Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

Για την Ελληνικη Γλώσσα

Διαβάζω στο taxeaven.gr προβληματισμό σχετικά με "Ομηρική διάλεκτος ... η Αγγλική ... ή μήπως όχι" και αντιγράφω για τους φίλους μου:

Το «Νενικήκαμεν» και το «Τετέλεσται» μόνο στα Ελληνικά μπορούν να εκφραστούν μονολεκτικώς .

Μόνο στην Ελληνική γλώσσα υπάρχουν αυτοπαθείς αντωνυμίες, η ευκτική ….

Μόνο η Ελληνική έχει τη δυνατότητα να διαχωρίζει με τόση ακρίβεια το νοώ , από το εννοώ, εισνοώ, εκνοώ, προσνοώ, προνοω, ανανοώ, κατανοώ, διανοώ, μετανοώ, παρανοώ, αμφινοώ, επινοώ, περινοώ, υπονοώ, υπερνοώ, προσκατανοω, συνεννοούμαι κ.λ.π.

Μόνο η Ελληνική διαχωρίζει διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα , το ατύχημα από το δυστύχημα , το συμφέρον από το ενδιαφέρον , τον επιβάτη από τον αναβάτη , τον διαβάτη από τον παραβάτη …

Μόνο η Ελληνική διαχωρίζει τον βίο από τη ζωή , την αγάπη από τον έρωτα .

Μόνο η Ελληνική διαθέτει τις λέξεις πατρίς , νόστος και νοσταλγία με τόση ακριβολογία της έννοιας των … 

 

 

Κων/νος Τσάτσος : ( Γλώσσα και Έθνος )

« Όσο πιο προηγμένος είναι ο πολιτισμός ενός έθνους, τόσο πιο πλούσιες σε προϊστορία και συνεπώς σε ουσία, είναι οι λέξεις της γλώσσας …

Με την γλώσσα μεταδίδουμε λογικούς συνειρμούς και διεγείρουμε συναισθήματα… Κάθε λαός έχει την γλώσσα που του αξίζει . Στη γλώσσα, όπως και στα τραγούδια του εναποθηκεύεται ο πολιτισμός του … είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας της ιστορικής του συνείδησης και της ιστορικής του συνέχειας . Το σημαντικότερο πιστοποιητικό ότι είμαστε ένα Γένος αδιάσπαστο στην συνέχεια του, από τον Όμηρο ως σήμερα, είναι ακριβώς αυτή η ενότητα της γλώσσας . … Ένας λαός χωρίς ιστορία , και με περιορισμένες πολιτικές επιδόσεις , μπορεί να πει : « εγώ γράφω ό,τι ο προφορικός λόγος μου υπαγορεύει».

Όσο για μένα, εγω δηλώνω ότι είμαι και θέλω να είμαι μπρος σε όλους αυτούς τους ρηξικέλευθους , καθυστερημένους ξεπερασμένος αγράμματος . Και τα είμαι όλα αυτά γιατί η ιστορία της γλώσσας μου είναι η ψυχή της ψυχής μου. Γιατί είμαι Έλληνας με μια «θεωρία» πίσω μου αιώνων . Αρνούμαι να αποβάλω αυτό το βάρος και αυτήν την τιμή …»

Μόνο μέσα από αυτή τη γλώσσα εξακολουθούμε να υπάρχουμε, να σκεπτόμαστε και να ενεργούμε κατά τρόπο Ελληνικό, συντάσσοντας και εκφέροντας τον λόγο μας σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις εγγεγραμμένες καταβολές τις οποίες φέρουμε και μεταφέρουμε εδώ και χιλιετίες . Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε να φτάσει η γλώσσα μας στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου και την αξεπέραστη δομή του λόγου του Θουκυδίδου .

Η λέξη «δυσαριστοτόκεια» από το θρήνο της Θέτιδος για τον Αχιλλέα είναι μια εκθαμβωτική Ομηρική λέξη . Είναι από μόνη της ένα πένθιμο άσμα , ένα μιρολόι … «Η επί κακώ τον άριστον τετοκυία, δύστηνος άριστον τεκούσα..» , «…ως αν τις είποι επί διχοστασία εύτεκνον..»

Ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς γράφει :

« Χρωστάμε σ όσους ήρθανε, θαρθούνε, θα περάσουν.

Κριτές θα μας δικάσουν οι αγένητοι, οι νεκροί».

 ********************** 

«Μου δόθηκε να γράψω, αγαπητοί φίλοι, σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλα αυτά μια γλώσσα που μιλιέται επί χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και με ελάχιστες διαφορές.... H παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση αντιστοιχεί και στην υλικοπνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω αυτό όχι για να υπερηφανευτώ, αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής, όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μια Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ., χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρισμα που είχαν εκείνοι πάνω στην έκταση της πολιτισμένης ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δε θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως να αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις»

Οδυσσέας Ελύτης

Βραβείο Νόμπελ 1979 

 

Σημείωση: Στους καιρούς που ζούμε, τους εξωνημένους κι επικίνδυνους, καλό είναι να πιανόμαστε από όπου μπορούμε! Από ζωντανούς και πεθαμένους, από ρίζες, σπίθες, σπόρους, πνεύματα, προθέσεις, προοπτικές. Πρό πάντων ας αποκλείσουμε το σκοτάδι, την ηττοπάθεια και την δουλικότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου