Φτάσανε πια οι πολυπόθητες εκλογές και όλοι οι πολίτες θα τρέξουμε να ψηφίσουμε τους αντιπροσώπους μας. Θα τρέξουμε, όμως; ή θα αδρανήσουμε και πάλι, παραβιάζοντας έτσι μια καθολική υποχρέωση, που είναι ταυτόχρονα και ευθύνη μας;
Ως πολίτες, θα πρέπει να γνωρίζουμε ή να μπορούμε να απαντήσουμε σε μερικά πολύ απλά ερωτήματα, που προϋποθέτουν την γνώση της σχετικής ορολογίας και πως αντιλαμβανόμαστε το περιεχόμενό της:
Εδώ παρατίθενται οι οικείες διατάξεις του Συντάγματός μας:
2. Οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Έθνος.
3. Οι βουλευτές εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. Ο νόμος δεν μπορεί να περιορίσει το εκλογικό δικαίωμα παρά μόνο αν δεν έχει συμπληρωθεί κατώτατο όριο ηλικίας ή για ανικανότητα δικαιοπραξίας ή ως συνέπεια αμετάκλητης ποινικής καταδίκης για ορισμένα εγκλήματα.
**4. Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.
**5. Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
H ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση. Νόμος ορίζει τις ποινικές κυρώσεις κατά των παραβατών της διάταξης αυτής.
1. Οι βουλευτές εκλέγονται για τέσσερα συνεχή έτη που αρχίζουν από την ημέρα των γενικών εκλογών. Μόλις λήξει η βουλευτική περίοδος, με προεδρικό διάταγμα, που προσυπογράφεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, διατάσσεται η διενέργεια γενικών βουλευτικών εκλογών μέσα σε τριάντα ημέρες και η σύγκληση της νέας Βουλής σε τακτική σύνοδο μέσα σε άλλες τριάντα ημέρες από αυτές.
2. Βουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών.
3. Σε περίπτωση πολέμου η βουλευτική περίοδος παρατείνεται σε όλη τη διάρκειά του. Αν η Βουλή έχει διαλυθεί, η διενέργεια των εκλογών αναστέλλεται εωσότου τελειώσει ο πόλεμος, ανακαλείται δε αυτοδικαίως η Βουλή που έχει διαλυθεί έως το τέλος του.
**1. Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
**2. Ο αριθμός των βουλευτών κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα, με βάση το νόμιμο πληθυσμό της περιφέρειας που προκύπτει, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τους εγγεγραμμένους στα οικεία δημοτολόγια, όπως νόμος ορίζει. Τα αποτελέσματα της απογραφής θεωρείται ότι έχουν δημοσιευθεί με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της.
3. Μέρος της Βουλής, όχι μεγαλύτερο από το ένα εικοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, μπορεί να εκλέγεται ενιαίως σε ολόκληρη την Επικράτεια, σε συνάρτηση με τη συνολική εκλογική δύναμη του κάθε κόμματος στην Επικράτεια, όπως νόμος ορίζει.
(....)
[ * Με έναν αστερίσκο δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Α΄ Ψήφισμα της 6ης Μαρτίου 1986 της ΣΤ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων.
** Με δύο αστερίσκους δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων.] [πηγή για το κείμενο του Συντάγματος και την σημείωση για τους αστερίσκους]
(*): Το έγγραφο δεν είναι ένα λευκό χαρτί. Το έγγραφο φέρει ορισμένα στοιχεία: ημερο/χρονολογία, θέμα, υπογραφή του εκδότη του κλπ.. Το προσωπικό σημείωμα δεν είναι έγγραφο, είναι "γραπτό". Το αξιόγραφο (επιταγή, συναλλαγματική, γραμμάτιο, μετοχή, χρηματόγραφο=χαρτονόμισμα) είναι ένα έγγραφο που ενσωματώνει μια κατονομαζόμενη οικονομική αξία.
- Ποιός ψηφίζει, ποιός είναι ο φορέας του δικαιώματος του εκλέγειν; Ψηφίζει το Εκλογικό Σώμα. Δηλαδή οι πολίτες, το σύνολο των ενεργών πολιτών.
- Η φράση "Εκλογικό Σώμα" αποτελεί σχήμα λόγου (κατά το νοούμενον). Και σημαίνει, οι πολίτες (όπως λέμε "ο κόσμος", κι εννοούμε όλοι οι άνθρωποι, ή όπως λέμε "ο άνθρωπος", κι εννοούμε και τους άνδρες και τις γυναίκες).
- Ενεργοί πολίτες είναι όσοι έχουν συμπληρώσει ορισμένη ηλικία, ώστε οι πράξεις τους να παράγουν έννομες συνέπειες. (Σήμερα ως ηλικία για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν, έχει θεσπιστεί με νόμο το 17ο έτος της ηλικίας*).
- Τί συνιστά η παροχή ψήφου: Η παροχή της ψήφου των ενεργών πολιτών, συνιστά άσκηση του πολιτικού τους δικαιώματος "του εκλέγειν". Εκφράζει δηλαδή την πρόθεση του πολίτη να συμμετέχει στα κοινά και να συναποφασίζει για τον τρόπο της διακυβέρνησης της χώρας.
- Έννομες συνέπειες, είναι τα αποτελέσματα που περιγράφονται από τον νόμο, ως απόρροια ενεργειών που προηγήθηκαν. Θετικές και αρνητικές. Και μάλιστα ενεργειών που προβλέπονται από τον νόμο, ως επιτρεπτές (όπως η συμμετοχή στην ψηφοφορία) ή ως απαγορευμένες (όπως η παράβαση του ερυθρού σηματοδότη, η κλοπή, η ανθρωποκτονία, κλπ).
- Κάποιοι πολίτες κωλύονται να ασκήσουν τα πολιτικά τους δικαιώματα, επειδή τα έχουν στερηθεί με δικαστική απόφαση, [με την οποία καταδικάστηκαν για ποινικό αδίκημα που έχουν διαπράξει, και για το οποίο η προβλεπόμενη και επιβληθείσα ποινή προβλέπει την στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων, για ορισμένο χρονκό διάστημα. Αν στο διάστημα αυτό πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές, αυτοί δεν θα ασκήσουν το δικαίωμά τους αυτό. Στην πράξη, το δικαίωμά τους τελεί σε αναστολή].
- Οι πολίτες που ζούν στο εξωτερικό, είναι ενεργοί πολίτες, αλλά, στην πράξη, στην χώρα μας, δεν ασκούν το δικαίωμά τους, λόγω αποστάσεως αφ' ενός, και, αφ' ετέρου, λόγω της παραλείψεως της Πολιτείας να θεσπίσει την σχετική διαδικασία (δηλ. να εκδώσει τον σχετικό νόμο) για την άσκηση του δικαιώματος αυτού του τμήματος του Λαού. Οι λόγοι είναι πολιτικοί και η ανάλυσή τους, εκφεύγει του παρόντος σημειώματος.
- Οι πολίτες με προβλήματα πνευματικής και σωματικής υγείας είναι ενεργοί πολίτες, με πολιτικά δικαιώματα, παρ' όλο που εγείρονται ενστάσεις για την πολιτική κρίση των πνευματικώς υστερούντων.
- Η ψήφος μας είναι προσωπική, και πρέπει να είναι ελεύθερη και ανόθευτη ως εκδήλωση και έκφραση της θέλησης για λαϊκή κυριαρχία, και τελεί υπό την εγγύηση και την προστασία όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να την διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση.
- Η άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν είναι καθολική και αφορά όλους τους ενεργούς πολίτες, αδιακρίτως, υπό τους όρους του νόμου (ηλικία, μη καταδίκη κλπ).
- Η ψήφος μας είναι μυστική και πρέπει να είναι ανεπηρέαστη, από τρίτους, που ενδεχομένως θα θελήσουν να μας υπαγορεύσουν ή να μας πιέσουν για να τοποθετηθούμε σε συγκεκριμένη επιλογή. [Αυτό σημαίνει και το παραβάν, μέσα στο οποίο αποσυρόμαστε για να επιλέξουμε και η -εν συνεχεία- σφράγιση του φακέλου, μέσα στον οποίο τοποθετούμε το ψηφοδέλτιο με την σημείωση της επιλογής μας.]
- Η ψήφος των πολιτών διέπεται από την αρχή της ισότητας και δεν είναι σπουδαιότερη η ψήφος κάποιας κατηγορίας πολιτών έναντι της ψήφου οιασδήποτε άλλης κατηγορίας.
- Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, δεν είναι ατομικό δικαίωμα, αλλά υποχρέωση του πολίτη, γι' αυτό ο Καταστατικός Χάρτης της Χώρας (το Σύνταγμα) ορίζει (στο άρθρο 51 παρ. 5) πως είναι υποχρεωτική. Είναι δηλαδή κοινωνικό λειτούργημα, γιατί η δημοκρατικότητα της κοινωνίας στηρίζεται στην συμμετοχή όλων.
- Όμως, η υποχρεωτικότητα της άσκησης του εκλογικού μας δικαιώματος, δεν εξικνείται μέχρι του σημείου να δώσουμε συγκεκριμένο περιεχόμενο στην επιλογή δια της ψήφου μας. Αρκεί η έκφραση της πολιτικής μας θελήσεως.
- Σήμερα, που είναι ο καιρός της (κακώς εννοουμένης) απόλυτης ελευθερίας στην έκφραση, είναι ανάγκη να τεθεί το ερώτημα: Συνιστά πραγματικά, άσκηση του εκλογικού μας δικαιώματος η -εν γνώσει μας- παροχή άκυρης ψήφου, ή η αποχή από την άσκηση του εκλογικού μας δικαιώματος; Μια αναιτιολόγητη απάντηση -θετική ή αρνητική- ενέχει τον κίνδυνο της παραπλάνησης.
- Εξηγούμαι: α) Κατ' αρχήν, η εκδοχή ότι η άκυρη ψήφος και η αποχή αποτελούν γνήσια έκφραση της πολιτικής βουλήσεως (του κόσμου που είναι αηδιασμένος από την πολιτική), στηρίζεται, μάλλον, στην μοιρολατρική (ή την ιδιοτελή) άποψη πως ο κάθε πολίτης δεν έχει την δύναμη να προσφέρει στην Δημοκρατία της κοινωνίας και της πολιτείας μας, ή πως, ενδεχομένως, αρκεί για την Δημοκρατία η πολιτική βούληση ορισμένων που έχουν την δύναμη ή την φιλοδοξία. Ο υποστηρικτής της άποψης αυτής, θα μπορούσε, είτε να εποφθαλμιά την άνοδο του πολιτικού του αντιπάλου στην εκτίμηση των πολιτών, και να επιθυμεί την πολιτική του βλάβη, είτε να είναι απελπισμένος για την δική του πολιτική τύχη, και να αδιαφορεί για όλα τα υπόλοιπα. β) Η εκδοχή ότι η άκυρη ψήφος και η αποχή δεν αποτελούν γνήσια έκφραση της εκλογικού δικαιώματος, φαίνεται να υπερτερεί, κατά το ότι σε καμμία άλλη στιγμή της ζωής μας (ασθένεια, κίνδυνος, αποτυχία, απώλεια, φωτιά, πνιγμός) δεν θα επιλέγαμε την αδιαφορία ή την αποχή, ούτε θα επιλέγαμε να προσπαθήσουμε χλιαρά, δηλ. χωρίς πίστη για την επίτευξη ενός θετικού αποτελέσματος. Ο υποστηρικτής της άποψης αυτής, έχει υπέρ αυτού το επιχείρημα της δράσης και της συμμετοχής του κοινωνικού συνόλου σε μια υπόθεση που αφορά όλη την κοινωνία και την δημοκρατικότητα της Πολιτείας μας.
- Τίθεται θέμα αν το λευκό ψηφοδέλτιο αποτελεί πράξη πολιτικής επιλογής και παροχής ψήφου. Η εκδοχή του λευκού ψηφοδελτίου, στηρίζεται στην άποψη ότι η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία και η παροχή ψήφου είναι ένα ατομικό δικαίωμα και όχι λειτούργημα του πολίτη (σύμφωνα με την διάταξη 51 παρ. 5 του Συντάγματος). Η άποψη αυτή έρχεται σε ευθεία αντίθεση προς την ρητή διάταξη του Καταστατικού Χάρτη της Χώρας. Συνεπώς, δεν αποτελεί παροχή ψήφου.
- Η επιλογή της μη επιλογής, είναι μια ψευδεπίγραφη ελευθερία, αφού (η μη επιλογή μας) δεν θα μας απαλλάξει από κάποιους, αλλά θα μας υποχρεώσει να δεχθούμε την επιλογή των άλλων! Εξάλλου, δεν εκλέγονται ως αντιπρόσωποί μας οι ανύπαρκτοι, αλλά οι συγκεκριμένοι, που επελέγησαν. Και σε τούτο, δεν έχουν καμμιά συμβολή όσοι δηλώνουν πως δεν θέλουν κανέναν. Όσο κι εκείνοι που δηλώνουν πως τα θέλουν όλα, ή πως θέλουν σήμερα αυτό, κι αύριο εκείνο.
- Το λευκό ψηφοδέλτιο, είναι μια λευκή επιταγή, χωρίς εκδότη και χωρίς αποδέκτη. Δεν είναι καν έγγραφο(*). Για "αξιόγραφο", ούτε λόγος! Είναι απλώς, το "αναξιόγραφο της ελευθερίας μας" να αδιαφορούμε!.
Εδώ παρατίθενται οι οικείες διατάξεις του Συντάγματός μας:
TMHMA Γ΄
Βουλή
ΚΕΦΑΛAIO ΠΡΩTO
Ανάδειξη και συγκρότηση της Βουλής
1. Ο αριθμός των βουλευτών ορίζεται με νόμο, δεν μπορεί όμως να είναι
μικρότερος από διακόσιους ούτε μεγαλύτερος από τριακόσιους.
2. Οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Έθνος.
3. Οι βουλευτές εκλέγονται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει. Ο νόμος δεν μπορεί να περιορίσει το εκλογικό δικαίωμα παρά μόνο αν δεν έχει συμπληρωθεί κατώτατο όριο ηλικίας ή για ανικανότητα δικαιοπραξίας ή ως συνέπεια αμετάκλητης ποινικής καταδίκης για ορισμένα εγκλήματα.
**4. Οι βουλευτικές εκλογές διενεργούνται ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Επικράτεια. Νόμος που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών μπορεί να ορίζει τα σχετικά με την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια. Ως προς τους εκλογείς αυτούς η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών δεν κωλύει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο, εφόσον η καταμέτρηση και η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων διενεργείται όποτε αυτό γίνεται και σε ολόκληρη την Επικράτεια.
**5. Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
H ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να τη διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση. Νόμος ορίζει τις ποινικές κυρώσεις κατά των παραβατών της διάταξης αυτής.
1. Οι βουλευτές εκλέγονται για τέσσερα συνεχή έτη που αρχίζουν από την ημέρα των γενικών εκλογών. Μόλις λήξει η βουλευτική περίοδος, με προεδρικό διάταγμα, που προσυπογράφεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, διατάσσεται η διενέργεια γενικών βουλευτικών εκλογών μέσα σε τριάντα ημέρες και η σύγκληση της νέας Βουλής σε τακτική σύνοδο μέσα σε άλλες τριάντα ημέρες από αυτές.
2. Βουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών.
3. Σε περίπτωση πολέμου η βουλευτική περίοδος παρατείνεται σε όλη τη διάρκειά του. Αν η Βουλή έχει διαλυθεί, η διενέργεια των εκλογών αναστέλλεται εωσότου τελειώσει ο πόλεμος, ανακαλείται δε αυτοδικαίως η Βουλή που έχει διαλυθεί έως το τέλος του.
**1. Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
**2. Ο αριθμός των βουλευτών κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα, με βάση το νόμιμο πληθυσμό της περιφέρειας που προκύπτει, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τους εγγεγραμμένους στα οικεία δημοτολόγια, όπως νόμος ορίζει. Τα αποτελέσματα της απογραφής θεωρείται ότι έχουν δημοσιευθεί με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της.
3. Μέρος της Βουλής, όχι μεγαλύτερο από το ένα εικοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, μπορεί να εκλέγεται ενιαίως σε ολόκληρη την Επικράτεια, σε συνάρτηση με τη συνολική εκλογική δύναμη του κάθε κόμματος στην Επικράτεια, όπως νόμος ορίζει.
(....)
[ * Με έναν αστερίσκο δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Α΄ Ψήφισμα της 6ης Μαρτίου 1986 της ΣΤ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων.
** Με δύο αστερίσκους δηλώνονται τα σημεία της Αναθεώρησης που αναγράφονται στο Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων.] [πηγή για το κείμενο του Συντάγματος και την σημείωση για τους αστερίσκους]
(*): Το έγγραφο δεν είναι ένα λευκό χαρτί. Το έγγραφο φέρει ορισμένα στοιχεία: ημερο/χρονολογία, θέμα, υπογραφή του εκδότη του κλπ.. Το προσωπικό σημείωμα δεν είναι έγγραφο, είναι "γραπτό". Το αξιόγραφο (επιταγή, συναλλαγματική, γραμμάτιο, μετοχή, χρηματόγραφο=χαρτονόμισμα) είναι ένα έγγραφο που ενσωματώνει μια κατονομαζόμενη οικονομική αξία.
