Άγιος Σπυρίδων, Επίσκοπος Τριμυθούντος {Αναδημοσίευση από παλαιότερη ανάρτηση]

Και σήμερα,  μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα! Πώς να ξεχάσω τον Άγιο τούτον, που τόσες φορές μου παραστάθηκε, είτε με συνώνυμο καλό φίλο, είτε με θαυμαστή συνδρομή στην προσευχή μου, είτε και με συναπάντημα συνώνυμης ωραίας ψυχής!

Γεννήθηκε στην Άσσια της Κύπρου, από εύπορη οικογένεια και ήταν βοσκός. Παντρεύτηκε αλλά έχασε ενωρίς τη συμβία του και παρηγορήθηκε με τη χειροτονία του και την αφοσίωση στη χριστιανική διδασκαλία.

Ο Άγιος Σπυρίδων που τη μνήμη του σήμερα τιμούμε, βρέθηκε κι αυτός, όπως κι ο Άγιος Νικόλαος, ανάμεσα στους Πατέρες της Α' Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ. στη Βιθυνία της Μ. Ασίας. Για τούτο και μόνο του χρωστούμε, οι Έλληνες κι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ξεχωριστή χάρη κι ευγνωμοσσύνη.

Με το κύρος της αγίας και ηθικής ζωής του, στην Α' Οικουμενική σύνοδο, συμμετείχε και "κατατρόπωσε" τους Αρειανούς. Έτσι,  αναδείχτηκε από τους λαμπρούς υπερασπιστές της Ορθόδοξης πίστης. Όπως αναφέρει η παράδοση, αφού μίλησε για λίγο, κατόπιν έκανε το σημείο του Σταυρού και με το αριστερό χέρι, που κρατούσε ένα κεραμίδι, εις τύπον της Αγίας Τριάδος είπε: «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός» και έκανε να φανεί προς τα επάνω απ' το κεραμίδι φωτιά, δια της οποίας είχε ψηθεί αυτό. Όταν δε είπε: «Καὶ τοῦ Υἱοῦ», έρρευσε κάτω νερό, δια του οποίου ζυμώθηκε το χώμα του κεραμιδιού. Και όταν πρόσθεσε: «Καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» έδειξε μέσα στη χούφτα του μόνο το χώμα που απέμεινε.

Στην Κέρκυρα, όπου φυλάσσεται, το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνος λιτανεύεται τέσσερις φορές το χρόνο, για τ' αλησμόνητα και σωτήρια θαύματα του Αγίου. Την Κυριακή των Βαΐων για την απαλλαγή του νησιού από επιδημία πανώλης το 1629 μ.Χ. Το Μεγάλο Σάββατο γιατί το έτος 1533 μ.Χ. το νησί επλήγη από μεγάλη καταστροφή της σοδιάς των σιτηρών. Την 11η Αυγούστου για την διάσωση του νησιού από σφοδρή επιδρομή των Τούρκων το 1716 μ.Χ. και την πρώτη Κυριακή του μηνός Νοεμβρίου για δεύτερη επιδημία πανώλης το 1673 μ.Χ.

Για τη ζωή και το θάνατο του Αγίου Σπυρίδωνα, πολλά περισσότερα, στον Ορθόδοξο Συναξαριστή. 

Ο Άρειος

Ο Άρειος, γεννήθηκε στη Λιβύη και σπούδασε στην Αλεξάνδρεια. Η πολύπλευρη (ανάμεσα σε άλλα και φιλοσοφική)  μόρφωσή του, αλλά και η δεινότητά του, όχι μόνο η επιστημονική αλλά και η περί των θείων Γραφών, τον έκαναν πασίγνωστο αλλά και αξιοσέβαστο.

Χειροτονήθηκε, από τον Επίσκοπο (Αλεξανδρείας) Πέτρο, διάκονος της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας. Από τότε και μετά, αποκαλύπτεται ο ισχυρός και εμμονικός χαρακτήρας του. Άρχισε να αντιτίθεται ακόμη και στον Επίσκοπο Πέτρο σε ζητήματα Εκκλησιαστικά και κυρίως δογματικά και διαμαρτυρήθηκε, εναντίον  του  Επισκόπου του, για τα μέτρα που αυτός έλαβε. Για το λόγο αυτόν απεπέμφθη από την Αλεξάνδρεια.

 Όταν  μετά  από καιρό, απεβίωσε ο Πέτρος και τον διεδέχθη ο  -διακρινόμενος για την πρότητα των τρόπων του- Αχιλλάς, ο Άρειος ζήτησε από την Εκκλησία συγγνώμη και έγινε πάλι δεκτός από αυτήν και το  212 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος.

Το περί τριαδικού Θεού δόγμα του Χριστιανισμού, το οποίο από τον καιρό που διατυπώθηκε "σκανδάλισεν Ιουδαίους και Έλληνας", και δημιούργησε αιρέσεις και έριδες, παρέσυρε και το ορμητικό κι ανήσυχο πνεύμα του Αρείου, που δυσφορούσε για τον ανυπέρβλητο φραγμό του δόγματος, κι αναζητούσε, [με την ελευθερία του πνεύματος που αγαπά να ξεπερνάει τα διλήμματα και να υποτάσσει τα πάντα στον ίδιο έλεγχο και στην ιδία εξουσία], τρόπο ν' αρνηθεί τη δογματική τριαδικότητα του θεού, έτσι ώστε απόλυτα ελεύθερος και ανεμπόδιστος να εισχωρήσει στα βασίλεια των μυστηρίων για να τα ερευνήσει.

Ο Άρειος αφού μελέτησε πολύ καλά τις θεωρίες της Αλεξανδρινής και της Αντιοχειανής Σχολής κράτησε από αυτές  όσα ταιριάζανε με εκείνα που ο ίδιος πρέσβευε, και τα διαμόρφωσε σε μια δική του θεωρία, μαζί και με όσα είχε προσλάβει και από πνευματικούς ανθρώπους (Ωριγένη Λουκιανό, Μελέτιο κλπ) των οποίων είχε ενστερνισθεί απόψεις και διδαχές.

Στη συνέχεια, για τη  διάδοση και την επικράτηση της διδασκαλίας του, ο Άρειος  συνέταξε διάφορα άσματα και ποιήματα και τα μοίρασε στον λαό. Η διδασκαλία του βρήκε απήχηση σε πολλούς, τόσο μεταξύ των κληρικών, όσο και ανάμεσα σε λαϊκούς. Από αυτούς άλλοι θεωρούσαν πως η γνώμη του Αρείου ήταν σωστή, κι άλλοι πως δεν μπορούσε να βλάψει την αληθινή πίστη και το  δόγμα για την τριαδικότητα του Θεού.

Η διδασκαλία του Aρείου.

Ο Άρειος δογμάτισε ότι "ο υιός και λόγος του Θεού είναι μεν προ παντός χρόνου, αλλ' ουχί και υπάρχων, «ην ότε ουκ ην» και ότι δεν εγεννήθη εκ του πατρός, αλλά θελήματι του πατρός εκ του μηδενός εκτίσθη και επομένως ήτο κτίσμα εξ ουκ όντων, ότι ο Θεός δεν ήτο πάντοτε πατήρ, ουδ' ο υιός υπήρχε πριν γεννηθή, δηλ. κτισθή, αλλ' ουδέ εκ της ουσίας του πατρός αλλά ξένος αυτού κατ' ουσίαν, και επομένως ουδέ Θεός αληθινός, αλλά μετοχή θεοποιηθείς", κι έτσι ανέπτυξε το φιλοσοφικό του σύστημα, δηλαδή την αίρεσή του, με την οποία δέχεται ότι "συμβιβάζει την Μοναρχία και Μονοθεία προς την περί Τριαδικού Θεού του Χριστιανισμού διδασκαλίαν".
 
Ο Αθανάσιος, ο Μέγας -Στιβαρός αντίπαλος

Εκείνα τα χρόνια, ανάμεσα στους κληρικούς που περιστοίχιζαν τον Eπίσκοπο Αλεξανδρείας  ήταν και ο 20ετής διάκονος, Αθανάσιος. Νους βαθύς, με αυστηρή λογική, επιστήμη ευρεία, ωραίο λόγο , και απαράμιλλη ρητορική τέχνη, επρόκειτο να αντιπαρατεθεί προς  τις νέες θεωρίες κι αμφισβητήσεις που απειλούσαν την ουσία και την προέλευση της χριστιανικής διδασκαλίας.

Ο Αθανάσιος πρακτικός, οξύννους, ευφραδής, αξιόζηλος και με τόλμη, αμέσως εννόησε περί τίνος επρόκειτο και διείδε το βάραθρο, στο οποίο κινδύνευε να πέσει η Χριστιανική Πίστη. "Ο Αθανάσιος βλέπων το ασταθές του χαρακτήρος του αντιπάλου του, το ευμετάβολον και παλίμβουλον", επείσθη οτι ο Άρειος είτε επειδή δεν τολμούσε να εξηγήση σαφώς, είτε επειδή δεν είχε συνείδηση για το  τελικό συμπέρασμα των συλλογισμών αυτού, παρ' όλα αυτά "έτεινεν εις το ν' αρνηθή την θείαν του Σωτήρος φύσιν και καταβιβάση το κήρυγμά του εις την τάξιν ανθρωπίνου δόγματος", παραδίδοντας αυτό απογυμνωμένο από την πανοπλία της θείας αποκαλύψεως, στις διάφορες -σοβαρές ή/και χυδαίες- προσβολές των εχθρών και των αμφισβητιών αυτού.

Για το λόγο αυτόν, ώρμησε σε τούτον τον αγώνα με πολλή πεποίθηση, και βγήκε θριαμβευτικά νικητής. Αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή του και όλες του τις πνευματικές και σωματικές δυνάμεις στην υπεράσπιση του ενσαρκωθέντος Λόγου με τέτοιο ατρόμητο θάρρος, ώστε δικαίως ονομάστηκε κατόπιν «Μέγας, στύλος και υποστηρικτής της του Χριστού Εκκλησίας».

Ο Μέγας Κωνσταντίνος

Στα χρόνια αυτά τα σκήπτρα του αχανούς Ρωμαικού Κράτους κρατάει ο (Μέγας και Ισαπόστολος) Κωνσταντίνος. Αυτός δυσανασχετούσε για το σχίσμα που απειλούσε την Εκκλησία, και απέστειλε στην Αλεξάνδρεια πρώτα-πρώτα επιστολή προς τον Επίσκοπον Αλέξανδρον, αλλά και προς τον Άρειο, παραινώντας τους να σταματήσουν να ερίζουν, να συμφιλιωθούν και να αποκαταστήσουν  την ειρήνη της Εκκλησίας.

Μάταιος κόπος. Διότι ο κομιστής της επιστολής, ο Επίσκοπος Κορδούβης, σαν έφτασε στην Αλεξάνδρεια, συμφώνησε με τον  Επίσκοπο Αλέξανδρο και κατεδίκασε τον Άρειο. Ο δε Άρειος, από την άλλη μεριά,  έγραψε πρός τον Κωνσταντίνο, μια επιστολή κάπως αυθάδη, παραπονούμενος για το ότι τιμωρήθηκε και του επεβλήθη  αργία.

Ο Κωνσταντίνος ως προς την ουσία του ζητήματος δεν είχε ιδίαν γνώμη και πεποίθηση, και κατ' αρχάς έδειξε κάποια αδιαφορία, επηρεασμένος ίσως και από τον Ευσέβιο (που ήταν καλός του φίλος και συμπαθούσε τον Άρειο) και γι' αυτό μάλλον δεν διέβλεψε πόσο επικίνδυνη ήταν η δοξασία του Αρείου.

Όμως, σαν επέστρεψε ο Επίσκοπος Κορδούβης άπρακτος, κι ο Κωνσταντίνος έμαθε για τις ταραχές που γίνονταν στην Αλεξάνδρεια, "καθ' ας οι όχλoι ουδέ τας εικόνας αυτού εσεβάσθησαν" τότε κατάλαβε ότι κάτι σοβαρότερο γινότανε, κι έστειλε στον Άρειο Επιστολή, καλώντας τον να 'ρθεί στη Βασιλεύουσα και να εξηγήσει ο ίδιος (ο Άρειος) στον Βασιλέα, τί ακριβώς συμβαίνει και ποιό είναι το δόγμα που αυτός πιστεύει.


Ο Άρειος παρουσιάστηκε λοιπόν μπροστά στο Βασιλιά, αλλά στη συζητήση αυτή, τόσο τον μπέρδεψε τον Κωνσταντίνο, " περί τας τοιαύτας λεπτολογίας ανεπιτήδειον (όντα)", ώστε τον έκανε να αμφιβάλει. Και πάντως, η διχόνοια και η ταραχή των πνευμάτων εξακολουθούσε, κι ούτε  φαινόταν τρόπος θεραπείας, έως ότου ο Βασιλιάς, "επενόησε το πρακτέον κατά την προκειμένην δυσχέρειαν και συνεκάλεσεν εν Νικαία της Βιθυνίας τους πανταχού Ιεράρχας της Χριστιανωσύνης εις Οικουμενικήν Σύνοδον, όπως εξετάσασα την του Αρείου διδασκαλίαν, λύση οριστικώς την μεγάλην ταύτην διαφοράν και αποδώση τη Εκκλησία την ποθουμένην ειρήνην".


[Παρατέθηκαν αποσπάσματα, από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου «Αι οικουμενικαί σύνοδοι της του Χριστού Εκκλησίας, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1892), αυτούσια, για λόγους προσοχής στο δογματικό μέρος ή διασκευασμένα στην καθομιλουμένη, για ευκολία και αμεσότητα].

Η Αγία και Μεγάλη Τρίτη

Κατά την Μεγάλη Τρίτη γίνεται αναφορά στην παραβολή των δέκα παρθένων  και η Εκκλησία μας, μας καλεί όχι μονάχα να ετοιμαστούμε ψυχικά για να υποδεχθούμε, κρατώντας τις λαμπάδες των αρετών μας, τον ουράνιον Νυμφίο [που θά ΄ρθει ξαφνικά κι απροειδοποίητα στον καθένα μας], αλλά και  να καλλιεργήσουμε όλα τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός.

 Και τούτο έτσι αποτυπώνεται στην υμνωδία της ημέρας:

Τὴν ὥραν ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα, 

καὶ τὴν ἐκκοπήν, τῆς συκῆς δειλιάσασα, 

τὸ δοθέν σοι τάλαντον, φιλοπόνως ἔργασαι ταλαίπωρε, 

γρηγοροῦσα καὶ κράζουσα· 

Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.

Τὸν Νυμφίον ἀδελφοὶ ἀγαπήσωμεν, 

τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, 

ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καὶ πίστει ὀρθῇ,

ἵνα ὡς αἱ φρόνιμοι, τοῦ Κυρίου παρθένοι, 

ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν, σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους· 

ὁ γὰρ Νυμφίος 

δῶρον, ὡς Θεός, πᾶσι παρέχει τὸν ἄφθαρτον στέφανον.

Βουλευτήριον Σωτήρ, 

παρανομίας κατὰ σοῦ, Ἱερεῖς καὶ Γραμματεῖς, 

φθόνῳ ἀθροίσαντες δεινῶς, 

εἰς προδοσίαν ἐκίνησαν τὸν Ἰούδαν·

ὅθεν ἀναιδῶς, ἐξεπορεύετο, 

ἐλάλει κατὰ σοῦ, τοῖς παρανόμοις λαοῖς. 

Τί μοι φησὶ παρέχετε, κᾀγὼ ὑμῖν αὐτὸν παραδώσω εἰς χεῖρας ὑμῶν; 

Τῆς κατακρίσεως τούτου ῥῦσαι, Κύριε τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ὁ Ἰούδας τῇ γνώμῃ φιλαργυρεῖ, 

κατὰ τοῦ Διδασκάλου ὁ δυσμενής, κινεῖται, βουλεύεται, 

μελετᾷ τὴν παράδοσιν, 

τοῦ φωτὸς ἐκπίπτει, 

τὸ σκότος δεχόμενος,

 συμφωνεῖ τὴν πρᾶσιν, 

πωλεῖ τὸν ἀτίμητον· 

ὅθεν καὶ ἀγχόνην, ἀμοιβὴν ὧν περ ἔδρα, 

εὑρίσκει ὁ ἄθλιος, καὶ ἐπώδυνον θάνατον. 

Τῆς αὐτοῦ ἡμᾶς λύτρωσαι, μερίδος Χριστὲ ὁ Θεός, 

τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρούμενος, 

τοῖς ἑορτάζουσι πόθω, τὸ ἄχραντον Πάθος σου.

Τὶ ῥαθυμεῖς ἀθλία ψυχή μου; 

τί φαντάζῃ ἀκαίρως μερίμνας ἀφελεῖς; 

τί ἀσχολεῖς πρὸς τὰ ῥέοντα; 

ἐσχάτη ὥρα ἐστὶν ἀπ΄ ἄρτι, 

καὶ χωρίζεσθαι μέλλομεν τῶν ἐνταῦθα, 

ἕως καιρὸν κεκτημένη, ἀνάνηψον κράζουσα· 

Ἡμάρτηκά σοι Σωτήρ μου, 

μὴ ἐκκόψῃς με, ὥσπερ τὴν ἄκαρπον συκῆν, 

ἀλλ' ὡς εὔσπλαγχνος Χριστέ, 

κατοικτείρησον, φόβῳ κραυγάζουσαν· 

Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.

Με αποκορύφωμα το ποίημα της υμνωδού Κασσιανής, όπως το απέδωσε στην καθομιλουμένη ο αείμνηστος Φώτης Κόντογλου (δείτε εδώ: http://www.saint.gr/5/texts.aspx):

Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,	Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,	σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα
ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.	και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου
Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,	κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη
ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.	και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,	Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ·	εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,	Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,
ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.	εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.
Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,	Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις·	και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·
ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,	αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό,
κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.	τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε.
Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους	Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο,
τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;	ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.	Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

Κι εδώ, μια απαράμιλλη, ποιητικά, απόδοση, από τον Κωστή Παλαμά:

Κύριε, γυναίκα αμαρτωλή, πολλά
πολλά, θολά, βαριά τα κρίματά μου.
Μα Κύριε, πως η θεότης Σου μιλά,
μέσ’ στην καρδιά μου!

Κύριε, προτού σε κρύψ’ η εντάφια γη
από τη δροσαυγή λουλούδια πήρα
κι απ’ της λατρείας την τρίσβαθη πηγή
σου φέρνω μύρα.

Οίστρος με σέρνει ακολασίας ... Νυχτιά
σκοτάδι, αφέγγαρο, ανάστερο με ζώνει,
το σκοτάδι της αμαρτίας, φωτιά
με καίει, με λιώνει.

Εσύ που από τα πέλαα τα νερά
τα υψώνεις νέφη, πάρε τα Έρωτά μου,
κυλάνε, είναι ποτάμια φλογερά
τα δάκρυά μου.

Γείρε σ’ εμέ. Η ψυχή μου πως πονεί!
Δέξου με Εσύ που δέχτηκες και γείραν
άφραστα ως εδώ κάτου οι ουρανοί
και σάρκα επήραν.

Στ’ άχραντά Σου πόδια, βασιλιά
μου Εσύ, θα πέσω και θα στα φιλήσω
και με της κεφαλής μου τα μαλλιά
θα στα σφουγγίσω.

Τ’ άκουσεν η Εύα μέσ’ στο αποσπερνό
της παράδεισος φως ν’ αντιχτυπάνε,
κι αλαφιασμένη κρύφτηκε ... Πονώ,
σώσε, έλεος κάνε.

Ψυχοσώστ’ οι αμαρτίες μου λαός
τ’ αξεδιάλυτα ποιός θα ξεδιαλύσει;
Αμέτρητό Σου το έλεος, ο Θεός!
Άβυσσο η κρίση.

Κεφαλονιά, μνήμες 1953

 

Στην καρδιά του καλοκαιριού, βρέθηκα στη χάρη της Παναγίας της Σάμης, κι αργοπορημένη μάλιστα, εξαιτίας της καλοκαιρινής ραστώνης. Παραξενεύτηκα, λοιπόν,  σαν είδα την Εκκλησιά κατάμεστη.

Ο ιερέας, μας βοηθούσε με την λειτουργική του τέχνη, να ενταχθούμε στο μυστήριο της "Εκκλησίας" και να συμμετάσχουμε ολοψύχως στα τεκταινόμενα.

Αλλά ήτανε  εντυπωσιακό τούτη τη μέρα, το μνημόσυνο, που ο παπάς μας, έκανε για τις ψυχές που χάθηκαν το 1953, τη μέρα του μεγάλου σεισμού που ξεθεμέλεψε την Κεφαλονιά (δείτε εδώ, σχετικά).

Τις ψυχές των "οικείων ημών και όλων εκείνων που τα ονόματά τους ο Κύριος γνωρίζει".

Ετούτος ο παπάς, δίνει ψυχή στην Λειτουργία που κάθε φορά κάνει, και με έχει εντυπωσιάσει, για το ακούραστο της ιερουργίας του, για την πρόσκληση που εκπέμπει η προσευχή του, αλλά και για την καθαρότητα της πίστης του, που ακοίμητη φανερώνεται σε κάθε περίσταση.

Έτσι, και χτες το πρωί. Στην Λειτουργία, στον Άγιο Σπυρίδωνα στα Βαλλιανάτα, καθώς βρίσκεται στην Ωραία Πύλη και κάνει την Απόλυση, ένας μικρούλης σκανταλιάρης, που είχε ξεφύγει από την προσοχή της μαμάς του, προσπάθησε επιτηδείως  για να μπεί, μέσα από την Ωραία Πύλη, στο άδυτο του Ναού. Μα ετούτος ο παπάς, νεαρός και γέροντας μαζί, σαν που ετάχθη να υπηρετεί τον Χριστό, δεν εταράχθη στην καρδιά του,  αλλά σαν να άκουγε "άφετε τα παιδία ελθείν πρός με", πήρε τον μικρό από το χέρι, και χωρίς να διακόψει την απόλυση, ο ίδιος τον οδήγησε στα άδυτα του Ναού, του έδωσε εκεί το "Αντίδωρο" για την επίσκεψή του, και βγήκανε μαζί. Εκείνος για να τελειώσει την απόλυση, κι ο μικρός για να πάει στην μαμά του.

Τί μάθημα γαλήνης και αγάπης Χριστέ μου! Πόση ειρήνη μπορείς να χαρίσεις σε μια καρδιά που σε υπηρετεί! πόση οργή, πόσο θυμό, πόση ταραχή, μπορείς να εξαλείψεις!

Κύριε, ελθέ και σκήνωσον εν ημίν!

Η μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού

Διαβάζω στον Συναξαριστή το απολυτίκιο της ημέρας:

Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου, καθὼς ἠδυναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι.
 
Και παρακάτω, το κοντάκιο της ημέρας:
 
Ἐπὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καὶ ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τὴν δόξαν σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δὲ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σὺ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα.

Κι εκείνο που με εντυπωσιάζει, είναι το γεγονός πως ο ψαλμωδός επισημαίνει το νοητικό και πνευματικό όριο, το γνωστικό αλλά και ψυχικό όριο που υπάρχει στον (κάθε) άνθρωπο,  και που μας εμποδίζει να αντιληφθούμε την έκταση και το μεγαλείο της στιγμής της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Έτσι, αποτυπώνονται όλα αυτά τα όρια, στο "καθώς ηδύναντο" και σ' εκείνο το "ως εχώρουν ... εθεάσαντο". Σαν πως δεν εσήμαινε το ίδιο πράγμα για όλους, το γεγονός που αυτοί είδαν. Δεν ένοιωσαν όλοι το ίδιο, ή δεν είχε για όλους την ίδια σημασία. Πώς θα μπορούσε άλλωστε; 

Ο καθένας μας αντιλαμβάνεται και μαθαίνει, ανακαλύπτει και συνειδητοποιεί  μόνο εκείνα για τα οποία έχει ετοιμαστεί. Έχει εκπαιδευτεί, έχει λάβει πείρα και έχει ωριμάσει. Ή εκείνα που του αποκαλύπτονται. Γιατί μπορεί μεν η παιδεία που λαβαίνουμε με τις αισθήσεις μας (την οποία οι άγιοι πατέρες αποκάλεσαν "θύραθεν παιδεία") να μας βοηθεί στην μόρφωσή μας, αλλά η "άνωθεν παιδεία" (δηλαδή η εξ αποκαλύψεως γνώση), μας ανοίγει άλλους τρόπους για να μαθαίνουμε.

Κι επειδή την Μεταμόρφωση του Χριστού, την νοιώθω σαν τα καλοκαιρινά μας "Χριστούγεννα", δηλ. σαν μια γιορτή που μαρτυράει την παρουσία του Θεού ανάμεσά μας, αντιγράφω από την  ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ τούτο το άρθρο, για να το μεταφέρω αυτούσιο στους φίλους της "Φιλαρέτης". Χωρίς να έχω τίποτε να προσθέσω. Με υπερβαίνει η πληρότητά του, η ομορφιά του και η πληροφορία που κομίζει, σε όσους θέλουν να χαρούνε την Μεταμόρφωση του Χριστού και να την γευτούνε στην ίδια τους την ζωή, με την δική τους μεταμόρφωση και τελείωση.

"Εισαγωγικά

Η σημερινή εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες του εορτολογικού κύκλου των Δεσποτικών εορτών, ιδιαίτερα στην Ορθόδοξη Παράδοση, γιατί έχει μιαν άμεση αναφορά στην τελείωση και θέωση του ανθρώπου, που είναι και η εσχατολογική προοπτική της θείας Οικονομίας. 

Όλα τα γεγονότα της ζωής και δράσης του Ιησού Χριστού αναφέρονται στη λύτρωση και τη σωτηρία του κόσμου. Η μεταμόρφωση, όμως, πέρα από τη χριστολογική σημασία που φανέρωσε σε όλους την επί της γης δόξα του Κυρίου, έχει και μια βαθύτατη ανθρωπολογική σπουδαιότητα αφού δείχνει προς τον σκοπό της πνευματικής πορείας, που είναι η θέωση και η δοξοποίηση του καθενός ανθρώπου.

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι άκρως ενδιαφέρουσα για δύο σημαντικούς λόγους: και για τον ιστορικό ρεαλισμό της περιγραφής του γεγονότος της μεταμόρφωσης, αλλά και για το βαθύτατο θεολογικό νόημα που εμπεριέχει και που αναφέρεται στον άνθρωπο και στην προοπτική της ιστορικής του πορείας. Η εορτολογική παράδοση, μάλιστα, εμμένει όχι μόνο στην ιδιάζουσα θεολογική ερμηνεία που προβάλλεται, αλλά και στη συμβολικότητα του γεγονότος με την αναφορά και τη συσχέτιση του γεγονότος της μεταμόρφωσης με το όρος Θαβώρ. Έτσι το Θαβώριο όρος παίρνει τη θέση συμβόλου λειτουργικού και επισημαίνει το σημείο αναφοράς στην αγιαστική και θεοποιητική πορεία όλων μας.

Η μεταμόρφωση του Κυρίου και η προοπτική της μεταμόρφωσης του καθενός ανθρώπου βρίσκονται σε οργανική και λειτουργική σχέση μεταξύ τους. Έχουμε συνάντηση του θείου και του ανθρώπινου, του κτιστού και του ακτίστου. Η μεταμόρφωση βρίσκεται σε άμεση σχέση με την ενανθρώπηση. Ο Θεός γίνεται «ως εις εξ ημών» και η μεταμόρφωση φανερώνει αυτό που πρέπει να γίνουμε εμείς. Στην θαβώριο μεταμόρφωση μετέχει ο Θεός και ο άνθρωπος. Μετέχει όλη η φύση και η κτίση. Μεταμορφώνεται το πνεύμα αλλά και το σώμα. Πρόκειται για τη μεταμόρφωση του όλου ανθρώπου και της καθόλου δημιουργίας. Έχει, επομένως, η μεταμόρφωση καθολική σημασία. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να κατανοείται η μεταμόρφωση ως περιπτωσιακό γεγονός και ως αναφερόμενο στα πνευματικά και στα επιμέρους μόνο θέματα του ανθρώπου και της ζωής του. Πολύ περισσότερο δεν πρέπει να κατανοείται ως γεγονός που αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

Υπ’ αυτή την έννοια, το σημερινό κήρυγμα, αν και θα αναφερθεί σε τέσσερα μόνο βασικά σημεία, σκοπός μας είναι να επιχειρήσουμε μια σφαιρική προσέγγιση του γεγονότος της μεταμόρφωσης στην ολότητα του και στην καθολικότητα του, φωτίζοντας θεολογικά αυτό καθαυτό το γεγονός αλλά και τη σημασία του για τη δική μας πνευματική πορεία.

1. Η Μεταμόρφωση ως ιστορικό γεγονός

Το ευαγγελικό ανάγνωσμα δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για την ιστορικότητα του γεγονότος της μεταμόρφωσης του Χριστού. Ο Κύριος παραλαμβάνει τρεις από τους μαθητές του, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και μεταμορφώνεται «έμπροσθεν αυτών». Η μαρτυρία των τριών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Δεν πρόκειται, επομένως, για θεολογικό μύθο. Βέβαια πρόκειται για μια πνευματική εμπειρία των τριών μαθητών του Ιησού, όμως η εμπειρία αυτή εδράζεται σε ιστορικό γεγονός και συνδέεται με εξωτερικά εύληπτα φαινόμενα. Βλέπουν τον Κύριο στην κορυφή του όρους να λάμπει το πρόσωπο του «ως ο ήλιος» και τα ενδύματα του να γίνονται «λευκά ως το φως». Παρατηρούν δίπλα στον μεταμορφούμενο Διδάσκαλο να παρίστανται ως «μάρτυρες» του γεγονότος δύο σημαντικά πρόσωπα της ιουδαϊκής αποκαλυπτικής και της εσχατολογικής παράδοσης του Ισραηλιτικού λαού, τον Μωυσή και τον Ηλία. Όλα αυτά φανερώνουν ένα είδος θεοφάνειας μέσα στον μεσσιανολογικό χαρακτήρα του γεγονότος.

Παράλληλα ο λαός είναι συγκεντρωμένος, κατά τη διήγηση της περικοπής, κάτω στους πρόποδες του Όρους, μαζί με τους υπόλοιπους μαθητές και περιμένουν τον Κύριο να κατέβει από το Θαβώρ, να τους κηρύξει τη νέα πίστη και να θεραπεύσει τους βασανισμένους ασθενείς τους. Όλη η ευαγγελική περικοπή έχει μια θαυμαστή ρεαλιστική προσέγγιση του γεγονότος. Δεν αφήνει περιθώρια για καμιά αμφισβήτηση, ότι εδώ πρόκειται για μια απλή αλλά γεμάτη σαφήνεια περιγραφή ενός πραγματικού ιστορικού συμβάντος. Αυτό το συμβάν πραγματοποιείται «έμπροσθεν» όχι μόνο των μαθητών αλλά και του λαού και επομένως δεν επιδέχεται καμιά αμφισβήτηση. Αντίθετα ένα τέτοιο ιστορικό γεγονός υπόκειται σε ιστορική διερεύνηση και θεολογική ερμηνεία, ώστε να εξαχθούν τα κατάλληλα συμπεράσματα προς ενίσχυση της πίστεως και της οικοδομής των πιστών.

Τα ευαγγελικά ιστορικά γεγονότα δεν πρέπει να απομονώνονται και να τα επενδύουμε με το ένδυμα του θεολογικού μύθου. Είναι μέρος της γενικότερης ιστορίας της ανθρωπότητας, η δε αποκάλυψη τους έχει άμεση σχέση με την παγκόσμια ιστορία και ιδιαίτερα με την ιστορία του σχεδίου της θείας Οικονομίας. Το γεγονός της μεταμορφώσεως, μάλιστα, έχει άμεση σχέση με το ιστορικό γίγνεσθαι και με την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας προς την τελείωση και τη θέωση.

2. Η θεολογική ερμηνεία του γεγονότος

Στο γεγονός της μεταμόρφωσης έχουμε τα έξης ενδιαφέροντα στοιχεία για μια ουσιαστική θεολογική προσέγγιση. Καταρχήν έχουμε την εμφάνιση του Μωϋσή και του Ηλία, δύο προσώπων της ιερής ιστορίας του Ισραήλ που συνδέονται άμεσα με την έλευση και την εμφάνιση του Μεσσία. Ο χαρακτήρας του γεγονότος, επομένως, είναι σαφώς μεσσιανολογικός και άρα η όλη ευαγγελική διήγηση είναι καθαρά χριστοκεντρική . Με άλλα λόγια έρχεται να φωτίσει το μυστήριο του προσώπου του Ιησού Χριστού και να δώσει σαφή απάντηση στο ιστορικό ερώτημα «τις γαρ ούτος έστιν ;».

Ο Ιησούς δεν είναι μόνο ιστορικό πρόσωπο, που γεννάται σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, «εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας και εν ημέραις Ηρώδου τον Μεγάλου», που γενεαλογείται ως μέλος κάποιας συγκεκριμένης οικογένειας της φυλής και του γένους Δαβίδ, αλλά είναι και ο αναμενόμενος δια μέσου των αιώνων Χριστός του Κυρίου που θα έρθει για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Αυτή δε η έλευση του θα επιβεβαιωθεί, κατά την παράδοση, από την παρουσία των αποκαλυπτικών προσώπων του Μωϋσή και του Ηλία.

Η παρουσία δε αυτή του Μωϋσή και του Ηλία έχει μια βαθιά παράδοση στην εσχατολογία και τη μεσσιανολογία του Ισραήλ. Όπως και η εμφάνιση, κατά μια άλλη παράλληλη παράδοση, του Μωϋσή και του Ενώχ. Τα πρόσωπα αυτά αποτελούν την εγγύηση και την επιβεβαίωση μιας αληθινής μεσσιανικής παρουσίας αλλά και θεοφάνειας. Και δεν επιβεβαιώνουν μόνο την παρουσία του Μεσσία -Χριστού στο ιστορικό παρόν, αλλά τα ίδια τα πρόσωπα αυτά υπάρχει παράδοση ότι θα συνοδεύσουν τον Χριστό και κατά τη δευτέρα και ένδοξη εσχατολογική παρουσία. Γι’ αυτό ακριβώς και το γεγονός της μεταμόρφωσης αποτελεί πρόγευση και προμήνυμα και της ένδοξης δευτέρας παρουσίας. Έτσι στο γεγονός αυτό έχουμε την ιστορία της μεταμόρφωσης, αλλά και την προοπτική της εσχατολογικής εξέλιξης και πλήρωσης.

Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο της μεταμόρφωσης είναι η εμφάνιση και η παρουσία του ακτίστου φωτός. Το φως της μεταμόρφωσης περιβάλλει κατά κύριο λόγο τον Ιησού Χριστό και κατ’ επέκταση τους μαθητές, τον κόσμο όλο και όλη την κτίση. Διερωτάται βέβαια κανείς τι είδους φως είναι αυτό και ποια η σημασία του. Μήπως πρόκειται για μια απλή ανταύγεια ακτίνων του ηλίου που φωτίζουν τα πράγματα και λαμπρύνουν τα αντικείμενα, ή πρόκειται για κάποιο άλλο «φως», άλλης φύσεως και άλλης ποιότητας; Το ερώτημα αυτό που τίθεται από πολλούς απαιτεί όχι μόνο ιστορική προσέγγιση αλλά και θεολογική διερεύνηση.

Η πατερική ερμηνευτική θεολογία κάνει ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις. Ειδικότερα ο Μέγας Βασίλειος στο έργο του «Εξαήμερος», σχολιάζοντας τα γεγονότα της αρχικής δημιουργίας, ομιλεί σε κάποιο σημείο για ένα πρωταρχικό «φως» της πρώτης ημέρας. Αυτό το «φως» το αποκαλεί «φως καθαρότατον», «ειλικρινές» και «άϋλον».

Το διακρίνει δε με κάθε σαφήνεια από το γνωστό μας φως του ηλίου και της σελήνης και αφήνει να νοηθεί ότι μάλλον πρόκειται για κάποιο «άκτιστο» φως που να δηλώνει την παρουσία του δημιουργού Θεού. Πολύ αργότερα, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θα μιλήσει και αυτός πάλι με μεγάλη σαφήνεια για την ύπαρξη ενός « ακτίστου φωτός» και θα το διακρίνει από κάθε κτιστό και υλικής φύσεως φως. Το κτιστό ανήκει στη δημιουργία και στον κόσμο μας, το άκτιστο ανήκει στο θεό και στην παρουσία του. Το ένα είναι υλικό και θαμπό, το άλλο είναι « άϋλο » και «καθαρότατο». Επομένως, η θεολογία του αγίου Γρηγορίου συναντάται με την ερμηνεία του Μεγάλου Βασιλείου και μπορεί να θεωρηθεί ως προηγούμενο για μας για την κατανόηση του φωτός της μεταμόρφωσης και του φωτός του κενού τάφου και της ανάστασης. Αυτό το ίδιο φως πληροί την πνευματική μας πορεία και μεταμορφώνει τις υπάρξεις μας. Υπ’ αυτή την έννοια το φως της μεταμόρφωσης του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος επιδέχεται βαθιά θεολογική προσέγγιση και δεν μας επιτρέπει μονοσήμαντες και αφελείς ερμηνείες.

3. Η πνευματική προοπτική της Μεταμόρφωσης

Η μεταμόρφωση, πέρα από ιστορικό γεγονός με βαθύτατη θεολογική σημασία, προβάλλεται και ως πρόταση για εμπειρία ζωής. Η εμπειρία αυτή δεν πρέπει να συσχετίζεται μόνο με το πρόσωπο του μεταμορφωθέντος Χριστού, αλλά να αναφέρεται και στην προσωπική ζωή όλων μας. Η θεία εμπειρία αποτελεί τον τύπο και το σταθερό σημείο αναφοράς για μας. Ακριβώς, όπως η εμπειρία αυτή, καθαρά πνευματικής φύσεως, χαρακτήρισε αρχικά τους μαθητές του Κυρίου και στη συνέχεια όλο το λαό που παρίσταται στο θαύμα, ως συνέχεια και επακόλουθο του γεγονότος της μεταμόρφωσης.

Ο Χριστός με τη μεταμόρφωση έδειξε στον κόσμο το αληθινό του πρόσωπο και το μυστήριο της παρουσίας του. Δεν είναι μόνο άνθρωπος, είναι και Θεός. Προσέλαβε την κτιστή ανθρώπινη φύση. Όμως στη μεταμόρφωση φάνηκε και η άκτιστη θεία λαμπρότητα και δόξα του. Στον κόσμο μας παρουσιάσθηκε ως ανθρώπινη και θεία παρουσία. Η προαιώνια θεία φύση του εισέρχεται στον κόσμο και ενανθρωπίζεται . Το άκτιστο συναντά και προσλαμβάνει τον κτιστό άνθρωπο και τον θεώνει. Αυτό είναι ένα αρχικό αλλά βαθύτατα ουσιαστικό στοιχείο του γεγονότος της μεταμόρφωσης.

Ως συνέπεια αυτού του γεγονότος έχουμε και τη συγκλονιστική εμπειρία των μαθητών του Κυρίου. Και η εμπειρία αυτή δεν ήταν τυχαία. Η συγκλονιστική εντύπωση τους και η ελκτικότητα του γεγονότος ήταν τόσο ισχυρή που εκφράζουν αμέσως την επιθυμία τους η εμπειρία αυτή να είναι διαρκείας και να τους συνοδεύσει σε όλη τους τη ζωή. Αυτό ακριβώς εκφράζει η πρόταση τους να φτιάξουν σκηνές και να παραμείνουν στο Θαβώρ, βιώνοντας αδιάκοπα την εμπειρία της μεταμόρφωσης. Δεν γνωρίζουμε επακριβώς το περιεχόμενο αυτής της εμπειρίας τους. Ο Ευαγγελιστής δεν μας περιγράφει δυστυχώς τι εσήμαινε για τους μαθητές η κορυφαία εκείνη στιγμή της μεταμόρφωσης του Κυρίου. Αυτό όμως που γνωρίζουμε είναι η αρχική συγκλονιστική τους εντύπωση και ότι οι ίδιοι άρχισαν να γεύονται τους εσχατολογικούς καρπούς της μεταμόρφωσης στην προσωπική τους ζωή.

Η μεταμόρφωση, επομένως, στην πνευματική διάσταση δεν πρέπει να ερμηνεύεται και να κατανοείται ως ατομικό γεγονός, που άφορα μόνο στο πρόσωπο του Ιησού. Και ούτε ακόμη περιοριστικά και επιλεκτικά, ωσάν να αναφέρεται μόνο σε τρεις εκλεκτούς μαθητές και σε δύο αποκαλυπτικές μορφές του παρελθόντος. Είναι ένα γεγονός καθολικής σημασίας. Αρχικά ξεκινάει από τον Κύριο, συνεπαίρνει στη συνέχεια τους τρεις μαθητές, προεκτείνεται προς τους Δώδεκα και δι’ αυτών φτάνει σε όλο τον κόσμο και σε όλη την κτίση. Έτσι, κατά συνέπεια, δικαιούμαστε να ομιλούμε για τη μεταμόρφωση του ανθρώπου και του κόσμου, της φύσης και της κτίσης, για τη μεταμόρφωση όλης της δημιουργίας, είτε υλικής είτε πνευματικής.

4. Σχέση της Μεταμόρφωσης με το θαύμα

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος σχετίζει το γεγονός της μεταμόρφωσης με το θαύμα της θεραπείας ενός υιού που «σεληνιάζεται και κακώς πάσχει». Ενώ οι τρεις μαθητές επιμένουν για μια μόνιμη κατοίκηση στο Θαβώρ και ουσιαστικά για «ιδιοποίηση» του γεγονότος της μεταμόρφωσης, ο μεταμορφωθείς Κύριος τους λέει ότι πρέπει να κατέβουν κάτω στην κοιλάδα, όπου οι υπόλοιποι μαθητές και ο λαός. Εκεί κάτω όλοι αναμένουν όχι μόνο ν’ ακούσουν το κήρυγμα από τον Διδάσκαλο, αλλά και να γευθούν τους θαβώριους καρπούς της μεταμόρφωσης.

Γνωρίζουμε από τη σχετική ευαγγελική διήγηση, ότι κατά τη διάρκεια του γεγονότος της μεταμόρφωσης ένας πατέρας έχει μεταφέρει τον άρρωστο γιο του και οι μαθητές προσπαθούν να τον θεραπεύσουν χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Όλοι και όλα βρίσκονται σε αδιέξοδο. Η πίστη παραμένει ανενεργός, η δύναμη των μαθητών δεν είναι αποτελεσματική και το θαύμα δεν τελεσιουργείται . Και αυτό οφείλεται στο γεγονός της «απουσίας» του Κυρίου, αφού «άνευ αυτού ου δύνασθε ποιήσαι ουδέν». Η μεταμόρφωση δεν είναι μια μαγική λέξη, αλλά ενεργός δύναμη πίστεως που τελεσιουργεί το θαύμα.

Επίλογος

Ένας μεγάλος ζωγράφος της Αναγέννησης έχει ζωγραφίσει τον πίνακα της μεταμόρφωσης σε δύο εντυπωσιακά πλάνα. Στο επάνω μέρος με χρώματα ζωηρά και φωτεινά παρουσιάζεται ο κόσμος της μεταμόρφωσης. Στο κάτω πλάνο βρίσκεται η κοιλάδα του κλαυθμώνος , η οδυνηρή και αδιέξοδη ζωή των ανθρώπων. Ένας κόσμος χωρίς φως και ελπίδα. Ο επάνω κόσμος φωτεινός, ο κάτω σκοτεινός. Ο κόσμος του Ιησού και της μεταμόρφωσης από το ένα μέρος και από το άλλο ο κόσμος ο δικός μας, της παραμόρφωσης και της ασθένειας. Οι δύο αυτοί κόσμοι, κατά την ευαγγελική περικοπή, πρέπει να γίνουν ένας. Και κρίκος σύνδεσης των δύο αυτών κόσμων είναι ο ενανθρωπήσας και μεταμορφωθείς Κύριος. Αυτός ενοποιεί τον Θεό και τον άνθρωπο, τον ουρανό και τη γη. Το θαύμα τελεσιουργείται μόνο κάτω από το φως της μεταμόρφωσης.

Σ’ αυτή την προσέγγιση για την κατανόηση της μεταμόρφωσης ως λειτουργίας ζωής και για την πραγματοποίηση του θαύματος στην προσωπική μας πορεία, έχουμε τα εξής πνευματικής φύσεως στοιχεία. Μεταμόρφωση σημαίνει μετάνοια και αλλαγή πορείας. Σημαίνει ανάβαση στο Θαβώρ και κοινωνία μετά του Ιησού. Η μεταμόρφωση συνδέεται άμεσα και ουσιαστικά με την παρουσία του Κυρίου. Το ίδιο συμβαίνει και με το θαύμα, που έρχεται ως επακόλουθο της μεταμόρφωσης. Το θαύμα δεν τελεσιουργείται απόντος του Χριστού. Για να πραγματοποιηθεί το θαύμα ανάγκη είναι το γεγονός της μεταμόρφωσης να μεταφερθεί από το θαβώριο ύφος στην ιστορική πραγματικότητα της ζωής των ανθρώπων. Κατανοείται, έτσι, γιατί ο Κύριος καλεί τους μαθητές να κατέβουν και να πορευθούν προς το λαό, ενώ οι μαθητές επιμένουν να κατασκηνώσουν εκεί ψηλά σε μια εξωιστορική πραγματικότητα. Μόνο όταν εισέλθει στην ιστορία και κοινωνήσει με τους ανθρώπους ο μεταμορφωθείς Χριστός τότε συντελείται το θαύμα.

Το θαύμα επιφέρει την ίαση και τη θεραπεία, στην ουσία όμως είναι γεγονός μεταλλαγής και μεταμόρφωσης. Το θαύμα είναι η αποκατάσταση στο «κατά φύσιν ». Η υγεία και η αρετή είναι το κατά φύσιν του ανθρώπου. Η ασθένεια και η αμαρτία είναι το «παρά φύσιν». Η φθορά και ο θάνατος είναι έξω από τη φύση της δημιουργίας. Το θαύμα ουσιαστικά συνιστά τη φύση της ζωής. Ζωή κατά κυριολεξία είναι υγεία, μα πάνω από όλα είναι κάλλος και ωραιότητα. Αυτό ακριβώς πραγματοποιείται και με τη μεταμόρφωση. Η μεταμόρφωση είναι λάθος να κατανοείται μόνο ως γεγονός υπερφυσικό και κατ’ επέκταση ως ανέφικτο για την παρούσα ιστορική μας ζωή. Η μεταμόρφωση είναι κατ’ ουσίαν λειτουργία ζωής και πραγματώνεται διαρκώς στο παρόν και στη ζωή, όπως ακριβώς φανερώθηκε με τη μεταμόρφωση του Κυρίου στο όρος Θαβώρ".

Πηγἠ: http://paterikakeimena.blogspot.com/2010/08/blog-post_3961.html

Η επί του όρους ομιλία του Χριστού και το "όπιο του λαού"

 

Διαβάζοντας εδώ την συζήτηση για το λενινιστικό "η θρησκεία είναι το όπιο του λαού", την προέλευση, την κατάχρηση και την αληθή έννοια της φράσης, προσκομίζω την επί του όρους ομιλία του Χριστού (Ματθαίος, κεφ. Ε), απλώς για να συμβάλω στην κατανόηση των όσων λέμε, των όσων επικαλούμεθα και των όσων διέπουν τις πράξεις μας. Αλλά και, για να  αναδειχθεί η πηγή των παραγγελμάτων που ορισμένοι επιμένουν, θέλουν ή τείνουν, έστω και ελλιπώς, να εφαρμόζουν στην ζωή και την πολιτεία τους.

Κάποιοι, έχουν άλλη πηγή: την άποψή τους.

Αν η άποψή μας είναι η πηγή της αυθεντίας μας, πάντα θα υπάρχει η άποψη ενός άλλου, που θα προσπαθεί δυναμικά να υπερβεί ή να καταρρίψει την δική μας.

Όμως, τα παραγγέλματα του Χριστού, στην επί του όρους ομιλία Του, παραγγέλματα προς όλους μας, υπερβαίνουν τις ατομικές μας επιλογές, θεωρίες και απόψεις. Ως πανανθρώπινο, μάλιστα,  αίτημα  και προσανατολισμός, έχουν περισσότερη και αδιαμφισβήτητη αξία και σημασία, και θα μπορούσαν να ενώσουν όλον τον κόσμο.

Αλλά είναι τόσο δύσκολο να υπερβούμε εαυτούς, και να ζήσουμε μαζί με τους άλλους! Κι όσο μεγαλύτερο το "εγώ" μας, τόσο πιο δύσκολο!

Ιδού, "η επί του όρους ομιλία":

Οἱ μακαρισμοὶ

Ε´\ΙΔΩΝ δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, 2 καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων·

3 μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

4 μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται.
5 μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν.
6 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται.
7 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται.
8 μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται.
9 μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται.
10 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
11 μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ρῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ.
12 χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν.

Διδάγματα ἀπὸ τὸ ἁλάτι καὶ τὸ λυχνάρι

13 ῾Υμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται; εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθῆναι ἔξω καὶ καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. 14 ῾Υμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· 15 οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασι αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. 16 οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

῾Ο παλαιὸς νόμος καὶ ὁ νόμος τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ

17 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι. 18 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. 19 ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. 20 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ἡ δικαιοσύνη ὑμῶν πλεῖον τῶν γραμματέων καὶ Φαρισαίων, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.

᾿Οργὴ καὶ φόνος

21 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐ φονεύσεις· ὃς δ᾿ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει. 22 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ρακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. 23 ᾿Εὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, 24 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου. 25 ῎Ισθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ μετ᾿ αὐτοῦ, μήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ καὶ ὁ κριτής σε παραδῷ τῷ ὑπηρέτῃ, καὶ εἰς φυλακὴν βληθήσῃ·
26 ἀμὴν λέγω σοι, οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως οὗ ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην.

Μοιχεία

27 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐ μοιχεύσεις. 28 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. 29 εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ· συμφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς γέενναν. 30 καὶ εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ· συμφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς γέενναν. 31 ᾿Ερρέθη δέ· ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον. 32 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι, καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ, μοιχᾶται.

῞Ορκος καὶ φιλαλήθεια

33 Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου. 34 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως· μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶ τοῦ Θεοῦ· 35 μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστι τῶν ποδῶν αὐτοῦ· μήτε εἰς ῾Ιεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως· 36 μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ἢ μέλαιναν ποιῆσαι. 37 ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.

᾿Εκδίκησις

38 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη, ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος· 39 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ· ἀλλ᾿ ὅστις σε ραπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην· 40 καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον· 41 καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν, ὕπαγε μετ᾿ αὐτοῦ δύο· 42 τῷ αἰτοῦντί σε δίδου καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανείσασθαι μὴ ἀποστραφῇς.

῾Η ἀγάπη καὶ ὁ τέλειος χαρακτὴρ

43 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη, ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου καὶ μισήσεις τὸν ἐχθρόν σου. 44 ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκόντων ὑμᾶς. 45 ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. 46 ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, τίνα μισθὸν ἔχετε; οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσι; 47 καὶ ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς φίλους ὑμῶν μόνον, τί περισσὸν ποιεῖτε; οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι οὕτω ποιοῦσιν; 48 ῎Εσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν.

Σμαραγδένια και γυάλινα

 Kαθημερινά συρρέουν δεκάδες ειδήσεις στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, και, κάμποσες από αυτές τις διατρέχω, με αληθινό ενδιαφέρον. Ψάχνοντας αλήθεια και αρετή. Συχνά δεν βρίσκω τίποτε σπουδαίο, αλλά δεν απογοητεύομαι. Δεν μπορεί να τελείωσε το κάλλος του κόσμου!

Σήμερα έπεσε στα χέρια μου η ανάρτηση της Σμαράγδας Καρύδη, όπως την είδε η Ματίνα Δελλή,  (δείτε εδώ).

Έμεινα έκπληκτη από τον σχολιασμό της αρθρογράφου, που εξέπεμπε έναν άνευ ορίων λατρευτικό θαυμασμό για τις "αλήθειες" που είδε [σε όλο αυτό με τις φωτιές και την στάση του κόσμου εδώ και απανταχού της γής],  η ηθοποιός κ. Σμαράγδα Καρύδη.  Κι επειδή θέλω να καταλαβαίνω τί διαβάζω, και να επεξεργάζομαι ό,τι ακούω, σας μεταφέρω τον προβληματισμό μου.

Αντιγράφω από την (σχολιασθείσα από την Ματίνα Δελλή) ανάρτηση της κ. Καρύδη:

"Μήπως το πιο φοβιστικό πράγμα που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες είναι αυτό το #prayforGreece; Αυτό το μοιραίο και μοιρολατρικό pray; Γιατί όχι ένα χασταγκ με το change, το work, το responsibility; το πως το λέτε εσείς εκεί γιατί δε θυμάμαι και πως το λέμε εμείς εδώ;
Μόνο εμένα ανατριχιάζει; Τι σημαινει pray; Οτι Αφού ούτως η άλλως δε μπορεί ν αλλάξει τίποτα, Αφού θα ψηφίζουμε όπως πάντα τους ανίκανους, τους πονηρούς,
αφού διαχρονικά θα καιμε τα δάση, θα χτιζουμε όπου και οπως να ναι,
αφού και οι επόμενοι που θα ψηφίσουμε θα μας τα νομιμοποιήσουν όπως κι οι προηγούμενοι,
αφού θα μπαζωνουμε τα ρέματα, αφού έτσι κι αλλιως θα αδιαφορουμε για τα σκουπιδια μας για τους δρόμους μας, για το πως οδηγούμε για το που παρκάρουμε, για την κακοποίηση των ζώων,
αφου θ αφήνουμε τον συγκυβερνήτη να μας μαλώνει που καήκαμε-γιατί που είχαμε το μυαλό μας;; -
Αφού θ ακούμε τους αρμόδιους να αυτοσυγχαιρωνται για το πόσο αλάνθαστα και τέλεια έδρασαν και μετά απλώς θα ξεσπάμε στο τουιτερ και θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Χωρις να ενεργοποείται το σώμα μας που έχει παρει το σχήμα του καναπέ. Χωρις να ξεσηκωθεί ο παραμόρφωμένος μας αντίχειρας απ το πληκτρολόγιο. Χωρις να επαναστατεί ο αυχένας μας σκυμμένος στην οθόνη. Χωρις να ξεθολώσει το μάτι μας. Θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Αφού δε κάηκε το δικό μας παιδί. Ακόμα.
Αφού το δικό μας σπιτι είναι ακόμα στη θέση του. Αφου όπως κλαίμε τώρα έτσι σε λίγο θα ξεχάσουμε .
Αφου θα βγαίνουμε πάλι στους δρόμους μόνο να μη πειραχτούν τα δικά μας προνόμια κι όχι για το περιβάλλον μας , ποτέ για να αναδασωθουν τα καμένα μας, για το πάρκο μας που ρημάζει, δε θ απαιτήσουμε ποτέ να παψουν τα πανεπιστήμια μας να είναι το λημέρι του κάθε εγκληματία , ποτέ τα νοσοκομεία μας να γίνουν ανάλογα των εισφορών που πληρώνουμε, ποτέ για καλύτερα σχολεία γιατί δε μας ενδιαφέρει να μάθουμε αλλά να να διοριστούμε, αφού το μεγαλύτερο ταμπού μας είναι η αυτοκριτική και η ανάληψη ευθυνών, αφού το αίσθημα ότι όλα είναι μάταια έχει εγκατασταθεί μόνιμα μέσα μας σαν αυτοάνοσο, αφού είμαστε τρομερά συναισθηματικοί και καθόλου ευαίσθητοι,
αφού δε θα προστατέψουμε τον ανήμπορο, τον ανάπηρο, τον διπλανό,...."

 Προσπαθώντας να συμμεριστώ τον ενθουσιασμό και τον θαυμασμό της αρθρογράφου για τις σκέψεις της ηθοποιού, στέκομαι στα ερωτήματα που μου γέννησε η τοποθέτηση της τελευταίας:

• Γιατί είναι φοβιστικό πράγμα η προσευχή; είναι πιο καλό ηρεμιστικό και παρηγορητικό το βουντού;
• Θεωρείτε ότι όταν κάποιος προσεύχεται δεν επιδιώκει ακόμη και το να γίνει καλύτερος;
• Είναι το χαστανγκ change μια παρότρυνση προς τους άλλους, χωρίς να περιλαμβάνουμε τον εαυτό μας ή είναι μια δημόσια δήλωση πως θα γίνουμε καλύτεροι; σε τί θα γίνουμε καλύτεροι, πιό είναι το καλύτερο και για ποιόν να γίνουμε καλύτεροι, τί θα κάνουμε με όσους δεν θέλουν να γίνουν καλύτεροι, θα τους αφανίσουμε;
• Ανατριχιάζετε με τις προσευχές όλων των δογμάτων και όλων των δοξασιών ή μόνο με τις προσευχές των χριστιανών και δή των ορθοδόξων; έχετε ποτέ, σατιρίσει, ψέξει ή κοροιδέψει ολοφάνερα  έναν μουσουλμάνο ή έναν αλλόθρησκο που προσεύχεται;
• Γιατί νομίζετε πως όλοι εμείς θα εξακολουθήσουμε να ψηφίζουμε ψεύτες, ανεπαρκείς και απατεώνες; εσείς μπορείτε να βοηθήσετε για να μην συμβαίνει αυτό;
• Νομίζετε πως όλοι και για πάντα θα θέλουμε να εκλέγουμε πολιτικούς αποκλειστικά για την ατομική μας εξυπηρέτηση; το θεωρείτε σωστό και τί θα κάνετε εσείς για να αλλάξει αυτό;
• Νομίζετε κι εσείς ότι ο Έλληνας είναι κάφρος;
• Νομίζετε ότι ο κάθε έλληνας προασπίζοντας τα εθνικά του ιδεώδη και τα πάτρια χώματά του,  είναι ένα καταγέλαστο φαιδρό πρόσωπο;
• Τί νομίζετε πως χρειάζεται για να μην ξεχνάμε τα λάθη μας; ή μήπως νομίζετε πως ο έλληνας είναι μια ανίατη περίπτωση και θα είναι για πάντα ένας ανόητος που θα παρακολουθεί από τον καναπέ  -άπνους και σε πνευματικό λήθαργο- να ποδοπατείται η ζωή του;
• Γιατί πιστεύετε πως θα ξεχάσουμε τις ανομίες, την λοιδορία των κυβερνώντων και την αναισθησία τους;
• Γιατί πιστεύετε πως όλοι εμείς αποδιοργανώσαμε τα ελληνικά πανεπιστήμια, ενώ είναι πολύ καλά γνωστό πως τα πανεπιστήμια είναι το φέουδο και η έδρα της αριστεράς επαναστικότητας, η οποία και τα έχει αποδιοργανώσει (με ευθύνη των πολιτικών ηγεσιών και κυρίως της αντιπολιτευόμενης αριστεράς);
• Η επιτίμησή σας για το ενδιαφέρον μας προς γνώση και παιδεία, θα έπρεπε πρωτίστως να στρέφεται προς τα υπουργεία και δη το υπουργείο "αποπαίδευσης και αφελληνισμού", που κηρύσσει σαν ρετσινιά, την αριστεία, και τόσα άλλα φαιδρά, διαχρονικώς!
• Αυτοί που σήμερα γυρίζουν πίσω την κριτική και αποποιούνται τις ευθύνες τους, δεν είναι οι Έλληνες πολίτες, αλλά οι κυβερνητικοί μας αξιωματούχοι. Η κυβέρνηση της αριστεράς είναι που θεωρεί την παθιασμένη απαγόρευση της κριτικής προς αυτούς ως κεκτημένο και ως ταμπού, και μανιωδώς αγωνίζονται για να μην καταρριφθεί αυτό το "κεκτημένο".
• Η αλληλεγγύη των Ελλήνων, η ευαισθησία, η κατανόηση, η συνδρομή προς τον ενδεή είναι παροιμιώδης, άσχετο που η αριστερά προσπάθησε να την αλλοιώσει με εκείνα τα αλήστου μνήμης συνδικαλιστικά: "είναι υποχρέωση του κράτους"(!), που έτειναν από πάντα στην αποδιοργάνωση του κοινωνικού ιστού, των παραδόσεων και της ιστορικής διαδρομής του ελληνισμού και της πορείας του. 
• κ.ά.

Όλα τούτα τα ερωτήματα, δεν μου κάνουν αξιοθαύμαστη την ανάρτηση της κ. Καρύδη. Είναι μια προσπάθεια ενοχοποίησης των παθόντων και απομείωσης της ελπίδας του κοινωνικού περίγυρου. Είναι μια προσπάθεια για  πνευματική εμφύτευση της διαφθοράς και της ηττοπάθειας ως παγίων θέσεων και τρόπων αντιμετώπισης της ζωής μας, ως Ελλήνων. Είναι σαν τις προεκλογικές εκπομπές του Λαζόπουλου, που μας κατηύθυνε προς τους σωτήρες, που οσονούπω, θα έρχονταν... Η ανάρτηση αυτή είναι στο σύνολό της υβριστική και προσβλητική για όσους αγωνίζονται και επιμένουν (να δημιουργούν και να αγωνίζονται για) να κερδίσουν οι ίδιοι,  πραγματικά, την ζωή τους. Μπορεί να αναφέρεται στους κομματικούς πελάτες της εκάστοτε εξουσίας. Αλλά δεν είμαστε όλοι από το ίδιο φύραμα.
 ,
Μπορεί έτσι να θέλετε να μας βλέπετε, ή έτσι να νομίζετε πως είμαστε, καθώς μας απευθύνεστε μέσα από την τηλεοπτική οθόνη.

Αλλά, είναι πια "παρά πέντε", κι αργήσαμε! Χάσαμε πολλή ώρα, και φτάσαν οι φωτιές στην πόρτα μας! Δεν μπορούμε να στεκόμαστε αδρανείς καθώς γυρίζουν  την ζωή μας σε ταινία, για να την παίζουν ως σάτιρα ή ως κωμωδία, ανάλογα με τα κέφια τους, οι διάφοροι κι αδιάφοροι κρατούντες!

Υπάρχουν κι αυτά, (δείτε τα),  τα σμαραγδένια κι αδαμάντινα, που έχουν πολύ πόνο και αλήθεια, πολύ θυμό και δύναμη ψυχής. Χωρίς καναπέ, αφασία, εθελοτυφλία, χωρίς συνήθεια στη λαμογιά και χωρίς εθισμό στο βόλεμα.

ς το πιο φοβιστικό πράγμα που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες είναι αυτό το #prayforGreece; Αυτό το μοιραίο και μοιρολατρικό pray; Γιατί όχι ένα χάσταγκ με το change, το work, το responsibility; το πως το λέτε εσείς εκεί γιατί δε θυμάμαι και πως το λέμε εμείς εδώ; Μόνο εμένα ανατριχιάζει; Τι σημαίνει pray; Ότι Αφού ούτως η άλλως δε μπορεί ν αλλάξει τίποτα, Αφού θα ψηφίζουμε όπως πάντα τους ανίκανους, τους πονηρούς, αφού διαχρονικά θα καίμε τα δάση, θα χτίζουμε όπου και όπως να ναι, αφού και οι επόμενοι που θα ψηφίσουμε θα μας τα νομιμοποιήσουν όπως κι οι προηγούμενοι, αφού θα μπαζώνουμε τα ρέματα, αφού έτσι κι αλλιώς θα αδιαφορούμε για τα σκουπίδια μας για τους δρόμους μας, για το πως οδηγούμε για το που παρκάρουμε, για την κακοποίηση των ζώων, αφού θα αφήνουμε τον συγκυβερνήτη να μας μαλώνει που καήκαμε-γιατί που είχαμε το μυαλό μας; » Αφού θα ακούμε τους αρμόδιους να αυτοσυγχαίρωνται για το πόσο αλάνθαστα και τέλεια έδρασαν και μετά απλώς θα ξεσπάμε στο τουίτερ και θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Χωρίς να ενεργοποιείται το σώμα μας που έχει πάρει το σχήμα του καναπέ. Χωρίς να ξεσηκωθεί ο παραμορφωμένος μας αντίχειρας απ’ το πληκτρολόγιο. Χωρίς να επαναστατεί ο αυχένας μας σκυμμένος στην οθόνη. Χωρίς να ξεθολώσει το μάτι μας. Θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Αφού δε κάηκε το δικό μας παιδί. Ακόμα. » Αφού το δικό μας σπίτι είναι ακόμα στη θέση του. Αφού όπως κλαίμε τώρα έτσι σε λίγο θα ξεχάσουμε. Αφού θα βγαίνουμε πάλι στους δρόμους μόνο να μη πειραχτούν τα δικά μας προνόμια κι όχι για το περιβάλλον μας, ποτέ για να αναδασωθούν τα καμένα μας, για το πάρκο μας που ρημάζει, δε θα απαιτήσουμε ποτέ να πάψουν τα πανεπιστήμια μας να είναι το λημέρι του κάθε εγκληματία, ποτέ τα νοσοκομεία μας να γίνουν ανάλογα των εισφορών που πληρώνουμε, ποτέ για καλύτερα σχολεία γιατί δε μας ενδιαφέρει να μάθουμε αλλά να να διοριστούμε, αφού το μεγαλύτερο ταμπού μας είναι η αυτοκριτική και η ανάληψη ευθυνών, αφού το αίσθημα ότι όλα είναι μάταια έχει εγκατασταθεί μόνιμα μέσα μας σαν αυτοάνοσο, αφού είμαστε τρομερά συναισθηματικοί και καθόλου ευαίσθητοι, αφού δε θα προστατέψουμε τον ανήμπορο, τον ανάπηρο, τον διπλανό, μόνο θα λυπηθούμε αφού θα έχει καταστραφεί και θα κάνουμε εράνους για να νιώσουμε καλοί και αλληλέγγυοι, αφού δε θα απαιτήσουμε να νομοθετήσουν ΤΩΡΑ τα απαραίτητα μέτρα για να μην ξαναέρθει η συμφορά. ΤΩΡΑ που ξέρουμε ότι αν καεί το σπίτι του γείτονα θα καεί και το δικό μας, ΤΩΡΑ που ο είδαμε ότι ο πλησίον κι εμείς είμαστε ένα, αφού ενώθηκαν αγκαλιασμένες οι στάχτες των σωμάτων μας για πάντα, αφού δεν κάνουμε και τώρα το πρώτο βήμα της αποδοχής και της αυτογνωσίας μπας και μπορέσουμε να κάνουμε ποτέ και τα υπόλοιπα, αν δεν νιώσουμε την ομορφιά του να αναλαμβάνεις την ευθύνη, τότε ας προσευχηθούμε. Κι αν δε πιάσει κι αυτό ας ξεματιαστούμε ή ας φτύσουμε στον κόρφο μας. Ίσως πράγματι για το μόνο που είμαστε καλοί είναι η προσευχή. Η προσευχή να μη βρει εμάς το κακό Η προσευχή να μην είναι δικό μας το παιδί που κάηκε. Η προσευχή να είμαστε απ τη μεριά αυτών που δεν έχασαν τίποτα αλλά οργίζονται στο τουιτερ. Και θα βγούμε ξανά θυμωμένοι στους δρόμους για τα εθνικά μας θέματα αλλά όχι γι αυτό το όμορφο γεμάτο ζωή και χαρά κορίτσι που πήδηξε στο γκρεμό. Όχι για τον εννιάχρονο αδερφό της. Όχι για το πατέρα τους; Για την ανείπωτη δυστυχία της μάνας τους. Όχι για αυτά τα δίδυμα παιδιά. Για τους γονείς τους που δε θα σταματήσουν ποτέ να τα ψάχνουν. Για αυτή τη γυναίκα με κινητικά προβλήματα που δεν μπόρεσε να τρέξει. Για τον αντρα της που δεν την άφησε κι έφυγαν μαζί αγκαλιασμένοι. Δε θα βγούμε για τη Χρυσα, το Δημήτρη, τον Αντρεα, την Αγγελική, το Βικτωρα, την Εβελίνα και τη Μαριλια Αυτοι οι άνθρωποι για τους οποίος κηρύτουμε εθνικό πένθος δεν είναι θέμα μας εθνικό; Ω Ναι! Η Μακεδονία είναι ελληνική. Όπως και το Μάτι, ο Μαραθώνας, ο Νέος Βουτζάς, το Πικέρμι, η Ραφήνα Όπως κι η Ελλάδα Η Ελλάδα είναι ελληνική. Δυστυχώς». Πηγή: Protagon.gr

«Μήπως το πιο φοβιστικό πράγμα που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες είναι αυτό το #prayforGreece; Αυτό το μοιραίο και μοιρολατρικό pray; Γιατί όχι ένα χάσταγκ με το change, το work, το responsibility; το πως το λέτε εσείς εκεί γιατί δε θυμάμαι και πως το λέμε εμείς εδώ; Μόνο εμένα ανατριχιάζει; Τι σημαίνει pray; Ότι Αφού ούτως η άλλως δε μπορεί ν αλλάξει τίποτα, Αφού θα ψηφίζουμε όπως πάντα τους ανίκανους, τους πονηρούς, αφού διαχρονικά θα καίμε τα δάση, θα χτίζουμε όπου και όπως να ναι, αφού και οι επόμενοι που θα ψηφίσουμε θα μας τα νομιμοποιήσουν όπως κι οι προηγούμενοι, αφού θα μπαζώνουμε τα ρέματα, αφού έτσι κι αλλιώς θα αδιαφορούμε για τα σκουπίδια μας για τους δρόμους μας, για το πως οδηγούμε για το που παρκάρουμε, για την κακοποίηση των ζώων, αφού θα αφήνουμε τον συγκυβερνήτη να μας μαλώνει που καήκαμε-γιατί που είχαμε το μυαλό μας; » Αφού θα ακούμε τους αρμόδιους να αυτοσυγχαίρωνται για το πόσο αλάνθαστα και τέλεια έδρασαν και μετά απλώς θα ξεσπάμε στο τουίτερ και θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Χωρίς να ενεργοποιείται το σώμα μας που έχει πάρει το σχήμα του καναπέ. Χωρίς να ξεσηκωθεί ο παραμορφωμένος μας αντίχειρας απ’ το πληκτρολόγιο. Χωρίς να επαναστατεί ο αυχένας μας σκυμμένος στην οθόνη. Χωρίς να ξεθολώσει το μάτι μας. Θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Αφού δε κάηκε το δικό μας παιδί. Ακόμα. » Αφού το δικό μας σπίτι είναι ακόμα στη θέση του. Αφού όπως κλαίμε τώρα έτσι σε λίγο θα ξεχάσουμε. Αφού θα βγαίνουμε πάλι στους δρόμους μόνο να μη πειραχτούν τα δικά μας προνόμια κι όχι για το περιβάλλον μας, ποτέ για να αναδασωθούν τα καμένα μας, για το πάρκο μας που ρημάζει, δε θα απαιτήσουμε ποτέ να πάψουν τα πανεπιστήμια μας να είναι το λημέρι του κάθε εγκληματία, ποτέ τα νοσοκομεία μας να γίνουν ανάλογα των εισφορών που πληρώνουμε, ποτέ για καλύτερα σχολεία γιατί δε μας ενδιαφέρει να μάθουμε αλλά να να διοριστούμε, αφού το μεγαλύτερο ταμπού μας είναι η αυτοκριτική και η ανάληψη ευθυνών, αφού το αίσθημα ότι όλα είναι μάταια έχει εγκατασταθεί μόνιμα μέσα μας σαν αυτοάνοσο, αφού είμαστε τρομερά συναισθηματικοί και καθόλου ευαίσθητοι, αφού δε θα προστατέψουμε τον ανήμπορο, τον ανάπηρο, τον διπλανό, μόνο θα λυπηθούμε αφού θα έχει καταστραφεί και θα κάνουμε εράνους για να νιώσουμε καλοί και αλληλέγγυοι, αφού δε θα απαιτήσουμε να νομοθετήσουν ΤΩΡΑ τα απαραίτητα μέτρα για να μην ξαναέρθει η συμφορά. ΤΩΡΑ που ξέρουμε ότι αν καεί το σπίτι του γείτονα θα καεί και το δικό μας, ΤΩΡΑ που ο είδαμε ότι ο πλησίον κι εμείς είμαστε ένα, αφού ενώθηκαν αγκαλιασμένες οι στάχτες των σωμάτων μας για πάντα, αφού δεν κάνουμε και τώρα το πρώτο βήμα της αποδοχής και της αυτογνωσίας μπας και μπορέσουμε να κάνουμε ποτέ και τα υπόλοιπα, αν δεν νιώσουμε την ομορφιά του να αναλαμβάνεις την ευθύνη, τότε ας προσευχηθούμε. Κι αν δε πιάσει κι αυτό ας ξεματιαστούμε ή ας φτύσουμε στον κόρφο μας. Ίσως πράγματι για το μόνο που είμαστε καλοί είναι η προσευχή. Η προσευχή να μη βρει εμάς το κακό Η προσευχή να μην είναι δικό μας το παιδί που κάηκε. Η προσευχή να είμαστε απ τη μεριά αυτών που δεν έχασαν τίποτα αλλά οργίζονται στο τουιτερ. Και θα βγούμε ξανά θυμωμένοι στους δρόμους για τα εθνικά μας θέματα αλλά όχι γι αυτό το όμορφο γεμάτο ζωή και χαρά κορίτσι που πήδηξε στο γκρεμό. Όχι για τον εννιάχρονο αδερφό της. Όχι για το πατέρα τους; Για την ανείπωτη δυστυχία της μάνας τους. Όχι για αυτά τα δίδυμα παιδιά. Για τους γονείς τους που δε θα σταματήσουν ποτέ να τα ψάχνουν. Για αυτή τη γυναίκα με κινητικά προβλήματα που δεν μπόρεσε να τρέξει. Για τον αντρα της που δεν την άφησε κι έφυγαν μαζί αγκαλιασμένοι. Δε θα βγούμε για τη Χρυσα, το Δημήτρη, τον Αντρεα, την Αγγελική, το Βικτωρα, την Εβελίνα και τη Μαριλια Αυτοι οι άνθρωποι για τους οποίος κηρύτουμε εθνικό πένθος δεν είναι θέμα μας εθνικό; Ω Ναι! Η Μακεδονία είναι ελληνική. Όπως και το Μάτι, ο Μαραθώνας, ο Νέος Βουτζάς, το Πικέρμι, η Ραφήνα Όπως κι η Ελλάδα Η Ελλάδα είναι ελληνική. Δυστυχώς». Η Σμαράγδα τα λέει. Σπουδαία ηθοποιός, σπουδαίος άνθρωπος, είχε, κατά την άποψή μου, την ατυχία να γίνει διάσημη μέσα από το σαχλό «Παρά Πέντε» του Καπουτζίδη. Αλλά μέσα από αυτό είχε την τύχη να απευθυνθεί σε μάζες. Σε ανθρώπους που αλλιώς κανείς δεν θα κατάφερνε να προσεγγίσει. Και τώρα τους λέει την αλήθεια που δεν θα ήθελαν να ακούσουν. «Η Ελλάδα είναι ελληνική. Δυστυχώς»… Πηγή: Protagon.gr

«Μήπως το πιο φοβιστικό πράγμα που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες είναι αυτό το #prayforGreece; Αυτό το μοιραίο και μοιρολατρικό pray; Γιατί όχι ένα χάσταγκ με το change, το work, το responsibility; το πως το λέτε εσείς εκεί γιατί δε θυμάμαι και πως το λέμε εμείς εδώ; Μόνο εμένα ανατριχιάζει; Τι σημαίνει pray; Ότι Αφού ούτως η άλλως δε μπορεί ν αλλάξει τίποτα, Αφού θα ψηφίζουμε όπως πάντα τους ανίκανους, τους πονηρούς, αφού διαχρονικά θα καίμε τα δάση, θα χτίζουμε όπου και όπως να ναι, αφού και οι επόμενοι που θα ψηφίσουμε θα μας τα νομιμοποιήσουν όπως κι οι προηγούμενοι, αφού θα μπαζώνουμε τα ρέματα, αφού έτσι κι αλλιώς θα αδιαφορούμε για τα σκουπίδια μας για τους δρόμους μας, για το πως οδηγούμε για το που παρκάρουμε, για την κακοποίηση των ζώων, αφού θα αφήνουμε τον συγκυβερνήτη να μας μαλώνει που καήκαμε-γιατί που είχαμε το μυαλό μας; » Αφού θα ακούμε τους αρμόδιους να αυτοσυγχαίρωνται για το πόσο αλάνθαστα και τέλεια έδρασαν και μετά απλώς θα ξεσπάμε στο τουίτερ και θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Χωρίς να ενεργοποιείται το σώμα μας που έχει πάρει το σχήμα του καναπέ. Χωρίς να ξεσηκωθεί ο παραμορφωμένος μας αντίχειρας απ’ το πληκτρολόγιο. Χωρίς να επαναστατεί ο αυχένας μας σκυμμένος στην οθόνη. Χωρίς να ξεθολώσει το μάτι μας. Θα συνεχίζουμε τη ζωή μας. Αφού δε κάηκε το δικό μας παιδί. Ακόμα. » Αφού το δικό μας σπίτι είναι ακόμα στη θέση του. Αφού όπως κλαίμε τώρα έτσι σε λίγο θα ξεχάσουμε. Αφού θα βγαίνουμε πάλι στους δρόμους μόνο να μη πειραχτούν τα δικά μας προνόμια κι όχι για το περιβάλλον μας, ποτέ για να αναδασωθούν τα καμένα μας, για το πάρκο μας που ρημάζει, δε θα απαιτήσουμε ποτέ να πάψουν τα πανεπιστήμια μας να είναι το λημέρι του κάθε εγκληματία, ποτέ τα νοσοκομεία μας να γίνουν ανάλογα των εισφορών που πληρώνουμε, ποτέ για καλύτερα σχολεία γιατί δε μας ενδιαφέρει να μάθουμε αλλά να να διοριστούμε, αφού το μεγαλύτερο ταμπού μας είναι η αυτοκριτική και η ανάληψη ευθυνών, αφού το αίσθημα ότι όλα είναι μάταια έχει εγκατασταθεί μόνιμα μέσα μας σαν αυτοάνοσο, αφού είμαστε τρομερά συναισθηματικοί και καθόλου ευαίσθητοι, αφού δε θα προστατέψουμε τον ανήμπορο, τον ανάπηρο, τον διπλανό, μόνο θα λυπηθούμε αφού θα έχει καταστραφεί και θα κάνουμε εράνους για να νιώσουμε καλοί και αλληλέγγυοι, αφού δε θα απαιτήσουμε να νομοθετήσουν ΤΩΡΑ τα απαραίτητα μέτρα για να μην ξαναέρθει η συμφορά. ΤΩΡΑ που ξέρουμε ότι αν καεί το σπίτι του γείτονα θα καεί και το δικό μας, ΤΩΡΑ που ο είδαμε ότι ο πλησίον κι εμείς είμαστε ένα, αφού ενώθηκαν αγκαλιασμένες οι στάχτες των σωμάτων μας για πάντα, αφού δεν κάνουμε και τώρα το πρώτο βήμα της αποδοχής και της αυτογνωσίας μπας και μπορέσουμε να κάνουμε ποτέ και τα υπόλοιπα, αν δεν νιώσουμε την ομορφιά του να αναλαμβάνεις την ευθύνη, τότε ας προσευχηθούμε. Κι αν δε πιάσει κι αυτό ας ξεματιαστούμε ή ας φτύσουμε στον κόρφο μας. Ίσως πράγματι για το μόνο που είμαστε καλοί είναι η προσευχή. Η προσευχή να μη βρει εμάς το κακό Η προσευχή να μην είναι δικό μας το παιδί που κάηκε. Η προσευχή να είμαστε απ τη μεριά αυτών που δεν έχασαν τίποτα αλλά οργίζονται στο τουιτερ. Και θα βγούμε ξανά θυμωμένοι στους δρόμους για τα εθνικά μας θέματα αλλά όχι γι αυτό το όμορφο γεμάτο ζωή και χαρά κορίτσι που πήδηξε στο γκρεμό. Όχι για τον εννιάχρονο αδερφό της. Όχι για το πατέρα τους; Για την ανείπωτη δυστυχία της μάνας τους. Όχι για αυτά τα δίδυμα παιδιά. Για τους γονείς τους που δε θα σταματήσουν ποτέ να τα ψάχνουν. Για αυτή τη γυναίκα με κινητικά προβλήματα που δεν μπόρεσε να τρέξει. Για τον αντρα της που δεν την άφησε κι έφυγαν μαζί αγκαλιασμένοι. Δε θα βγούμε για τη Χρυσα, το Δημήτρη, τον Αντρεα, την Αγγελική, το Βικτωρα, την Εβελίνα και τη Μαριλια Αυτοι οι άνθρωποι για τους οποίος κηρύτουμε εθνικό πένθος δεν είναι θέμα μας εθνικό; Ω Ναι! Η Μακεδονία είναι ελληνική. Όπως και το Μάτι, ο Μαραθώνας, ο Νέος Βουτζάς, το Πικέρμι, η Ραφήνα Όπως κι η Ελλάδα Η Ελλάδα είναι ελληνική. Δυστυχώς». Η Σμαράγδα τα λέει. Σπουδαία ηθοποιός, σπουδαίος άνθρωπος, είχε, κατά την άποψή μου, την ατυχία να γίνει διάσημη μέσα από το σαχλό «Παρά Πέντε» του Καπουτζίδη. Αλλά μέσα από αυτό είχε την τύχη να απευθυνθεί σε μάζες. Σε ανθρώπους που αλλιώς κανείς δεν θα κατάφερνε να προσεγγίσει. Και τώρα τους λέει την αλήθεια που δεν θα ήθελαν να ακούσουν. «Η Ελλάδα είναι ελληνική. Δυστυχώς»… Πηγή: Protagon.gr

Βάση και εποικοδόμημα: Κυριακή ενάτη. Παύλου, Α προς Κορινθίους, κεφ. γ, εδ. 9-17

 

Βάση και εποικοδόμημα στην ανθρώπινη ζωή και την κοινωνία, στην ιστορική πορεία του ανθρώπινου πνεύματος και του πολιτισμού. Στο δίπολο αυτό (βάση και εποικοδόμημα) στηρίχτηκε όλη η κομμουνιστική θεωρία και πράξη. Μας είπανε πως η οικονομική δομή της κοινωνίας,  σχηματίζει την πραγματική βάση πάνω στην οποία υψώνεται ένα τεράστιο κοινωνικό και νομικό εποικοδόμημα: το κράτος, με όλα όσα στηρίζουν την πολιτική του οργάνωση και την νομή της εξουσίας.

Αυτή είναι μια σκέψη πολιτική, αλλά πέρα από αυτή υπάρχει ο άνθρωπος, οι αναζητήσεις και οι ανησυχίες του. Κι όταν ο άνθρωπος δεν θεωρεί πως μπορεί να δώσει όλες τις απαντήσεις, σε όλα τα ερωτήματα, ακόμη και σ' εκείνα που τον υπερβαίνουν, δεν αποφεύγει να διαβάσει και τα ιερά βιβλία. Δεν αποφεύγει την παράδοση και την ανθρώπινη σοφία, όπως και αν αυτή αποκτήθηκε. Πολύ περισσότερο, όταν πρόκειται για σοφία που αποκτήθηκε εξ αποκαλύψεως.

Στο σημερινό Αποστολικό Ανάγνωσμα (Παύλου, Επιστολή Α' προς Κορινθίους κεφ. γ, εδ. 9-17) διαβάζω:

"9 Θεοῦ γάρ ἐσμεν συνεργοί· Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδομή ἐστε. 10 Κατὰ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον τέθεικα, ἄλλος δὲ ἐποικοδομεῖ· ἕκαστος δὲ βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ· 11 θεμέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν ᾿Ιησοῦς Χριστός. 12 εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, καλάμην, 13 ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται· ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει· ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται· καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι τὸ πῦρ δοκιμάσει. 14 εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ ὃ ἐπῳκοδόμησε, μισθὸν λήψεται· 15 εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρός. 16 Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν; 17 εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός· ὁ γὰρ ναὸς τοῦ Θεοῦ ἅγιός ἐστιν, οἵτινές ἐστε ὑμεῖς."

Διαβάζοντάς και ξαναδιαβάζοντάς το, σήμερα που η ελληνική κοινωνία, μετράει αμέτρητες πληγές, σας το μεταφέρω, όπως το καταλαβαίνω:

"...Είμαστε συν-εργάτες του Θεού, Αυτός μας καθοδηγεί, (μας παιδαγωγεί και μας διδάσκει). Είμαστε έργο του Θεού. Κι εγώ (ο Παύλος), με την ευλογία του Κυρίου, ως σοφός αρχιτέκτων  έριξα τα θεμέλια, κι άλλος είναι εκείνος που θα οικοδομήσει. Ο καθένας ας βλέπει, πώς -αυτός ο ίδιος-  κάνει την δουλειά την δική του. Κανείς δεν μπορεί να βάλει για θεμέλιο τίποτε άλλο, από αυτό που είναι πράγματι το θεμέλιο: δηλαδή ο Ιησούς Χριστός. Γιατί αν κάποιος στηρίζεται σ' αυτόν τον θεμέλιο λίθο, δηλαδή στον Χριστό, και βάζει από πάνω χρυσάφι, ασήμι, πολύτιμους λίθους, ξύλα, χόρτα ή καλάμι, το έργο του καθενός θα φανερωθεί, θα αποκαλυφθεί. Ο καιρός θα το δείξει. Οι δοκιμασίες θα αναδείξουν τί είναι ακριβώς το έργο του καθενός. Αν το έργο που οικοδόμησε κάποιος αντέξει, τότε αυτός θα ανταμειφθεί. Αν όμως το έργο του καταρρεύσει, τότε αυτός θα ζημιωθεί και θα σωθεί μόνο μέσα από δοκιμασίες, όπως η φωτιά. Δεν γνωρίζετε ότι ο άνθρωπος είναι ναός του Θεού κι ότι μέσα μας κατοικεί το Πνεύμα Του; Εάν κάποιος καταστρέφει τον ναό του Θεού, αυτόν ο Θεός θα τον εγκαταλείψει. Διότι ο ναός του Θεού είναι Άγιος, δηλαδή  είστε όλοι εσείς".

Κι ύστερα από όλα αυτά, σκέφτομαι πως αν κάποιος έχει αντίρρηση με όσα γράφουν οι Γραφές, τότε, αυτός, δεν χρειάζεται να είναι και εμπαθής εναντίον εκείνων που σέβονται τις Γραφές!

Στο κάτω-κάτω, κι αυτός κάποιες άλλες γραφές ασπάζεται. Κι από κάποιες άλλες "γραφές"(*) αντλεί τα επιχειρήματά του, για όσα -καλά ή κακά- διακηρύσσει ή πράττει!

Εκτός, αν όλα του τα έργα, κινούνται από τις δικές του σκέψεις και συλλήψεις, γιατί θαρρρεί πως δεν υπάρχει και δεν μας χρειάζεται κανένας Θεός των Γραφών, ή γιατί (η θεοποιημένη(!) άποψη του ιδίου ή κάποιων άλλων) έχει όλες τις απαντήσεις!


*Σημείωση: ή ισοδυνάμως: θεωρίες, πολιτικές, ιδεολογίες, φιλοσοφίες κλπ

Φώτης Κόντογλου - Ἀνδρέας ὁ Πρωτόκλητος. Ἡ Ζωὴ ἑνὸς Ὁσιομάρτυρα

 

Ένα εξαιρετικό αλίευμα θησαύρισα στην τελευταία μου εξόρμηση, σήμερα,  μέρα του Αγίου Αντρέα του Πρωτόκλητου και Αποστόλου. Είναι εξαιρετικό γιατί μας το δίνει η πένα του Φώτη Κόντογλου. Κι αυτός είναι δάσκαλος σε όλα του. Μας διδάσκει και μας φρονηματίζει. Γιατί με τον γλαφυρό τρόπο γραφής του, μας αποκαλύπτει θαυμαστά και μυστήρια, ενώ με τις λεπτομερείς αφηγήσεις του,  οι ιστορίες του δεν μας λένε μονάχα "το τί", αλλά μας λένε και "το πώς" και "το γιατί". Σας παρουσιάζω αυτό που γράφει ο Φώτης Κόντογλου για τον Άγιο Ανδρέα, χωρίς να προσθέσω τίποτε, πέρα από μερικές άδειες γραμμές για να διαβάσετε πιο ξεκούραστα, ολόκληρο το αφήγημα του μεγάλου μας συγγραφέα, για τον Άγιο Ανδρέα:

"Προχθὲς στὶς 30 τοῦ Νοέμβρη ἤτανε ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Ἀνδρέα τοῦ Πρωτοκλήτου. Ὅλοι οἱ ἀπόστολοι πεθάνανε μὲ μαρτυρικὸ θάνατο, κηρύχνοντας τὸ Εὐαγγέλιο σὲ διάφορες χῶρες. Στὴν Ἑλλάδα μαρτύρησε μοναχὰ ἕνας ἀπ᾿ αὐτούς, ὁ Ἀνδρέας ὁ Πρωτόκλητος, δηλαδὴ ποὺ πῆγε πρῶτος κοντὰ στὸν Χριστό. Μαρτύρησε στὴν Πάτρα. Πολὺ τιμημένη εἶναι ἡ Πάτρα μέσα στὸν κόσμο, γιατὶ ἀξιώθηκε νὰ ποτισθεῖ τὸ χῶμα της μὲ τὸ αἷμα ἐκείνου ποὺ τὸν κάλεσε ὁ Χριστὸς πρὶν ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἕντεκα, πρὶν ἀπὸ τὸν ἀδερφό του τὸν Πέτρο. Ὁ Ἀνδρέας ἤτανε στὴν ἀρχὴ μαθητὴς τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου. Μιὰ μέρα καθότανε ὁ Πρόδρομος μαζὶ μὲ τοὺς δυὸ μαθητές του, κ᾿ εἶδε ἀπὸ μακριὰ τὸν Χριστὸ νὰ περπατᾶ, καὶ γυρίζει καὶ τοὺς λέει: «Νά, αὐτὸς εἶναι τὸ ἀρνὶ τοῦ Θεοῦ». Καὶ σὰν ἀκούσανε οἱ μαθητὲς τὸ δάσκαλό τους νὰ μιλᾶ ἔτσι, πήγανε ξοπίσω ἀπὸ τὸν Χριστό. Καὶ Κεῖνος γύρισε καὶ τοὺς εἶδε νὰ τὸν ἀκολουθᾶνε, καὶ τοὺς λέγει: «Τί ζητᾶτε;» Κι᾿ αὐτοὶ τοῦ εἴπανε: «Δάσκαλε, ποῦ κάθεσαι;» Κι᾿ ὁ Χριστὸς τοὺς ἀποκρίθηκε: «Ἐλᾶτε νὰ δῆτε». Πήγανε λοιπὸν κ᾿ εἴδανε ποὺ καθότανε, κι᾿ ἀπομείνανε μαζί του ἐκείνη τὴν ἡμέρα. Ὁ ἕνας ἀπ᾿ αὐτοὺς τοὺς δυὸ ἤτανε ὁ Ἀνδρέας. Ὁ ἄλλος εἶναι φανερὸ πὼς ἤτανε ὁ Ἰωάννης, γιατὶ αὐτὰ ποὺ εἴπαμε παραπάνω τὰ γράφει ὁ ἴδιος ὁ Ἰωάννης στὸ Εὐαγγέλιό του (Ἰω. α´ 35), καὶ λέγει «ἦν Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ τοῦ Ἰωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐτῷ» (Ἰω. α´ 41). Βλέπεις πὼς κρύβει τὸν ἑαυτό του, ποὺ ἤτανε μαζὶ μὲ τὸν Ἀνδρέα; Καὶ τὸ κάνει ἀπὸ σεμνότητα, ὄχι μοναχὰ σ᾿ αὐτὸ τὸ μέρος τοῦ Εὐαγγελίου του, ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλα. Κ᾿ ἐνῶ εἶναι πάντα λιγόλογος στὰ καθέκαστα τῆς ἱστορίας του, σ᾿ αὐτὸ τὸ μέρος γράφει καὶ τὴν ὥρα ποὺ πήγανε κοντὰ στὸν Χριστό, κι᾿ ἀπ᾿ αὐτὸ φαίνεται πόσο τυπώθηκε μέσα στὴν ψυχή του ἐκείνη ἡ στιγμὴ ποὺ πρωτογνώρισε τὸν ἀγαπημένο του δάσκαλο. Γράφει λοιπόν: «Ὥρα ἦν ὡς δεκάτη» (Ἰω. α´ 40). Ὕστερα, πηγαίνει ὁ Ἀνδρέας καὶ βρίσκει τὸν ἀδελφό του τὸν Πέτρο ποὺ τὸν λέγανε τότε ἀκόμη Σίμωνα καὶ τοῦ λέγει: «Βρήκαμε τὸν Μεσσία ποὺ θὰ πεῖ Χριστός». «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν, ὃ ἐστι μεθερμηνευόμενον Χριστός». Καὶ τὸν πῆρε καὶ τὸν πῆγε στὸν Χριστό. Κι᾿ ὁ Χριστός, σὰν γύρισε καὶ εἶδε τὸν Σίμωνα, εἶπε: «Ἐσὺ εἶσαι ὁ Σίμωνας ὁ γυιὸς τοῦ Ἰωνᾶ· ἐσένα τὄνομά σου θὰ γίνει Κηφᾶς, ποὺ θὰ πεῖ Πέτρος».

Ὁ Ἀνδρέας γεννήθηκε στὴ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, ἕνα ψαραδοχώρι χτισμένο στὴν ἀκρογιαλιὰ τῆς λίμνης Γεννησαρέτ. Κατὰ τὰ παραπάνω ποὺ εἴπαμε, ὁ Πέτρος ἤτανε ἀδελφὸς τοῦ Ἀνδρέα, κ᾿ οἱ δυὸ ἤτανε γυιοὶ τοῦ γέρο Ἰωνᾶ, ψαραδόσογο. Ὁ Πέτρος ἤτανε φουριόζος καὶ ἐνθουσιαζότανε εὔκολα, ἐνῶ ὁ Ἀνδρέας ἤτανε ἥσυχος καὶ λιγόλογος, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος: «Πέτρος θερμὸς τῷ πνεύματι ἦν πάνυ καὶ εἰς κοσμικῶν χρεῶν μέριμναν ἐπιτήδειος, ὁ δὲ Ἀνδρέας πραῢς καὶ ὀλιγόλαλος».

Ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο φαίνεται πὼς ὁ Ἀνδρέας ἤτανε ἀνάμεσα στοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ ποὺ εἴχανε πιὸ πολὺ θάρρος μαζί του, σὰν τὸν Πέτρο, τὸν Ἰωάννη καὶ τὸν Φίλιππο. Ὡστόσο τὰ λόγια ποὺ ἔλεγε ἦταν πάντα λιγοστά. Τὴ μέρα ποὺ μαζεύθηκε πολὺς κόσμος κι᾿ ἄκουγε τὴ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ πεινάσανε, γύρισε ὁ Χριστὸς κ᾿ εἶπε στὸν Φίλιππο: «Ἀπὸ ποῦ θὲ ν᾿ ἀγοράσουμε ψωμιὰ γιὰ νὰ φάει ὁ κόσμος;» Κι᾿ ὁ Φίλιππος τοῦ εἶπε: «Διακόσια τάλληρα ψωμιὰ δὲν φτάνουνε γιὰ νὰ φάγει ὁ καθένας τους ἀπὸ μία μπουκιά». Τότε ὁ Ἀνδρέας λέγει στὸν Χριστό: «Εἶναι ἐδῶ πέρα ἕνα παιδάριο ποὺ ἔχει πέντε ψωμιὰ κριθαρένια καὶ δυὸ ψάρια» (Ἰω. στ´ 5-10).

Κι᾿ ἄλλη φορὰ πάλι, τὴ μέρα ποὺ μπῆκε ὁ Χριστὸς στὴν Ἱερουσαλὴμ μὲ τὰ βάγια, κάποιοι Ἕλληνες θέλανε νὰ τὸν δοῦνε, καὶ πήγανε στὸν Φίλιππο καὶ τοῦ εἴπανε: «Κύριε, θέλουμε νὰ δοῦμε τὸν Ἰησοῦ». Καὶ ὁ Φίλιππος πῆγε καὶ τὸ εἶπε στὸν Ἀνδρέα, κ᾿ ὕστερα κ᾿ οἱ δυὸ μαζὶ τὸ εἴπανε στὸν Χριστό. Καὶ τότες ὁ Χριστὸς εἶπε: «Ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῆ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ἰω. ιβ´ 23). «Ἔφταξε ἡ ὥρα γιὰ νὰ δοξασθεῖ ὁ γυιὸς τοῦ ἀνθρώπου», δηλαδὴ μὲ τοὺς Ἕλληνες θὰ κηρυχθεῖ τὸ Εὐαγγέλιο. Λοιπόν, βλέπεις; Πάλι ὁ Ἀνδρέας τοῦ μίλησε. Συμπεραίνω πὼς οἱ Ἕλληνες πήγανε καὶ τὄπανε στὸν Φίλιππο γιατὶ θἄξερε ἑλληνικά, ἀφοῦ καὶ τὄνομά του ἤτανε ἑλληνικό, μακεδονικό. Κι᾿ αὐτὸς πάλι τὸ εἶπε στὸν Ἀνδρέα, ποὺ εἶχε κι᾿ αὐτὸς ἑλληνικὸ ὄνομα, κ᾿ ἴσως γνώριζε καὶ τὴ γλώσσα. Ἀπὸ τοὺς δώδεκα μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, μοναχὰ αὐτοὶ οἱ δυὸ εἴχανε ἑλληνικὰ ὀνόματα.

Μετὰ τὴν Ἀνάσταση, τὴν τελευταία φορὰ ποὺ φανερώθηκε ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητές του, τοὺς εἶπε: «Πηγαίνετε καὶ μαθητέψετε ὅλα τὰ ἔθνη, βαφτίζοντάς τα στὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ διδάσκοντας τὰ νὰ κρατᾶνε ὅλα ὅσα σᾶς παράγγειλα. Κ᾿ ἐγὼ θἆμαι πάντα μαζί σας ὅλες τὶς ἡμέρες, μέχρι τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου». Ἀφοῦ λοιπὸν πήρανε τὴ χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τραβήξανε ὁ καθένας κατὰ τὴ φώτιση ποὺ πῆρε, στόνα καὶ στ᾿ ἄλλο μέρος.

Ὁ ἅγιος Ἀνδρέας τράβηξε, κατὰ τὴν παράδοση, καὶ πῆγε κατὰ πρῶτο στὰ μέρη τῆς Μαύρης Θάλασσας. Κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο στὴν Τραπεζοῦντα καὶ στὴν Ἀμισό, ἔχοντας μαζί του κάποιους ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήντα ἀποστόλους, καὶ γύρισε στὴ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ χιλιάδες Ἕλληνες καὶ Ἰουδαίους. Ἀπὸ κεῖ τράβηξε στὴν Κολχίδα, δηλαδὴ στὸ σημερινὸ Λαζιστᾶν, ποὺ κατοικούσανε οἱ ἄγριοι κουρσάροι οἱ λεγόμενοι Κερκέτες. Κατόπι γύρισε πίσω στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ νὰ δεῖ τὸν ἀδελφό του τὸν Πέτρο καὶ τοὺς ἄλλους ἀποστόλους, καὶ πάλι ξανάφυγε μαζὶ μὲ τὸν Ἰωάννη τὸν Θεολόγο καὶ πήγανε στὴν Ἔφεσο. Στὴν Ἔφεσο εἶδε στόνειρό του τὸν Χριστό, ποὺ τὸν πρόσταξε νὰ πάγει στοὺς Σκύθες νὰ κηρύξει τὸ Εὐαγγέλιο. Πηγαίνοντας στὴ Σκυθία, πέρασε ἀπὸ τὴ Βιθυνία καὶ κήρυξε στὴ Νικομήδεια, στὴ Χαλκηδόνα καὶ στὴν Ποντοηράκλεια. Ἀπὸ κεῖ πῆγε στὴν Παφλαγονία καὶ κήρυξε στὴν Ἄμαστρη καὶ στὴ Σινώπη, κ᾿ ἐκεῖ βάφτισε τοὺς πιὸ πολλοὺς χριστιανοὺς καὶ κατόπι πῆγε πάλι στὴν Ἀμισὸ καὶ στὴν Τραπεζούντα. Ἀπὸ κεῖ πῆγε στὰ Σαμόσατα ποὺ βρισκότανε ἀπάνω στὸν ποταμὸ Εὐφράτη καὶ δίδαξε τοὺς Ἕλληνες, ποὺ κατοικούσανε πολλοὶ σ᾿ αὐτὸ τὸ μέρος. Ἀπὸ τὰ Σαμόσατα ξαναγύρισε στὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τότες εἶδε τὸν Παῦλο. Μετὰ τὸ Πάσχα, ἔφυγε πάλι καὶ πέρασε τὴν Καππαδοκία καὶ τὴ Λαζικὴ κ᾿ ἔφταξε στὸ Κίεβο τῆς Σκυθίας, ποὺ ἤτανε τὸ Πάνθεο τῆς σλαυωνικῆς πολυθεΐας, κι᾿ ἀπάνω σ᾿ ἕνα χαμοβούνι ἔστησε ἕναν πέτρινο σταυρό. Κατόπι πέρασε τὸν Καύκασο καὶ τὴν Κασπία Θάλασσα, καὶ κήρυξε στὴ Χορασμία, στὸ σημερινὸ Χορωσᾶν. Ὕστερα ἔστρεψε πίσω κατὰ τὸ βασίλεμα καὶ πῆγε στὴν Κριμαία, κι᾿ ἀφοῦ δίδαξε καὶ βάφτισε πολλούς, πέρασε στὴ Σινώπη, κι᾿ ἀπὸ κεῖ πῆγε στὸ Βυζάντιο, ποὺ ἤτανε τότες ἕνα χωριό, πρὶν χτιστεῖ ἡ Κωνσταντινούπολη, κι᾿ ἀφοῦ χειροτόνησε ἐπίσκοπο τὸν Στάχυν, ἕναν ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήντα ἀποστόλους, πῆγε στὴ Θράκη καὶ στὴ σημερινὴ Βουλγαρία καὶ Σερβία. 

Ἔπειτα κατέβηκε στὴ Μακεδονία, στὴ Θεσσαλία καὶ στὴ Ρούμελη, κι᾿ ἀπὸ κεῖ πέρασε στὸν Μοριὰ καὶ πῆγε στὴν Ἀχαΐα ποὺ εἶχε πρωτεύουσα τὴν Πάτρα, μεγάλη πολιτεία τιμημένη ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους ποὺ ἀφεντεύανε τὸν καιρὸ ἐκεῖνον ἀπάνω σ᾿ ὅλον τὸν κόσμο, κ᾿ ἤτανε στολισμένη μὲ ἐπίσημα χτίρια καὶ μὲ ἀγάλματα. 

Ἀνθύπατος τῆς Ἀχαΐας ἤτανε τότες ἕνας ποὺ τὸν λέγανε Αἰγεάτη. Σὲ λίγο ἀκούσθηκε πὼς ὁ Ἀνδρέας γιάτρεψε πολλοὺς ἀρρώστους μονάχα μὲ τὸ ἄγγιγμα τῶν χεριῶν του κι᾿ ὁ κόσμος ἔτρεχε σ᾿ αὐτόν. Ἔτυχε τότε ν᾿ ἀρρωστήσει κι᾿ ἡ γυναίκα τοῦ Αἰγεάτη, λεγόμενη Μαξιμίλλα, κι᾿ ὁ ἅγιος Ἀνδρέας τὴν ἕγιανε. Σὲ λίγον καιρὸ ἔφυγε στὴ Ρώμη ὁ Αἰγεάτης γιὰ νὰ παρουσιασθεῖ στὸν αὐτοκράτορα Νέρωνα γιὰ κάποιες ὑποθέσεις, κι᾿ ἄφησε στὸ πόδι τοῦ τὸν ἀδελφό του Στρατοκλῆ. Αὐτὸς ὁ Στρατοκλὴς ἤτανε σοφὸς καὶ φημισμένος μαθηματικὸς στὴν Ἀθήνα, κ᾿ εἶχε ἕνα δοῦλο ποὺ τὸν λέγανε Ἀλκαμανά, καὶ τὸν γιάτρεψε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ἀπὸ σεληνιασμὸ ποὺ ὑπόφερνε. Ὁ Στρατοκλὴς κ᾿ ἡ Μαξιμίλλα πιστέψανε στὸν Χριστὸ καὶ βαφτισθήκανε, κι᾿ ἄλλος πολὺς κόσμος μαζί τους. 

Γυρίζοντας στὴν Πάτρα ὁ Αἰγεάτης καὶ μαθαίνοντας αὐτὰ ποὺ γινήκανε, πρόσταξε νὰ πιάσουνε τὸν Ἀνδρέα καὶ νὰ τὸν βάλουνε στὴ φυλακή, καὶ σὲ λίγες μέρες, ἀφοῦ τὸν δίκασε, ἔβγαλε ἀπόφαση νὰ σταυρωθεῖ. Πρὶν νὰ τὸν πιάσουνε, χειροτόνησε ἐπίσκοπο τὸν Στρατοκλή. 

Σὰν ξημέρωσε ἡ μέρα ποὺ θὰ τὸν σταυρώνανε, οἱ Ρωμαῖοι στρατιῶτες, ἀφοῦ τὸν βασανίσανε, τὸν πήγανε στὴν ἀκροθαλασσιά, στὸν τόπο ποὺ εἶναι σήμερα χτισμένη ἡ ἐκκλησιά του καὶ ποὺ τότες ἤτανε χτισμένος ὁ ναὸς τῆς Δήμητρας. Γύρισε καὶ κοίταξε ἀτάραχος τὸ σταυρὸ καὶ τὸν βλόγησε, βλόγησε καὶ τὸν κόσμο, κ᾿ ὕστερα τὸν σταυρώσανε, γέρον, παραπάνω ἀπὸ ἑβδομήντα χρονῶν. Ὁ σταυρὸς ποὺ μαρτύρησε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ἤτανε κανωμένος ἀπὸ δυὸ ἴσια σταυρωτὰ ξύλα σὲ σχέδιο X, καὶ κατὰ τὴν παράδοση ἤτανε ἀπὸ ξύλο τῆς ἐληᾶς. Μαρτύρησε βασιλεύοντας στὴ Ρώμη ὁ Νέρωνας. 

Κατὰ τὸν ἅγιο Ἐπιφάνιο, «ἤτανε μεγαλόσωμος, λίγο σκυφτός, μὲ γυριστῆ μύτη καὶ μὲ πυκνὰ φρύδια». Τὸ σκήνωμά του τὸ ἔθαψε ὁ ἐπίσκοπος Στρατοκλῆς μὲ τὴ Μαξιμίλλα καὶ κόσμος πολύς, ἀφοῦ τὸ ἀλείψανε μ᾿ ἀκριβὰ ἀρώματα καὶ τὸ ἐνταφιάσανε σ᾿ ἕνα μνῆμα μαρμάρινο κοντὰ στὴ θάλασσα. Ὁ τάφος τοῦ βρίσκεται ὡς τὰ σήμερα μέσα στὴν ἐκκλησιά του, ἀλλὰ τὸ ἅγιο λείψανο λείπει, γιατὶ 350 χρόνια ὕστερα ἀπὸ τὸ μαρτύριό του τὸ ἀνακομίσανε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὸ καταθέσανε στὴν ἐκκλησιὰ τῶν ἁγίων ἀποστόλων μαζὶ μὲ τῶν ἄλλων μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ. 

Στὰ 1204 πήγανε στὴν Πόλη οἱ Φράγκοι, κι᾿ ἁρπάξανε ὅ,τι ἥβρανε. Ἕνας καρδινάλης Πέτρος, ἀπὸ τὴν Καπούα, πῆρε τὸ λείψανο τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα καὶ τὸ πῆγε στὸ Ἀμάλφι τῆς Ἰταλίας, καὶ κεῖ χτίσανε ἐκκλησία σὲ μνήμη τοῦ ἁγίου καὶ βάλανε μέσα μὲ μεγάλη πομπὴ τὸ λείψανό του κλεισμένο σὲ ἀσημένια θήκη, στὶς 8 Μαΐου 1208. 

Στὴν Πάτρα ἀπόμεινε μοναχὰ ἡ ἁγία κάρα ποὺ τὴ δώρισε στοὺς Πατρινοὺς ὁ αὐτοκράτορας Βασίλειος ὁ Μακεδών. Μὰ στὰ 1460 ποὺ κατεβήκανε οἱ Τοῦρκοι στὸν Μοριά, ὁ Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος, ἀδελφός του Κωνσταντίνου καὶ τελευταῖος ἄρχοντας τῆς Πάτρας, πῆρε τὴν ἁγία κάρα καὶ μπαρκάρησε ἀπὸ τὴν Πύλο καὶ πῆγε στὴ Ρώμη καὶ τὴν πρόσφερε στὸν πάπα Πίο τὸ Β´. 

Ὁ σταυρός του βρίσκεται στὴ Μαρσίλια, στὸ μοναστήρι τοῦ ἁγίου Βίκτωρος.

Στὴν Πάτρα καὶ στὰ περίχωρα ὑπήρχανε πολλὲς ἐκκλησίες τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου, πλὴν τώρα δὲν σώζεται καμμιά. Ἡ σημερινὴ ἐκκλησιά του εἶναι βασιλικὴ κατὰ τὸ σχέδιο ποὺ συνηθιζότανε στὰ Ἐφτάνησα, καὶ χτίσθηκε στὰ 1845. Τὸ ταβάνι εἶναι ζωγραφισμένο ἀπὸ τὸν Δημήτριο Βυζάντιο ποὺ ἔγραψε τὴ Βαβυλωνία καὶ ποὺ ἤτανε ἁγιογράφος. Μ᾿ ὅλο ποὺ ἡ ἐκκλησία αὐτὴ δὲν εἶναι κανωμένη καὶ ζωγραφισμένη κατὰ τὸ βυζαντινὸ τρόπο, εἶναι ὡστόσο κατανυχτική. 

Ἐνῶ ἡ μισοτελειωμένη ἐκκλησία ποὺ φαίνεται κοντὰ τῆς εἶναι ἕνα ἔκτρωμα ποὺ πρέπει νὰ τὸ γκρεμίσουνε οἱ Πατρινοί. Ξέρω πὼς παιδεύουνται χρόνια τώρα χωρὶς νὰ μποροῦνε νὰ κατασταλάξουνε σὲ μία ἀπόφαση γιὰ τὸ σχέδιο μιᾶς μεγάλης ἐκκλησιᾶς ποὺ θέλουνε νὰ χτίσουνε. Εἶδα τὸ σχέδιο ποὺ σκάρωσε ἕνας Φραντσέζος, ποὺ εἶναι ἴδια τούρτα. Μὰ ὑπάρχει πιὸ ἁπλὸ πρᾶγμα ἀπὸ τοῦτο: νὰ ἀναθέσουνε σ᾿ ἕναν καλὸν ἀρχιτέκτονα, ποὺ νὰ νογᾶ ἀπὸ βυζαντινά, νὰ κάνει μίαν ἐκκλησιά, ἀντιγράφοντας πιστὰ κάποια ἀπὸ τὶς πιὸ ἔμορφες βυζαντινὲς ἐκκλησιές, π.χ. τὸν ὅσιο Λουκᾶ τῆς Λειβαδιᾶς, τὸ Βροντόχι τοῦ Μυστρὰ ἢ μία ἐκκλησιὰ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ἢ ἀπὸ τ᾿ Ἅγιον Ὄρος. 

Ἡ Πάτρα εἶναι τὸ λιμάνι τῆς Ἑλλάδας ποὺ κοιτάζει κατὰ τὸ πέλαγο τῆς Εὐρώπης, κι ὅποιος ἔρχεται ἀπὸ κεῖ, εἶναι ντροπὴ νὰ πρωτοδεῖ μίαν ἐκκλησιὰ φράγκικη στὸ μέρος ποὺ μαρτύρησε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας. Πρέπει νὰ δεῖ μία ἐκκλησιὰ ἑλληνική, βυζαντινή. Τί καθόσαστε καὶ συζητᾶτε χρόνια τώρα, σὰν νὰ μὴν ἔχετε τὴν πιὸ σπουδαία τέχνη στὸν τόπο σας;

Ἐδῶ στὴν Ἀθήνα ζωγράφισα μία μικρὴ καὶ παλαιὰ ἐκκλησιὰ τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα, ποὺ βρίσκεται στὴν ὁδὸ Λευκωσίας, κοντὰ στὴν πλατεία Ἀγάμων. Ἡ πιὸ πολλὴ δουλειὰ ἔγινε. Σὰν τελειώσει ἡ ἁγιογραφία, πιστεύω νὰ γίνει ἕνα μικρὸ μουσεῖο τῆς βυζαντινῆς ἁγιογραφίας."

(ἀπὸ τὸ Ἀσάλευτο Θεμέλιο, Ἀκρίτας 1996) πηγή