Αναστάσιμα και Ελληνικά

Διαβάζω στην Καθημερινή (εδώ) ένα άρθρο, εξόχως ενδιαφέρον, κυρίως λόγω των ερωτημάτων που εγείρει, και ακριβώς, γι' αυτό, απεφάσισα να παραθέσω τους προβληματισμούς μου.

1. Απερινόητο Μυστήριο, είναι για κάποιους,  η Ανάσταση του Κυρίου μας, όχι τόσο διότι αδυνατεί πλήρως η ανθρώπινη σκέψη να το διερευνήσει και να το εξιχνιάσει, αλλά κυρίως διότι η Ανάσταση δεν είναι Μυστήριο (δηλ. ένα από τα Μυστήρια που έχει ορίσει η Εκκλησία μας), δεν είναι απλώς μια τελετή ή ένα στάδιο πνευματικής εν Κυρίω προσωπικής προόδου και ωρίμασης. Εμείς πιστεύουμε ότι η Ανάσταση του Κυρίου μας είναι Γεγονός. Γεγονός που το εορτάζομε και το ενθυμούμεθα, ως λόγον και νόημα της ζωής μας. Που το βιώνουμε ως αδιάλλειπτη και ακατάλυτη παρουσία του Θεού στην ζωή μας, σε όλες της τις διαστάσεις, εκφάνσεις, όψεις κι εκδηλώσεις της. Και σ' ετούτο, δεν ασκούν καμμία επίδραση τα διπλώματα, οι σπουδές μας, ή οι πολιτικές μας πεποιθήσεις. 

Κι όσο για τις διαλεκτικές μας ικανότητες και την τέχνη μας περί του διαλέγεσθαι, αρκούμεθα να συμμορφωνόμαστε με την Ευαγγελική παραίνεση "μετά μίαν και δευτέραν παραιτού", κατά τις συζητήσεις μας με τους εναντιουμένους σε τούτο το Γεγονός. Γιατί το Αναστάσιμον Φρόνημα, αποτελεί προσωπική επιλογή κατ' απόλυτη ελευθερία, όπως και η απόφαση στην πρόσκληση "όστις βούλεται οπίσω μου ελθείν...". Εμείς, λοιπόν, που πιστεύουμε στο γεγονός της Ανάστασης του Χριστού, απλώς, έχουμε την χαρά να την βιώνουμε, και το εσωτερικό χρέος να ομιλούμε για το γεγονός αυτό, παντού και πάντοτε, "έως εσχάτου της γής...".

2. Είναι επίσης γεγονός, ότι (όχι απλώς, "η λέξη της Ανάστασης", αλλά) το Γεγονός της Ανάστασης, ασκεί έλξη μοναδική στους πιστούς της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κι αυτό, ίσως, επειδή δεν το εξουσιάζουν οι άνθρωποι, ούτε οι πολιτικές τους, ούτε η επιστήμη ούτε η διεθνής οικονομία, αλλά αποτελεί Θεία προσφορά, και  Θεία συμμετοχή (ενανθρώπηση, Θεία Πάθη)  στα ανθρώπινα, που μας  δίνουν την ευκαιρία να αντιληφθούμε πως σε κανένα από τα βάσανά μας δεν είμαστε μόνοι και αβοήθητοι, κι ότι ο Θεός παραστέκει κάθε μας βήμα, αφού έγινε ένας από όλους εμάς, μέχρι του βίαιου τέλους της ανθρώπινης ζωής του. 

Το κενό που έχουν κάποιοι άνθρωποι επηρεασμένοι από τα ιδεώδη του διαφωτισμού, δεν βρίσκεται μόνο στην Ανάσταση του Χριστού (που είναι γι' αυτούς ανεξήγητο και ταυτόχρονα μυστήριο), αλλά κυρίως, στην ενανθρώπηση του Θεού! 

[Η κατά τον αρθρογράφο "κυριαρχήσασα στην δύση απολύτως εκκοσμικευμένη λογική", που καθοδηγεί την πολιτική και την οικονομική "επιστήμη" και που τελικά, με όχημα αυτές, επιχειρείται να διαμορφώνονται οι προτιμήσεις και οι κατευθύνσεις της ζωής των ανθρώπων, αυτή η εκκοσμικευμένη λογική αποδυνάμωσε  και τις προσπάθειες για αυτο-συνείδηση, κι επιπλέον εξοστράκισε μεθοδευμένα ό,τι αντίκειται στην (επιτηδευμένα και καθοδηγημένα) "ορθολογική"- δηλ. κυρίως αισθησιοκρατική- θεώρηση πραγμάτων].

3. Το Γεγονός της Ανάστασης, σε όποιες περιοχές βιώνεται σε εθνικό επίπεδο, έχει να κάνει και με την ιδιοσυγκρασία, αλλά με και την ιστορική πορεία των λαών. Ας αναρωτηθούμε, ποιοί (από  σύμπρωση, άραγε;) είναι οι Ορθόδοξοι λαοί! Όλοι είναι μαρτυρικοί λαοί, που υπέφεραν από τους γείτονές τους αλλά και από τους "ρηξικέλευθους" και συχνά βαλτούς ομοεθνείς τους, και μάλλον, εξακολουθούν να υποφέρουν. 

Εύλογο είναι, λοιπόν, γι' αυτούς, να γεννιέται στην ψυχή τους, η ελπίδα της Αναστάσεως, έστω και σε επίπεδο συμβολισμού. Κι αυτό μάλλον, σημαίνει, πως η προσωπική εμπειρία των ανθρώπων και η ιστορική επίγνωση των λαών ως σύνολο, είναι εκείνη που προκαλεί την συνάντηση με τον Θεό...

4. Η επαναστατικότητα της Ανάστασης του Κυρίου μας, φρονώ πως δεν αναφέρεται τόσο στην "ολική καταστροφή της αυτοεικόνος του ανθρώπου, όπως τη συγκροτεί ο καθείς, στη βάση αξιών, θεωρητικών κατασκευών, υλιστικών αναγκών ή κοσμικής αναγνωρίσεως", όσο στο ότι είναι αδύνατον να ευοδωθεί οποιοδήποτε ανθρώπινο πλάνο, που δεν εμπεριέχει κάτι ουσιώδες: την μεταμέλεια από την επιδίωξη του κακού (= την πνευματική μεταστροφή τους και την παύση πρόκλησης δεινών στους άλλους) ή την διακονία και την επ' αγαθώ προσφορά στους άλλους. Βλέπουμε, πως ακόμη και τα πραγματοποιούμενα (στοχευμένα και καταστροφικά) πλάνα των ισχυρών, των φανατικών κλπ. έχουν τεράστιες και γι' αυτούς τους ίδιους απώλειες. Απώλειες θλιβερές και δυσάρεστες για όλους, ως αποτέλεσμα αποτρόπαιων πράξεων.

 Αν προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε γιατί οι κοινωνίες μας, βγάλανε τον Θεό από την ζωή και την παιδεία μας, αυτό δεν θα μπορέσουμε να το ερμηνεύσουμε ικανοποιητικά, επειδή διατηρήσαμε το κήρυγμά του! Γιατί είναι αλήθεια, είναι γεγονός γνωστόν τοις πάσι, πως οι δημοκρατίες μας έβαλαν ανάμεσα στις αξίες τους την ισότητα των ανθρώπων, τα δικαιώματα και την προστασία των αδυνάμων, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος (της φύσεως και όλων των "κτισμάτων"), κλπ. 

Το γεγονός αυτό αναπόδραστα φανερώνει  πως οι άνθρωποι, θεοποίησαν εαυτούς, κι έπραξαν σαν όλα τούτα νά 'ναι δικές τους εμπνεύσεις, κι όχι Ευαγγελικές διδασκαλίες και παραινέσεις! Δηλαδή, οι άνθρωποι ιδιοτελέστατα προέβησαν σε κανονική πλαστογραφία και πλαστοπροσωπία, και μάλισταν δολοφόνησαν τον πρώτον κηρύξαντα!

5. Το Γεγονός της Αναστάσεως του Θεανθρώπου, είναι σύμφυτο με κάθε αγαθή και πιστεύουσα ψυχή. Με κάθε αθώα και καθαρή καρδία. "Οι καθαροί τη καρδία τον Θεόν όψονται". Γιατί αυτοί δεν βλέπουν το άντίθετο σ' εκείνο που θωρούν τα μάτια τους. Κι αν το έθνος μας έχει την αφέλεια και την αμεριμνησία της παιδικότητας, αυτό δεν είναι το μειονέκτημά του. Γιατί όλη η αγαθή ζωή είναι αγνότητα, χαρά και δημιουργία, μέχρι την εσχάτη ώρα του καθενός μας. Το εθνικό μας μειονέκτημα είναι η σοφιστεία και η φιλοπρωτία, που συνεγείρουν την υστεροβουλία και την αρχολαγνεία. Και για τούτα τα πάθη τους, κάποιοι επιτήδειοι, πλανεύουν και στρατολογούν αργούς, απροσανατόλιστους, ηθικά ανίσχυρους, καιροσκόπους και τυχοδιώκτες για να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους. Και μοχθούν, και γογγύζουν και αγωνιούν για την νίκη τους επί των ομοίων τους.

6. Ανίκανοι για την ορθολογική διαχείριση της καθημερινότητας, είναι εκείνοι που διαχειρίζονται ξένες καθημερινότητες. Για την δική τους, είναι μια χαρά ικανοί. Είδατε με πόσα δεσμά μας φυλακίζουν οι εξουσιάζοντες; Είδατε πόσο μακροχρόνια είναι τα δάνειά «των εταίρων μας» σε βάρος μας; Είδατε πόσο μεθοδευμένες είναι οι συμμαχίες των ισχυρών και οι δεσμεύσεις των αδύναμων ακολούθων τους; Είδατε πόσο μακρές, μυστικές και αποτελεσματικές είναι οι συνεδριάσεις των διαπραγματεύσεων που κάνουν οι ισχυροί με τους απελπισμένους επαίτες ενός δανείου;

 Οι Έλληνες είναι μια χαρά νοικοκύρηδες στην καθημερινότητά τους, κι όπου αλλού πήγανε πρόκοψαν, στην πλειοψηφία τους. Δεν είναι περήφανοι που φύγανε, είναι περήφανοι που είναι ΄|Ελληνες. Και δεν λυπούνται τους Έλληνες της Ελλάδας, λυπούνται την πατρίδα τους, και οικτίρουν για την αστοργία τους τα τέκνα της, που την διαφεντεύουνε. Ανάμεσα σε τούτα τα τέκνα, είναι κι εκείνα που δεν κάνουνε καλό στην πατρίδα τους, από όποια θέση τους πέφτει λόγος προς αποτροπήν του κακού. Και ο λόγος πέφτει, ασφαλώς, και στον Τύπο. Γιατί επηρεάζει. Και πρέπει να επηρεάζει προς το καλό, πρωτίστως, όλης της κοινωνίας, προς την οποία απευθύνεται.

Ο Τύπος, ως έργο του, έχει από τον νόμο, να  αναφέρει τις ειδήσεις, εγχώριες και παγκόσμιες, να παρουσιάζει τα τοπικά ζητήματα, την τοπική και παγκόσμια πρόοδο, τα προβλήματα της χώρας και τις διεθνείς της σχέσεις,  να αναλύει τα γεγονότα και μπορεί να αποδίδει τις αιτίες και τις συνέπειές τους, εκεί που πρέπει, κλπ. Γι' αυτούς τους λόγους ο Τύπος κατέχει σημαίνουσα θέση στην κοινωνία.

Ο Τύπος δεν είναι μόνο για διαφήμιση, ή για διαμόρφωση της κοινής γνώμης προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, ή μόνο για φαιδρότητες και κουτσομπολιό.

7. Προβάλλεται ότι για τις συμφορές που έχουν πλήξει εμάς τους Έλληνες, με πλέον πρόσφατη και ολιγότερο οδυνηρή τη χρεοκοπία, ουδέν διδαχθήκαμε. Επίσης, γράφεται πως οι αντιλήψεις και οι συμπεριφορές μας, δεν άλλαξαν στο ελάχιστο. Κι ότι ο διχασμός είναι το μόνιμο στοιχείο της εθνικής ζωής μας, από εμφανίσεώς μας στην περιοχή αυτή της γης, και εξακολουθεί με όψεις διαφορετικές έως σήμερα και εις τον αιώνα του αιώνος.

Μα τί να κάνει εκείνος ο φτωχός που κανονιοβολείται από τους ειδικούς: τους στρατευμένους διαμορφωτές της κοινής γνώμης, τα τραπεζικά συστήματα που τον καλούν να δανείζεται ασυστόλως, για διακοπές για αυτοκίνητα, για ψώνια κλπ., τους πολιτικούς που διορίζουν για μόνο ένα πολιτικό σταυρό στο κατάλληλο όνομα, και  από τόσους άλλους κράχτες της φθοράς και της υποθήκης του μέλλοντος; Ο ταπεινότερος μιμείται τον πιο εξελισσόμενο! Κάνει ό,τι κάνουν οι βολεμένοι!

Κι όμως, ένας διαμορφωτής της κοινής γνώμης, με ειλικρίνεια, και αγάπη για την πατρίδα του, θα μπορούσε να έχει μιλήσει και να έχει προειδοποιήσει, να έχει αναλύσει και να έχει εξηγήσει, αντί να διαγκωνίζεται για την επιβολή και την εφαρμογή της αλλοδαπής εργοδότριας πολιτικής, του εκπεσμού και του εκφυλισμού της πατρίδας του. Πολλοί παρενέβησαν για την εφαρμογή κάποιας κομματικής πολιτικής, κι όχι πολιτικών που θα ευνοούσαν το επίπεδο και κυρίως την προοπτική της πατρίδας και της ζωής μας.

Αν ως Έλληνες θέλουμε τον ένα κι όχι τον άλλον, γιατί δεν θέλουμε τον καλύτερο για την πατρίδα; για την ζωή μας όλη, για την ζωή των παρόντων και των επερχομένων; Ο πολιτικός που είναι καλός για κάποιους κι όχι για όλους, δεν είναι καλός, τελικά, για κανέναν. Επειδή αυτός δημιουργεί τον διχασμό και την μονομέρεια. Χρησιμοποιεί την ιδιοτέλεια για να επιτύχει την διαίρεση των πολιτών σε οπαδούς του και στους άλλους, για τους οποίους δεν νοιάζεται. Μπορεί η ηγεσία μιας χώρας να μην φροντίζει για μια μερίδα του λαού;

8. Σημειωτέον ότι το γραφόμενον περί αρνήσεως των Ελλήνων για την πνευματική τους ωρίμαση, αυτό, είναι καινοφανές "κεκτημένο", αναγόμενο στην μεταπολιτευτική προοδευτική πολιτική περί καταργήσεως των ελέγχων γνώσης και αξιολόγησης του γνωστικού επιπέδου των σπουδαζόντων και του όλου εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και των εργαζομένων! Ιδέα, που είναι απότοκος της πρακτικής περί του ανελέγκτου των πολιτικών για τις πολιτικές, τις νομικές και τις ηθικές τους αταξίες.

 Αντιθέτως, η φιλομάθεια των Ελλήνων ιστορείται από τους αρχαίους χρόνους. Η δυτικόστροφη χρησιμοθηρία των πανεπιστημίων που μαστίζει (στις μέρες μας) και την σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση, αρμονικά συμπορεύεται  με την εμπορευσιμότητα και την εμπορικότητα υλικών και αύλων αγαθών: από κατασκευασμένα αντικείμενα μέχρι συνειδήσεις ανθρώπων. Από πολιτικές θέσεις, μέχρι πολιτικές επιδιώξεις, και μάλιστα  σε αντίθεση προς τις ίδιες, αρχικώς διακηρυχθείσες, θέσεις. 

Υιοθετήθηκε το δυτικοειδές ιδεώδες της χρησιμότητας (κάποιων), αντί του ιστορικά, θρησκευτικά και ηθικά ελληνικού ιδεώδους για την αξία, την ικανότητα, την ειδικότητα και την ευθύνη του ανθρώπου, για τον εαυτό του και για το κοινωνικό σύνολο.

9. Το άν τελικά η Ανάσταση γίνεται πανηγύρι, αυτό το οφείλουμε στην πνευματική μας υστέρηση την οποία συντρέχουν ασμένως, στηρίζουν και υποστηρίζουν, όλοι οι καρπούμενοι από αυτήν:

• η πολιτική ηγεσία που εκάστοτε μας κυβερνά και καθορίζει τους ορίζοντες της βιοποριστικής δράσης εν απελπισία και διωγμώ
• η υπνώττουσα πνευματική ηγεσία του τόπου, που βολεμένη στο ησυχαστήριό της περί άλλα τυρβάζει (θώκους και τιμάρια)
• οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου που συνωθούνται στους προθαλάμους της εξουσίας και διαλαλούν την φτηνή πραμάτειά τους
• οι ελεγκτικές δυνάμεις του τόπου (ο Τύπος αλλά και η Δικαιοσύνη), που, εκτός ολίγων εξαιρέσεων, συχνά συντάσσονται με κάποιον από τους επίδοξους ηγεμόνες, ή  στην χειρότερη περίπτωση αποτελούν οχήματα αγοραίου και προσχηματικού ξεμπροστιασμού των πολιτικώς αντιπαρατιθεμένων, έργο ολοκληρωτικά άχρηστο για την πνευματική πρόοδο του συνόλου της κοινωνίας, αλλά και του ανθρώπου (για τον τρόπο που θα ζήσει και θα δημιουργήσει στην ζωή του), όπως και του πολίτη (για την συμπεριφορά του προς το σύνολο και προς την ίδια την πολιτεία).

 Κι ύστερα, τί να σου κάνουν μόνοι οι καθημαγμένοι βιοπαλαιστές που τελούν σε διωγμό και εγκατάλειψη και δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με την επιβίωση της οικογενείας τους και της επιχείρησής τους;

10. Τελικά, όσοι γιορτάζουμε το Γεγονός της Ανάστασης, δεν έχουμε ζήτημα με το πανηγύρι. Γιατί η Ανάσταση είναι χαρά και παρηγορία, στα δύσκολα.

Είναι άλλο πράγμα, όμως, όταν διαπράττοντας ασύγγνωστη νοθεία, ορίζουμε το πανηγύρι ως ανάσταση. Αυτοί που το ορίζουν έτσι, έχουν και την ευθύνη για την "πνευματικότητα" που αποπνέουν, αλλά και για την «απο-πνευματικότητα» που εμπνέουν.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΓΝΑΥΡΑΣ

Αντιγράφω καθ΄ολοκληρίαν τα κατωτέρω:

 

"Η λαμπρότερη, αλλά και η πιο συκοφαντημένη περίοδος της ιστορίας του ελληνισμού, είναι αυτή της αποκαλούμενης βυζαντινής αυτοκρατορίας, όπως την βάπτισαν κάποιοι δυτικοί συγγραφείς διαστρέφοντας το πραγματικό όνομα της μοναδικής αυτοκρατορίας στον κόσμο που έζησε πάνω από χίλια χρόνια, δηλαδή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Την ίδια περίοδο που στην δυτική Ευρώπη [η οποία σήμερα προβάλεται σαν η πιο εξελιγμένη περιοχή της ανθρωπότητας], οι κάτοικοι ζούσαν κάτω από φρικτές συνθήκες σκοταδισμού και αγνοούσαν βασικά πολιτιστικά στοιχεία, στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία το πνευματικό επίπεδο είχε φτάσει σε ύψιστα επίπεδα. Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είχε μετουσιωθεί με την χριστιανική διάσταση που είχε αποκτήσει, στο ελληνορθόδοξο χριστιανικό πρότυπο, το οποίο καθοδήγησε την αυτοκρατορία σε όλη την διάρκεια της ζωής της.

Ένας από του μεγαλύτερους πνευματικούς φάρους της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ουσιαστικά το πρώτο πανεπιστήμιο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν το πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, της βασιλίδας των πόλεων, το γνωστό από την πρώτη του περίοδο σαν «Πανδιδακτήριο», το οποίο από τον ένατο αιώνα όταν μεταφέρθηκε στα ανάκτορα της Μαγναύρας έγινε πιο γνωστό σαν πανεπιστήμιο της Μαγναύρας.

Το Πανδιδακτήριο ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β”, το 425 και έκτοτε η λειτουργία του τελούσε υπό την αιγίδα των εκάστοτε αυτοκρατόρων.

Λειτούργησε σχεδόν αδιάλειπτα μέχρι το 1453 και ανέδειξε πολλούς πνευματικούς ανθρώπους στον χώρο των επιστημών αλλά και της θεολογίας.

 Ένας από τους ανθρώπους που συντέλεσε στην ίδρυση του ήταν η Πουλχερία, αδελφή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου, μια ευσεβής και θεοσεβούμενη γυναίκα καθώς και η Ευδοκία, (Αθηναΐς), σύζυγος του αυτοκράτορα, μαζί με τον έπαρχο του Πραιτορίου, Κύρο Πανοπολίτη, γνωστό τότε Έλληνα ποιητή και φιλόσοφο.

Στις 27 Φεβρουαρίου του 425, εκδόθηκε το πρώτο σχετικό διάταγμα από τον Θεοδόσιο το Β” που ρύθμιζε τις λεπτομέρειες λειτουργίας της Σχολής. Τα πρώτα μαθήματα που διδάσκονταν στο Πανδιδακτήριο, ήταν γραμματική, ρητορική, φιλοσοφία, διαλεκτική, δίκαιο, αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία και μουσική.

Το Πανδιδακτήριο λειτουργούσε πλέον σαν ανεξάρτητο πνευματικό ίδρυμα την ίδια περίοδο που στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν υπήρχε ουσιαστικά καμία πνευματική αλλά και συγγραφική δραστηριότητα, ήταν δηλαδή η εποχή του σκότους του ευρωπαϊκού μεσαίωνα.

Στην εποχή του Ιουστινιανού αναβαθμίστηκε η Νομική Σχολή, η οποία απέκτησε πενταετή διάρκεια σπουδών και ανεξαρτητοποιήθηκε, ενώ την ίδια περίοδο στην Πατριαρχική Σχολή διδασκόταν η θεολογία.

Κατά την διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Φωκά, (602-610), το Πανδιδακτήριο διέκοψε τη λειτουργία του αλλά γρήγορα επαναλειτούργησε υπό τον αυτοκράτορα Ηράκλειο, (610-641), ο οποίος μετά το 610 είχε καλέσει στην Κωνσταντινούπολη τον Στέφανο τον Αλεξανδρέα για να εποπτεύσει στην αναδιοργάνωση του πανεπιστημίου.

Το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας βελτιώθηκε τον 10ο αιώνα με πρωτοβουλίες του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου, ο οποίος ενίσχυσε ηθικά αλλά και υλικά τους διδάσκοντες και τους σπουδαστές. Αναφέρεται ότι την εποχή εκείνη δίδασκαν τριάντα καθηγητές, δεκαπέντε στην ελληνική γλώσσα, γραμματική και φιλολογία, ενώ άλλοι δεκαπέντε δίδασκαν στη λατινική γλώσσα, ρωμαϊκή φιλολογία, φιλοσοφία και νομικά.

Τον 11ο αιώνα ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ενδιαφέρθηκε για την διεύρυνση των σπουδών στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και ίδρυσε δυο σχολές, το «Διδασκαλείον των Νόμων» και το «Γυμνάσιον», (φιλοσοφική). Στο Γυμνάσιον διδάσκονταν όλες οι επιστήμες, εκτός από τα νομικά που σπούδαζαν οι μελλοντικοί νομικοί, δικαστές και υπάλληλοι στο «Διδασκαλείο των Νόμων». Στο Γυμνάσιο, δηλαδή στη φιλοσοφική σχολή, διευθυντής, («Ύπατος των Φιλοσόφων»), τοποθετήθηκε ο Μιχαήλ Ψελλός και μετέπειτα ο Ιωάννης ο Ιταλός. Στο Διδασκαλείο των Νόμων διευθυντής έγινε ο Ιωάννης Ξιφιλίνος, Νομοφύλαξ του κράτους.

Μετά την μαύρη περίοδο της φραγκοκρατίας και την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς, το 1261, ο Μιχαήλ Η” Παλαιολόγος, (1261-1282), ανέθεσε την διεύθυνση του πανεπιστημίου της Μαγναύρας στο Γεώργιο Ακροπολίτη, μεγάλο Λογοθέτη, ως καθηγητή της αριστοτελικής φιλοσοφίας και στον Γεώργιο Παχυμέρη, τη διδασκαλία της λεγόμενης «τετρακτύος», (δηλαδή αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία και μουσική) στο αποκαλούμενο «Οικουμενικόν Διδασκαλείον».

Πολλά ήταν τα μεγάλα πνευματικά ονόματα που λάμπρυναν με την παρουσία τους το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι κατά τον 9ο αιώνα πολλοί ιστορικοί συγκαταλέγουν και τον Θεσσαλονικέα ιεραπόστολο των Σλάβων, Κύριλλο- Κωνσταντίνο, (περίπου 827-869), καθώς και τον λόγιο, μετέπειτα μέγα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Φώτιο, (δύο πατριαρχίες: 858-867 και 877-886). Ειδικά για τον Κύριλλο έχουμε πληροφορίες ότι ανέλαβε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα την έδρα της φιλοσοφίας στην Μαγναύρα, ενώ ο Βρετανός ιστορικός D. Nicol, αναφέρει ότι «διαδέχθηκε τον φίλο του Φώτιο στην έδρα της φιλοσοφίας», στο ίδιο πανεπιστήμιο. Όσον αφορά τον Μέγα πατριάρχη Φώτιο, υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για το αν πραγματικά δίδαξε στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας.

Ο πνευματικός φάρος της Κωνσταντινούπολης, της βασιλίδας των πόλεων και η μέγιστη πνευματική κίνηση που είχε αναπτυχτεί με το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας, έσβησαν οριστικά με την πτώση της Πόλης στον Μωάμεθ τον πορθητή.

Παρ όλα αυτά οι σπίθες δεν έπαψαν να σιγοκαίουν και κατά την περίοδο της δουλείας. Η εκκλησία και η ορθόδοξη πίστη, ήταν αυτές που διέσωσαν την ταυτότητα μας στους σκοτεινούς χρόνους της δουλείας, μακριά από τον «θανατηφόρο εναγκαλισμό» της παπικής εκκλησίας που προσπάθησε τα τελευταία χρόνια της ανατολικής αυτοκρατορίας να στραγγαλίσει οριστικά την ελληνική ορθοδοξία.

Δυστυχώς όμως ό,τι διασώθηκε τετρακόσια και πλέον χρόνια σκλαβιάς, κινδυνεύει σήμερα να χαθεί οριστικά από την νεοελληνική «εκσυγχρονιστική λαίλαπα». 

 

[ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-

Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr]"

ΠΗΓΗ

Mεγαλοβδομαδιάτικα και Πασχαλινά

Διανύοντας την Μεγάλη Εβδομάδα,

το τελευταίο στάδιο της μακράς σαρακοστής,

νηστεύσαντες την κακία, την ακηδία, και όλα τα άλλα πάθη,

αλλά και μη νηστεύσαντες αυτά,

και

παριστάμενοι, έστω και σιωπηρώς, στα μαρτύρια

που ο Χριστός μας με την Άκρα Ταπείνωσή Του

υπέστη για όλους εμάς,

[που μας αποκαλούσε τεκνία Του

και περιεβλήθη σάρκα ανθρωπίνη, γενόμενος αδελφός ημών]

ας ετοιμαστούμε να δεχτούμε την Αγία Του Ανάσταση,

όπως οι μαθητές, κι οι μυροφόρες,

όπως ο Θωμάς,

εκεί, στο υπερώο του φωτισμού

κι ας είναι τα βήματά μας, όπως τα δικά Του:

Αδιαλείπτως, στην ευθεία οδό.

Για να λέμε: ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

και να νοιώθουμε, πως ΑΛΗΘΩΣ, ΑΝΕΣΤΗ!

Η Αγία και Μεγάλη Τρίτη

Κατά την Μεγάλη Τρίτη γίνεται αναφορά στην παραβολή των δέκα παρθένων  και η Εκκλησία μας, μας καλεί όχι μονάχα να ετοιμαστούμε ψυχικά για να υποδεχθούμε, κρατώντας τις λαμπάδες των αρετών μας, τον ουράνιον Νυμφίο [που θά ΄ρθει ξαφνικά κι απροειδοποίητα στον καθένα μας], αλλά και  να καλλιεργήσουμε όλα τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός.

 Και τούτο έτσι αποτυπώνεται στην υμνωδία της ημέρας:

Τὴν ὥραν ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα, 

καὶ τὴν ἐκκοπήν, τῆς συκῆς δειλιάσασα, 

τὸ δοθέν σοι τάλαντον, φιλοπόνως ἔργασαι ταλαίπωρε, 

γρηγοροῦσα καὶ κράζουσα· 

Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.

Τὸν Νυμφίον ἀδελφοὶ ἀγαπήσωμεν, 

τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, 

ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καὶ πίστει ὀρθῇ,

ἵνα ὡς αἱ φρόνιμοι, τοῦ Κυρίου παρθένοι, 

ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν, σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους· 

ὁ γὰρ Νυμφίος 

δῶρον, ὡς Θεός, πᾶσι παρέχει τὸν ἄφθαρτον στέφανον.

Βουλευτήριον Σωτήρ, 

παρανομίας κατὰ σοῦ, Ἱερεῖς καὶ Γραμματεῖς, 

φθόνῳ ἀθροίσαντες δεινῶς, 

εἰς προδοσίαν ἐκίνησαν τὸν Ἰούδαν·

ὅθεν ἀναιδῶς, ἐξεπορεύετο, 

ἐλάλει κατὰ σοῦ, τοῖς παρανόμοις λαοῖς. 

Τί μοι φησὶ παρέχετε, κᾀγὼ ὑμῖν αὐτὸν παραδώσω εἰς χεῖρας ὑμῶν; 

Τῆς κατακρίσεως τούτου ῥῦσαι, Κύριε τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ὁ Ἰούδας τῇ γνώμῃ φιλαργυρεῖ, 

κατὰ τοῦ Διδασκάλου ὁ δυσμενής, κινεῖται, βουλεύεται, 

μελετᾷ τὴν παράδοσιν, 

τοῦ φωτὸς ἐκπίπτει, 

τὸ σκότος δεχόμενος,

 συμφωνεῖ τὴν πρᾶσιν, 

πωλεῖ τὸν ἀτίμητον· 

ὅθεν καὶ ἀγχόνην, ἀμοιβὴν ὧν περ ἔδρα, 

εὑρίσκει ὁ ἄθλιος, καὶ ἐπώδυνον θάνατον. 

Τῆς αὐτοῦ ἡμᾶς λύτρωσαι, μερίδος Χριστὲ ὁ Θεός, 

τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρούμενος, 

τοῖς ἑορτάζουσι πόθω, τὸ ἄχραντον Πάθος σου.

Τὶ ῥαθυμεῖς ἀθλία ψυχή μου; 

τί φαντάζῃ ἀκαίρως μερίμνας ἀφελεῖς; 

τί ἀσχολεῖς πρὸς τὰ ῥέοντα; 

ἐσχάτη ὥρα ἐστὶν ἀπ΄ ἄρτι, 

καὶ χωρίζεσθαι μέλλομεν τῶν ἐνταῦθα, 

ἕως καιρὸν κεκτημένη, ἀνάνηψον κράζουσα· 

Ἡμάρτηκά σοι Σωτήρ μου, 

μὴ ἐκκόψῃς με, ὥσπερ τὴν ἄκαρπον συκῆν, 

ἀλλ' ὡς εὔσπλαγχνος Χριστέ, 

κατοικτείρησον, φόβῳ κραυγάζουσαν· 

Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.

Με αποκορύφωμα το ποίημα της υμνωδού Κασσιανής, όπως το απέδωσε στην καθομιλουμένη ο αείμνηστος Φώτης Κόντογλου (δείτε εδώ: http://www.saint.gr/5/texts.aspx):

Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,	Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,	σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα
ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.	και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου
Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,	κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη
ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.	και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,	Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ·	εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,	Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,
ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.	εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.
Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,	Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις·	και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·
ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,	αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό,
κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.	τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε.
Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους	Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο,
τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;	ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.	Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

Κι εδώ, μια απαράμιλλη, ποιητικά, απόδοση, από τον Κωστή Παλαμά:

Κύριε, γυναίκα αμαρτωλή, πολλά
πολλά, θολά, βαριά τα κρίματά μου.
Μα Κύριε, πως η θεότης Σου μιλά,
μέσ’ στην καρδιά μου!

Κύριε, προτού σε κρύψ’ η εντάφια γη
από τη δροσαυγή λουλούδια πήρα
κι απ’ της λατρείας την τρίσβαθη πηγή
σου φέρνω μύρα.

Οίστρος με σέρνει ακολασίας ... Νυχτιά
σκοτάδι, αφέγγαρο, ανάστερο με ζώνει,
το σκοτάδι της αμαρτίας, φωτιά
με καίει, με λιώνει.

Εσύ που από τα πέλαα τα νερά
τα υψώνεις νέφη, πάρε τα Έρωτά μου,
κυλάνε, είναι ποτάμια φλογερά
τα δάκρυά μου.

Γείρε σ’ εμέ. Η ψυχή μου πως πονεί!
Δέξου με Εσύ που δέχτηκες και γείραν
άφραστα ως εδώ κάτου οι ουρανοί
και σάρκα επήραν.

Στ’ άχραντά Σου πόδια, βασιλιά
μου Εσύ, θα πέσω και θα στα φιλήσω
και με της κεφαλής μου τα μαλλιά
θα στα σφουγγίσω.

Τ’ άκουσεν η Εύα μέσ’ στο αποσπερνό
της παράδεισος φως ν’ αντιχτυπάνε,
κι αλαφιασμένη κρύφτηκε ... Πονώ,
σώσε, έλεος κάνε.

Ψυχοσώστ’ οι αμαρτίες μου λαός
τ’ αξεδιάλυτα ποιός θα ξεδιαλύσει;
Αμέτρητό Σου το έλεος, ο Θεός!
Άβυσσο η κρίση.

Η Αγία και Μεγάλη Δευτέρα

 

Καθ ̓ ἣν μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταραθείσης καὶ ξηρανθείσης συκῆς, αναγράφεται στον Συναξαριστή.

Σήμερα, αναδεικνύεται η μορφή του παγκάλου Ιωσήφ, γιατί η ζωή του είχε στοιχεία από την ζωή του Χριστού: είναι πολυαγαπημένος υιός, που τον φθόνησαν και τον πρόδωσαν τα αδέλφια του. Είναι αυτός που απέφυγε συστηματικά την ανηθικότητα των ισχυρών και αναδείχθηκε άρχοντας συνετός και φιλεύσπλαγχνος. Και στους δικούς του, στοργικός και μεγαλόθυμος. [Δείτε μια διεξοδική ανάλυση για τον Ιωσήφ, εδώ].

Με αφορμή την υμνολογία της ημέρας, ας αναλογιστούμε, καθένας ατομικά, "ὡς οἰκονόμοι πιστοί τῆς χάριτος" για την δική μας ετοιμότητα και αναζήτηση της αρετής, μη και βρεθούμε χωρίς πνευματικούς καρπούς την ώρα της συγκομιδής, άξιοι μόνο, φθοράς και αποβολής προς το πυρ, όπως η άκαρπος συκή: 

Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα, ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥᾳθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μὴ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς, ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα. Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, προστασίαις τῶν ἀσωμάτων σῶσον ἡμᾶς.

Τον νυμφώνα σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ˙ λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, φωτοδότα, και σώσον με.

«Δεῦτε, πιστοί, ἐπεργασώμεθα προθύμως τῷ Δεσπότῃ· νέμει γάρ τοῖς δούλοις τόν πλοῦτον καί ἀναλόγως ἕκαστος, πολυπλασιάσωμεν τό τῆς χάριτος τάλαντον· ὁ μέν σοφίαν κομιείτω δι᾽ ἔργων ἀγαθῶν· ὁ δέ λειτουργίαν λαμπρότητος ἐπιτελείτω· κοινωνείτω δέ τοῦ λόγου πιστός τῷ ἀμυήτῳ καί σκορπιζέτω τόν πλοῦτον πένησιν ἄλλος· οὕτω γάρ τό δάνειον πολυπλασιάσομεν καί ὡς οἰκονόμοι πιστοί τῆς χάριτος δεσποτικῆς χαρᾶς ἀξιωθῶμεν· αὐτῆς ἡμᾶς καταξίωσον, Χριστέ ὁ Θεός, ὡς φιλάνθρωπος».



Η Ευαγγελική περικοπή της ημέρας, από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο
(κεφ. 22 εδ. 15-46 & κεφ. 23 εδ. 1-39)

ΚΒ.... 15 Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. 16 καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν λέγοντες· διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός· οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων· 17 εἰπὲ οὖν ἡμῖν, τί σοι δοκεῖ; ἔξεστι δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ; 18 γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπε· τί με πειράζετε, ὑποκριταί; 19 ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου. οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον. 20 καὶ λέγει αὐτοῖς· τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή; 21 λέγουσιν αὐτῷ· Καίσαρος· τότε λέγει αὐτοῖς· ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ. 22 καὶ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν, καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον.

23 ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι, οἱ λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν 24 λέγοντες· διδάσκαλε, Μωσῆς εἶπεν, ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. 25 ἦσαν δὲ παρ᾿ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γαμήσας ἐτελεύτησε, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα ἀφῆκε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ· 26 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά. 27 ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή. 28 ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται ἡ γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν. 29 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ. 30 ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ᾿ ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι. 31 περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ρηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λέγοντος, 32 ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ; οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων. 33 καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ.

34 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσε τοὺς Σαδδουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό, 35 καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν, νομικός, πειράζων αὐτὸν καὶ λέγων· 36 διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ; 37 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ· ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου. 38 αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. 39 δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 40 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται.

41 Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς 42 λέγων· τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ; τίνος υἱός ἐστι; λέγουσιν αὐτῷ· τοῦ Δαυῒδ. 43 λέγει αὐτοῖς· πῶς οὖν Δαυῒδ ἐν Πνεύματι Κύριον αὐτὸν καλεῖ λέγων, 44 εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; 45 εἰ οὖν Δαυῒδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστι; 46 καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο αὐτῷ ἀποκριθῆναι λόγον, οὐδὲ ἐτόλμησέ τις ἀπ᾿ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.

ΚΓ´\ΤΟΤΕ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησε τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 2 λέγων· ἐπὶ τῆς Μωσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι. 3 πάντα οὖν ὅσα ἐὰν εἴπωσιν ὑμῖν τηρεῖν, τηρεῖτε καὶ ποιεῖτε, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ ποιεῖτε· λέγουσι γάρ, καὶ οὐ ποιοῦσι. 4 δεσμεύουσι γὰρ φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων, τῷ δὲ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσι κινῆσαι αὐτά. 5 πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσι πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις. πλατύνουσι γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα τῶν ἱματίων αὐτῶν, 6 φιλοῦσι δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς 7 καὶ τοὺς ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ραββὶ ραββί. 8 ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε ραββί· εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ διδάσκαλος, ὁ Χριστός· πάντες δὲ ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε. 9 καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν ὁ πατήρ ὑμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 10 μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί· εἷς γὰρ ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός. 11 ὁ δὲ μείζων ὑμῶν ἔσται ὑμῶν διάκονος. 12 ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. 

13 Οὐαὶ δὲ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρῖμα. 

14 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν. 

15 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ ὅταν γένηται, ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν. 

16 Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ λέγοντες ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ᾿ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ, ὀφείλει. 

17 μωροὶ καὶ τυφλοί! τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὁ χρυσός ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάζων τὸν χρυσόν; 

18 καί· ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ᾿ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ, ὀφείλει. 

19 μωροὶ καὶ τυφλοί! τί γὰρ μεῖζον, τὸ δῶρον ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον; 

20 ὁ οὖν ὀμόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ· 

21 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ ναῷ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν τῷ κατοικήσαντι αὐτόν· 

22 καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀμνύει ἐν τῷ θρόνῳ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθημένῳ ἐπάνω αὐτοῦ.

23 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν καὶ τὸν ἔλεον καὶ τὴν πίστιν· ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι. 

24 ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ διυλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες! 

25 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀδικίας. 

26 Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτῶν καθαρόν. 

27 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας. 

28 οὕτω καὶ ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν δὲ μεστοί ἐστε ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας. 

29 Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων, 

30 καὶ λέγετε· εἰ ἦμεν ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν, οὐκ ἂν ἦμεν κοινωνοὶ αὐτῶν ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν. 

31 ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας. 

32 καὶ ὑμεῖς πληρώσατε τὸ μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν. 

33 ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν! πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης; 

34 διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραμματεῖς, καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ ἐξ αὐτῶν μαστιγώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑμῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν,

35 ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾿ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυνόμενον ἐπὶ τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος ῎Αβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵματος Ζαχαρίου υἱοῦ Βαραχίου, ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου. 36 ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἥξει ταῦτα πάντα ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην.

῾

37 ῾Ιερουσαλὴμ ῾Ιερουσαλήμ, ἡ ἀποκτέννουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν! ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε. 38 ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος. 39 λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπ᾿ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Η Θεία Λειτουργία

 ΙΕΡΕΥΣ

Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΙΕΡΕΥΣ

Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση]

Υπέρ της άνωθεν ειρήνης, και της σωτηρίας των ψυχών ημών, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, ευσταθείας των αγίων του Θεού Εκκλησιών, και της των πάντων ενώσεως, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του αγίου οίκου τούτου, και των μετά πίστεως, ευλαβείας, και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [δεινός], του τιμίου πρεσβυτερίου, της εν Χριστώ διακονίας, παντός του Κλήρου και του Λαού, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ της κώμης ταύτης, της νήσου ταύτης πάσης πόλεως και χώρας και των πίστει οικούντων εν αυταίς, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ ευκρασίας αέρων, ευφορίας των καρπών της γης και καιρών ειρηνικών, του. Κυρίου δεηθώμεν

Υπέρ πλεόντων, οδοιπορούντων, αεροπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αιχμαλώτων και της σωτηρίας αυτών, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν.

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]   

                                      ΕΥΧΗ ΤΟΥ Α΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ

Κύριε ο Θεός ημών, Ου το κράτος ανείκαστον και η δόξα ακατάληπτος, Ου το έλεος αμέτρητον και η φιλανθρωπία άφατος, Αυτός Δέσποτα, κατά την ευσπλαγχνίαν σου, επίβλεψον εφ' ημάς και επί τον άγιον οίκον τούτον και ποίησον μεθ' ημών, και των συνευχομένων ημίν, πλούσια τα ελέη σου και τους οικτιρμούς σου.

Ότι πρέπει σοι, πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΑΝΤΙΦΩΝΟΝ

Ευλόγει η ψυχή μου, τον Κύριον, και πάντα τα εντός μου το όνομα το άγιον αυτού.

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου, Σώτερ σώσον ημάς. 

Ευλόγει, η ψυχή μου, τον Κύριον, και μη επιλανθάνου πάσας τας ανταποδόσεις αυτού.

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου... 

Κύριος εν τω ουρανώ ητοίμασε τον θρόνον αυτού, και η Βασιλεία αυτού πάντων δεσπόζει.

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου... 

ΙΕΡΕΥΣ

Έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση]

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]   

                                   ΕΥΧΗ ΤΟΥ Β΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ

Κύριε, ο Θεός ημών, σώσον τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, το πλήρωμα της εκκλησίας σου φύλαξον, αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του οίκου σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει και μη εγκατηλίπης ημάς τους ελπίζοντας επί σε.

Ότι σον το κράτος και σου εστίν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν. 

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΑΝΤΙΦΩΝΟΝ

Αίνει, η ψυχή μου, τον Κύριον, αινέσω Κύριον εν τη ζωή μου, ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω.

ΕΝ ΚΥΡΙΑΚH

Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς σοι. Αλληλούια.

ΕΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο εν αγίοις θαυμαστός, ψάλλοντάς σοι. Αλληλούια.

Μακάριος, ου ο Θεός Ιακώβ βοηθός αυτού, η ελπίς αυτού επί Κύριον τον Θεόν αυτού.

Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ... 

Βασιλεύσει Κύριος εις τον αιώνα, ο Θεός σου, Σιών, εις γενεάν και γενεάν.

Σώσον, ημάς, Υιέ Θεού, ... 

Δόξα Πατρί, και Υιώ, και Αγίω Πνεύματι,

Και νυν και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, αθάνατος υπάρχων και καταδεξάμενος δια την ημετέραν σωτηρίαν σαρκοθήναι εκ της αγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, ατρέπτως ενανθρωπήσας, σταυρωθείς τε, Χριστέ ο Θεός, θανάτω θάνατον πατήσας, εις ων της Αγίας Τριάδος, συνδοξαζόμενος τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι, σώσον ημάς.

ΙΕΡΕΥΣ

Έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση]

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός] 

                                     ΕΥΧΗ ΤΟΥ Γ΄ ΑΝΤΙΦΩΝΟΥ

Ο τάς  κοινάς ταύτας και συμφώνους ημίν χαρισάμενος προσευχάς, ο και δυσί και τρισί συμφωνούσιν επί τω ονόματί σου τας αιτήσεις παρέχειν επαγγειλάμενος. Αυτός και νυν των δούλων σου τα αιτήματα προς το συμφέρον πλήρωσον, χορηγών ημίν εν τω παρόντι αιώνι την επίγνωσιν της σης αληθείας και εν τω μέλλοντι ζωήν αιώνιον χαριζόμενος.

Ότι αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Ο Χορός ψάλλει το τροπάριο της ημέρας ή τους Μακαρισμούς και ο Ιερεύς εξέρχεται από το Ιερό για να ποιήσει την μικράν είσοδον.

Εν τη βασιλεία σου μνήσθητι ημών Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου.

Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών.

Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται.

Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην.

Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται.

Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται.

Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται.

Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται.

Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών.

Μακάριοί εστε, όταν ονειδίσωσιν υμάς, και διώξωσι, και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών, ψευδόμενοι ένεκεν εμού.

Χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών, πολύς εν τοις ουρανοίς.

ΙΕΡΕΥΣ

Του Κυρίου δεηθώμεν.

Δέσποτα Κύριε, ο Θεός ημών, ο καταστήσας εν ουρανοίς τάγματα και στρατιάς Αγγέλων και Αρχαγγέλων, εις λειτουργίαν της σης δόξης, ποίησον συν τη εισόδω ημών είσοδον αγίων Αγγέλων γενέσθαι, συλλειτουργούντων ημίν, και συνδοξολογούντων την σην αγαθότητα.

 Ότι πρέπει σοι πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τούς αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Ο δε Ιερεύς ευλογών λέγει: 

Ευλογημένη η είσοδος των Αγίων σου, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Και υψών το Ευαγγέλιον εκφωνεί:

Σοφία. Ορθοί.

Και ο Χορός ψάλλει το Εισοδικόν

ΕΝ ΚΥΡΙΑΚΗ

Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ. Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς σοι Αλληλούϊα.

ΕΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 

Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ. Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο εν αγίοις θαυμαστός, ψάλλοντάς σοι Αλληλούϊα.

Ο Χορός ψάλλει το τροπάριο της ημέρας, του Αγ. Γεωργίου, του Απ. Βαρνάβα και το κοντάκιον της ημέρας ή της εορτής.

Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής, και των πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων Ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος, τροπαιοφόρε μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, σωθήναι τάς ψυχάς ημών.

Το μέγα κλέος της Κύπρου, της Οικουμένης τον κήρυκα, των Αντιοχέων τον πρώτον, της χριστωνύμου κλήσεως αρχιτέκτονα, της Ρώμης τον κλεινόν εισηγητήν, και θείον των εθνών σαγηνευτήν, το της χάριτος δοχείον, του Παρακλήτου Πνεύματος τον επώνυμον, απόστολον τον μέγαν, και του θείου Παύλου συνέκδημον, των εβδομήκοντα πρώτον, των δώδεκα ισοστάσιον, πάντες συνελθόντες σεπτώς οι πιστοί, τον Βαρνάβαν άσμασι στέψωμεν, πρεσβεύει γαρ Κυρίω, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ

Προστασία των Χριστιανών ακαταίσχυντε, μεσιτεία προς τον Ποιητήν αμετάθετε, μη παρίδης αμαρτωλών δεήσεων φωνάς· αλλά πρόφθασον ως αγαθή, εις την βοήθειαν ημών, των πιστώς κραυγαζόντων σοι. Τάχυνον εις πρεσβείαν, και σπεύσον εις ικεσίαν, ή πρoστατεύουσα αεί, Θεοτόκε των τιμώντων σε.

 

 ΙΕΡΕΥΣ [Μυστικός]

                                Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΤΡΙΣΑΓΙΟΥ ΥΜΝΟΥ

Ο Θεός ο Άγιος, ο εν αγίοις αναπαυόμενος, ο τρισαγίω φωνή υπό των Σεραφείμ ανυμνούμενος και υπό των Χερουβείμ δοξολογούμενος, και υπό πάσης επουρανίου δυνάμεως προσκυνούμενος ο εκ του μη όντος εις το είναι παραγαγών τα σύμπαντα ο κτίσας τον άνθρωπον κατ’ εικόνα σην και ομοίωσιν και παντί σου χαρίσματι κατακοσμήσας, ο διδούς αιτούντι σοφίαν και σύνεσιν, και μη παρορών αμαρτάνοντα, αλλά θέμενος επί σωτηρία μετάνοιαν, ο καταξιώσας ημάς, τους ταπεινούς και αναξίους δούλους σου, και εν τη ώρα ταύτη στήναι κατενώπιον της δόξης του αγίου σου θυσιαστηρίου, και την οφειλομένην σοι προσκύνησιν και δοξολογίαν προσάγειν, Αυτός, Δέσποτα, πρόσδεξαι και εκ στόματος ημών των αμαρτωλών τον Τρισάγιον ύμνον και επίσκεψαι ημάς εν τη χρηστότητί σου. Συγχώρησον ημίν παν πλημμέλημα, εκούσιόν τε και ακούσιον, αγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα και δος ημίν εν οσιότητι λατρεύειν σοι πάσας τας ημέρας της ζωής ημών, πρεσβείαις της αγίας Θεοτόκου, και πάντων των Αγίων, τον απ' αιώνός σοι ευαρεστησάντων.

Του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον.

ΙΕΡΕΥΣ

Ότι άγιος ει ο Θεός ημών και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί, και εις τούς αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς. [3]

Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι,

Και νυν και αεί και εις τούς αιώνας των αιώνων. Αμήν

Άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς.

ΙΕΡΕΥΣ: Δύναμις

ΧΟΡΟΣ

Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς.

Ψαλλομένου του Τρισαγίου παρά των ψαλτών, ο Ιερεύς λέγει

ΙΕΡΕΥΣ

Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.

Ευλογημένος ει, ο επί θρόνου δόξης της βασιλείας σου, ο καθήμενος επί των Χερουβίμ, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Έλλαμψον εν ταις καρδίαις ημών, φιλάνθρωπε Δέσποτα, το της σης θεογνωσίας ακήρατον φως, και τους της διανοίας ημών οφθαλμούς διάνοιξον εις την των ευαγγελικών σου κηρυγμάτων κατανόησιν. Ένθες ημίν και τον των μακαρίων σου εντολών φόβον, ίνα τας σαρκικάς επιθυμίας πάσας καταπατήσαντες, πνευματικήν πολιτείαν μετέλθωμεν, πάντα τα προς ευαρέστησιν την σην και φρονούντες και πράττοντες.

 Συ γαρ ει ο φωτισμός των ψυχών και των σωμάτων ημών, Χριστέ ο Θεός, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, συν τω ανάρχω σου Πατρί και τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

ΧΟΡΟΣ: Προκείμενον τού Αποστολικού Αναγνώσματος

ΙΕΡΕΥΣ: Πρόσχωμεν.

ΧΟΡΟΣ: Στίχος του Αποστολικού Αναγνώσματος

ΙΕΡΕΥΣ:  Σοφία.

ΧΟΡΟΣ: Προς [.....] Επιστολής [δεινός] το Ανάγνωσμα.

ΙΕΡΕΥΣ: Πρόσχωμεν.

ΧΟΡΟΣ: Το Ανάγνωσμα.

Πληρωθέντος δε του Αποστόλου, ο Ιερεύς, λέγει:

Ειρήνη σοι.

ΧΟΡΟΣ: Και το πνευματί σου

Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Μετά των Στίχων.

Καθ’ όσον οι ψάλτες ψάλλουν τα αλληλουάρια, ο Ιερεύς θυμιά το Ιερό και όλον τον ναόν. 

ΙΕΡΕΥΣ

Σοφία. Ορθοί. Ακούσωμεν του αγίου Ευαγγελίου.  Ειρήνη πάσι.

ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματι σου.

ΙΕΡΕΥΣ

Εκ του κατά [του διένος] αγίου Ευαγγελίου το ανάγνωσμα. 

Πρόσχωμεν.

ΧΟΡΟΣ

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

ΙΕΡΕΥΣ

Το Ευαγγέλιον.

ΧΟΡΟΣ

Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι.

ΙΕΡΕΥΣ

Είπωμεν πάντες εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας ημών είπωμεν.

ΧΟΡΟΣ

Κύριε ελέησον[3].[και μετά από κάθε αίτηση]

Κύριε παντοκράτορ ο Θεός των Πατέρων ημών, δεόμεθά σου, επάκουσον και ελέησον.

Ελέησον ημάς ο Θεός κατά το μέγα έλεος σου, δεόμεθά σου, επάκουσον και ελέησον.

Έτι δεόμεθα υπέρ του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [του διένος],  και πάσης της εν Χριστώ ημών αδελφότητος.

Έτι δεόμεθα υπέρ ελέους, ζωής, ειρήνης, υγείας, σωτηρίας, επισκέψεως, συγχωρήσεως και αφέσεως των αμαρτιών των δούλων του Θεού, πάντων των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών, των κατοικούντων και παρεπιδημούντων εν τη κώμη ταύτη, των ενοριτών, επιτρόπων, συνδρομητών και αφιερωτών του αγίου ναού τούτου.

Έτι δεόμεθα υπέρ των μακαρίων και αοιδίμων κτιτόρων της αγίας Εκκλησίας ταύτης, και υπέρ πάντων των προαναπαυσαμένων πατέρων και αδελφών ημών, των ενθάδε ευσεβώς, κειμένων, και απανταχού ορθοδόξων.

Και όταν έχει μνημόσυνον

Έτι δεόμεθα υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του κεκοιμημένου δούλου του Θεού [δεινός], και υπέρ του συγχωρηθήναι αυτώ παν πλημμέλημα εκούσιον τε και ακούσιον.

Έτι δεόμεθα υπέρ των καρποφορούντων και καλλιεργούντων εν τω αγίω και πανσέπτω ναώ τούτω, κοπιώντων, ψαλλόντων και υπέρ του περιεστώτος λαού, του απεκδεχομένου το παρά σου μέγα και πλούσιον έλεος.

Ότι ελεήμων και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΙΕΡΕΥΣ

Όσοι πιστοί

Έτι και έτι εν ειρήνη, του Κυρίου δεηθώμεν.

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Σοφία.

ΠΡΩΤΗ ΕΥΧΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ

Ευχαριστούμέν σοι, Κύριε, ο Θεός των δυνάμεων, τω καταξιώσαντι ημάς παραστήναι και νυν τω αγίω σου θυσιαστηρίω και προσπεσείν τοις οικτιρμοίς σου υπέρ των ημετέρων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων. Πρόσδεξαι, ο Θεός, την δέησιν ημών, ποίησον ημάς αξίους γενέσθαι του προσφέρειν σοι δεήσεις και ικεσίας και θυσίας αναιμάκτους υπέρ παντός του λαού σου, και ικάνωσον ημάς, ους έθου εις την διακονίαν σου ταύτην, εν τη δυνάμει του Πνεύματος σου του Αγίου, ακαταγνώστως και απροσκόπτως, εν καθαρώ τω μαρτυρίω της συνειδήσεως ημών, επικαλείσθαί σε εν παντί καιρώ και τόπω, ίνα εισακούων ημών, ίλεως ημίν είης, εν τω πλήθει της σης αγαθότητος.

Ότι πρέπει σοι, πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΙΕΡΕΥΣ

Έτι και έτι εν ειρήνη, του Κυρίου δεηθώμεν.

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Σοφία. 

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΧΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ

Πάλιν και πολλάκις σοι προσπίπτομεν και σου δεόμεθα, αγαθέ και φιλάνθρωπε, όπως, επιβλέψας επί την δέησιν ημών, καθαρίσης ημών τας ψυχάς και τα σώματα από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος, και δώης ημίν ανένοχον και ακατάκριτον την παράστασιν του αγίου σου θυσιαστηρίου. Χάρισαι δε, ο Θεός, και τοις συνευχομένοις ημίν προκοπήν βίου και πίστεως και συνέσεως πνευματικής, δος αυτοίς πάντοτε, μετά φόβου και αγάπης λατρεύουσι σοι, ανενόχως και ακατακρίτως μετέχειν των αγίων σου μυστηρίων, και της επουρανίου σου βασιλείας αξιωθήναι.

Όπως υπό του κράτους σου πάντοτε φυλαττόμενοι, σοι δόξαν αναπέμπωμεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Ο Χορός ψάλλει το Χερουβικόν Ύμνον.

Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες, και τη ζωοποιώ Τριάδι τον τρισάγιον ύμνον προσάδοντες, πάσαν νυν βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν.

Ως τον βασιλεία των όλων υποδεξόμενοι.

Σ’ αυτό το σημείο ο Χορός κάνει μια παύσει για να ποιήσει ο Ιερεύς την Μεγάλην Είσοδον με τα Άγια Δώρα. Και όταν εισέλθει ο Ιερεύς εις το Ιερό, ο Χορός συνεχίζει

Ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. 

 

Καθ’ όσον ψάλλετε το Χερουβικόν Ύμνον, ο Ιερεύς λέγει μυστικός την ακόλουθη ευχή.

ΙΕΡΕΥΣ

ΕΥΧΗ ΑΔΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΧΕΡΟΥΒΙΚΟΥ

Ουδείς άξιος των συνδεδεμένων ταις σαρκικαίς επιθυμίας και ηδοναίς προσέρχεσθαι ή προσεγγίζειν, ή λειτουργείν σοι, Βασιλεύ της δόξης, το γαρ διακονείν σοι μέγα και φοβερόν, και αυταίς ταις επουρανίαις δυνάμεσιν. Αλλ' όμως, δια την άφατον και αμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν, ατρέπτως και αναλλοιώτως γέγονας άνθρωπος και αρχιερεύς ημών εχρημάτισας, και της λειτουργικής ταύτης και αναιμάκτου θυσίας την ιερουργίαν παρέδωκας ημίν, ως Δεσπότης των απάντων. Συ γαρ μόνος, Κύριε ο Θεός ημών, δεσπόζεις των επουρανίων και των επιγείων, ο επί θρόνου Χερουβικού εποχούμενος, ο των Σεραφείμ Κύριος, και βασιλεύς του Ισραήλ, ο Μόνος Άγιος και εν αγίοις αναπαυόμενος, σε τοίνυν δυσωπώ τον μόνον αγαθόν και ευήκοον, επίβλεψον επ' εμέ τον αμαρτωλόν και αχρείον δούλόν σου, και καθάρισόν μου την ψυχήν και την καρδίαν από συνειδήσεως πονηράς, και ικάνωσόν με τη δυνάμει του Αγίου σου Πνεύματος, ενδεδυμένον την της ιερατείας χάριν, παραστήναι τη αγία σου ταύτη τραπέζη και ιερουργήσαι το άγιον και άχραντόν σου Σώμα και το τίμιον Αίμα. Σοι γαρ προσέρχομαι, κλίνας τον εμαυτού αυχένα και δέομαί σου, μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου απ' εμού, μηδέ αποδοκιμάσης με εκ παίδων σου, αλλ’ αξίωσον προσενεχθήναι σοι υπ’ εμού του αμαρτωλού και αναξίου δούλου σου τα δώρα ταύτα. Συ γαρ ει ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος, Χριστέ ο Θεός ημών, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, συν τω ανάρχω σου Πατρί και τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Και μετά την ευχή, ο Ιερεύς λέγει  το Χερουβικόν Ύμνον τρεις φορές κάνοντας και τρεις μετάνοιες. Μετά λαμβάνει το θυμιατό και ευλογεί κατά το συνήθης τρόπο, θυμιά την Αγίαν Τράπεζα, την Πρόθεσιν, το Εικονοστάσι και το λαό λέγοντας μυστικός το ‘Ανάστασιν Χριστόυ θεασάμενοι’ και τον 50^ον ψαλμον. Ο Ιερεύς προσκυνώντας τρις προ της αγίας Τραπέζης και ασπαζόμενος το Αντιμήνσιον και την αγίαν Τράπεζα, λέγει καθ’ εαυτού τα τροπάρια ταύτα     

Ήμαρτον εις σε Σωτήρ, ως ο άσωτος υιός, δέξαι με Πάτερ μετανοούντα, και ελέησον με ο Θεός.

Κράζω σοι Χριστέ Σωτήρ, του τελώνου την φωνήν, ιλάσθητί μοι, ώσπερ εκείνω και ελέησον με ο Θεός

Και από της Ωραίας Πύλης προς τον λαόν, υποκλινόμενος προς συγχώρησιν λέγει

Τοις μισούσι και αγαπώσιν ημάς, ο Θεός, συγχώρησον.

Και απέρχεται εις την ιεράν Πρόθεσιν  λέγοντας

Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ, και ελέησον με. [3]

Και άρας τον Αέρα και θυμιά αυτό, και επιτίθησι επί τους ώμους του λέγων

Εν ειρήνη επάρατε τας χείρας υμών εις τα άγια και ευλογείτε τον Κύριον.

Και θυμιά τα χέρια του, λαβών το άγιον Δισκάριον και το άγιον Ποτήριον λέγει

Ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ, Κύριος εν φωνή σάλπιγγος.

Όταν δε ο Χορός είπη το «Ως τον βασιλέα τον όλων υποδεξόμενοι» εξέρχεται από της βορείας πύλης προπορευομένων εξαπτερύγων, λαμπάδων και θυμιατηρίου και ποιεί την Μεγάλην Είσοδον λέγοντας μεγαλοφώνως

Πάντων υμών, μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη Βασιλεία Αυτού, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Εισερχόμενος εις το ιερό Βήμα αποθέτει τα άγια επί της αγίας Τραπέζης και αίρει από αυτά τα καλύμματα θέτει αυτά εις το άνω μέρος της αγίας Τραπέζης. Είτα λαβών τον Αέρα από τους ώμους του, το θυμιά και σκεπάζει δι’ αυτού τα Άγια λέγων

ΙΕΡΕΥΣ

Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από του ξύλου καθελών το άχραντον σου σώμα, σινδόνι καθαρά ειλήσας και αρώμασιν, εν μνήματι καινώ κηδεύσας απέθετο.

Και λαμβάνων το θυμιατήριον, θυμιά τα Άγια λέγων

Αγάθυνον κύριε εν τη ευδοκία σου την Σιων και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριόν σου μόσχους  και ελέησον με ο Θεός.

Και λέγει την ευχήν ταύτην

ΕΥΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΟΜΙΔΗΣ

Κύριε ο Θεός ο παντοκράτωρ, ο μόνος άγιος, ο δεχόμενος θυσίαν αινέσεως παρά των επικαλουμένων σε εν όλη καρδία, πρόσδεξαι και ημών των αμαρτωλών την δέησιν και προσάγαγε τω αγίω σου θυσιαστηρίω, και ικάνωσον ημάς προσενεγκείν σοι δώρα τε και θυσίας πνευματικάς υπέρ των ημετέρων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων. Και καταξίωσον ημάς ευρείν χάριν ενώπιόν σου, του γενέσθαι σοι ευπρόσδεκτον την θυσίαν ημών, και επισκηνώσαι το Πνεύμα της χάριτός σου το αγαθόν εφ’ ημάς, και επί τα προκείμενα δώρα ταύτα και επί πάντα τον λαόν σου.

Και άμα λήξει του Χερουβικού ύμνου λέγει

Πληρώσωμεν την δέησιν ημών τω Κυρίω.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. Και μετά από κάθε αίτηση.

Υπέρ των προτεθέντων τιμίων δώρων, τού Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του αγίου οίκου τούτου και των μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ, του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν.

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον, παρά του Κυρίου, αιτησώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Παράσχου Κύριε.  [και μετά από κάθε αίτηση]

Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Συγγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Χριστού αιτησώμεθα.

Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

ΙΕΡΕΥΣ

Δια των οικτιρμών του μονογενούς σου Υιού, μεθ’ ου ευλογητός ει, συν τω Παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Και ευλογών ο Ιερεύς τον λαόν λέγει

ΙΕΡΕΥΣ: Ειρήνη πάσι.

ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματί σου.

ΙΕΡΕΥΣ

Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν.

ΧΟΡΟΣ

Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον.

Ο Ιερεύς προσκυνεί τρις λέγων καθ’ εαυτού

ΙΕΡΕΥΣ

Αγαπήσω σε, Κύριε, η ισχύς μου, Κύριος στερέωμά μου, και καταφυγή μου, και ρύστης μου. 

Τας θύρας, τας θύρας. Εν σοφία πρόσχωμεν.

Και ο Ιερεύς, ο Χορός και όλος ο λαός λέγουν το Σύμβολον της Πίστεως.

Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων.

Και εις έναν Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν του Θεού τον Μονογενή, τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων. Φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί, δι’ ου τα πάντα εγένετο. Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα. Και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς. Και ανελθόντα εις τους Ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός. Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, Ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος.

Και εις το Πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον, το λαλήσαν δια των Προφητών.

Εις Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν. Ομολογώ εν Βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών. Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος. Αμήν. 

ΙΕΡΕΥΣ

Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου, πρόσχωμεν, την αγίαν αναφοράν, εν ειρήνη προσφέρειν.

ΧΟΡΟΣ

Έλεον ειρήνης, θυσίαν αινέσεως.

ΙΕΡΕΥΣ

Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και του Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος είη μετά πάντων υμών.

Και βλέπων προς τον λαόν, ευλογεί αυτόν.

ΧΟΡΟΣ

Και μετά του πνεύματός σου.

Ο Ιερεύς υψών τας χείρας του εκφωνεί

ΙΕΡΕΥΣ

Άνω σχώμεν τας καρδίας.

ΧΟΡΟΣ

Έχομεν προς τον Κύριον.

Και βλέπων προς την εικόνα του Χριστού λέγει

Ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω.

ΧΟΡΟΣ

Άξιον και δίκαιον εστί.

Ο Ιερεύς απάρχεται της αγίας Αναφοράς

ΙΕΡΕΥΣ

Άξιον και δίκαιον σε υμνείν, σε ευλογείν, σε αινείν, σοι ευχαριστείν, σε προσκυνείν εν παντί τόπω της δεσποτείας σου. Συ γαρ ει Θεός ανέκφραστος, απερινόητος, αόρατος, ακατάληπτος, αεί ων, ωσαύτως ων, συ και ο μονογενής σου Υιός, και το Πνεύμα σου το Άγιον. Συ εκ του μη όντος εις το είναι ημάς παρήγαγες, και παραπεσόντας ανέστησας πάλιν και ουκ απέστης πάντα ποιών, έως ημάς εις τον ουρανόν ανήγαγες, και την βασιλείαν σου, εχαρίσω την μέλλουσαν. Υπέρ τούτων απάντων ευχαριστούμέν σοι, και τω μονογενεί σου Υιώ και τω Πνεύματί σου τω Αγίω. Υπέρ πάντων, ων ίσμεν, και ων ουκ ίσμεν, των φανερών και αφανών ευεργεσιών, των εις ημάς γεγενημένων. Ευχαριστούμεν σοι και υπέρ της λειτουργίας ταύτης, ην εκ των χειρών ημών δέξασθαι καταξίωσας, καίτοι σοι παρεστήκασι χιλιάδες Αρχαγγέλων και μυριάδες Αγγέλων, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, εξαπτέρυγα, πολυόμματα, μετάρσια, πτερωτά,

Τον επινίκιον ύμνον άδοντα, βοώντα, κεκραγότα, και λέγοντα,

ΧΟΡΟΣ

Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ, Πλήρης, ο ουρανός και η γη της δόξης σου. Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. Ωσαννά ο εν τοις υψίστοις. 

ΙΕΡΕΥΣ

Μετά τούτων και ημείς των μακαρίων δυνάμεων, Δέσποτα φιλάνθρωπε, βοώμεν και λέγομεν, Άγιος ει και πανάγιος, συ και ο μονογενής σου Υιός και το Πνεύμα σου το Άγιον. Άγιος ει και πανάγιος και μεγαλοπρεπής η δόξα σου, Ος τον κόσμον σου ούτως ηγάπησας, ώστε τον Υιόν σου τον μονογενή δούναι, ίνα πας ο πιστεύων

εις αυτόν μη απόλυται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον. Ός ελθών και πάσαν την υπέρ ημών οικονομίαν πληρώσας, τη νυκτί, η παρεδίδοτο, μάλλον δε εαυτόν παρεδίδου υπέρ της του κόσμου ζωής, λαβών άρτον εν ταις αγίαις αυτού και αχράντοις και αμωμήτοις χερσίν, ευχαριστήσας και ευλογήσας, αγιάσας, κλάσας, έδωκε τοις αγίοις αυτού Μαθηταίς και Αποστόλοις, ειπών  

Λάβετε, φάγετε, τούτο μου εστί το Σώμα, το υπέρ υμών κλώμενον εις άφεσιν αμαρτιών.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΙΕΡΕΥΣ

Ομοίως και το ποτήριον μετά το δειπνήσαι, λέγων

Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ ημών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Ο Ιερεύς κλινόμενος την κεφαλήν λέγει την ευχήν ταύτην

Μεμνημένοι τοίνυν της σωτηρίου ταύτης εντολής, και πάντων των υπέρ ημών γεγενημένων, του σταυρού, του τάφου, της τριημέρου αναστάσεως, της εις ουρανούς αναβάσεως, της εκ δεξιών καθέδρας, της δευτέρας και ενδόξου πάλιν παρουσίας.

Τα Σα εκ των Σων, σοι προσφέρομεν κατά πάντα, και δια πάντα.

Όταν λέγει ο Ιερεύς «Τα Σα εκ των Σων» υψώνει τα άγια σταυροειδώς, υψών το άγιον Δισκάριον δια της δεξιάς και το άγιον Ποτήριον δια της αριστεράς.

ΧΟΡΟΣ

Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν, Κύριε, και δεόμεθά σου, ο Θεός ημών.

ΙΕΡΕΥΣ

Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην και αναίμακτον λατρείαν, και παρακαλούμεν σε και δεόμεθα, και ικετεύομεν. Κατάπεμψον το Πνεύμα σου το Άγιον εφ’ ημάς, και επί τα προκείμενα δώρα ταύτα.

Και ευλογών το άγιον Άρτον λέγει 

Και ποίησον τον μεν άρτον τούτον, τίμιον Σώμα του Χριστού σου. Αμήν.

Και ευλογών επάνω του αγίου Ποτηρίου λέγει

Το δε εν τω ποτηρίω τούτω, τίμιον Αίμα του Χριστού σου. Αμήν.

Και ευλογών αμφότερα τα Άγια λέγει

Μεταβαλών τω Πνεύματί σου τω Αγίω. Αμήν. Αμήν. Αμήν.

Ώστε γενέσθαι τοις μεταλαμβάνουσιν εις νήψιν ψυχής, εις άφεσιν αμαρτιών, εις κοινωνίαν του Αγίου σου Πνεύματος, εις Βασιλείας ουρανών πλήρωμα, εις παρρησίαν την προς σε, μη εις κρίμα η εις κατάκριμα.

Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ των εν πίστει αναπαυσαμένων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχών, Προφητών, Αποστόλων, Κηρύκων, Ευαγγελιστών, Μαρτύρων, Ομολογητών, Εγκρατευτών, Διδασκάλων, και παντός πνεύματος δικαίου εν πίστει τετελειωμένου.

Και λαβών το θυμιατήριον, θυμιά τα Άγια τρις επί τρίτον λέγων εκφώνως

Εξαιρέτως της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας. 

ΧΟΡΟΣ

Άξιόν εστιν ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και μητέρα του Θεού ημών.

Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ, την αδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκούσαν, την όντως Θεοτόκον, σε μεγαλύνομεν.

ΙΕΡΕΥΣ

Του Αγίου Ιωάννου, προφήτου προδρόμου και Βαπτιστού, των αγίων ενδόξων και πανευφήμων Αποστόλων, (του αγίου της ημέρας) ου και την μνήμην επιτελούμεν, και πάντων σου των Αγίων, ων ταις ικεσίαις επίσκεψαι ημάς, ο Θεός.

Και μνήσθητι πάντων των κεκοιμημένων, επ’ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου [ώδε λέγονται τα ονόματα των κεκοιμημένων] και ανάπαυσον αυτούς, ο Θεός ημών, όπου επισκοπεί το φως του προσώπου σου.

Έτι παρακαλούμέν σε, μνήσθητι, Κύριε, πάσης επισκοπής ορθοδόξων, των ορθοτομούντων τον λόγον της σης αληθείας παντός του πρεσβυτερίου, της εν Χριστώ διακονίας και παντός ιερατικού και μοναχικού τάγματος.

Έτι προσφέρομέν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ της οικουμένης, υπέρ της αγίας σου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, υπέρ των εν αγνεία και σεμνή πολιτεία διαγόντων, υπέρ των πιστοτάτων και φιλοχρίστων ημών Βασιλέων, παντός του παλατίου και του στρατοπέδου αυτών. Δος αυτοίς, Κύριε, ειρηνικόν το Βασίλειον, ίνα και ημείς, εν τη γαλήνη αυτών, ήρεμον και ησύχιον βίον διάγωμεν, εν πάση ευσεβεία και σεμνότητι.

Εν πρώτοις, μνήσθητι, Κύριε, του Πατρός και Αρχιεπισκόπου ημών [δεινός], ον χάρισαι ταις αγίαις σου Εκκλησίαις εν ειρήνη, σώον, έντιμον, υγιά, μακροημερεύοντα, και ορθοτομούντα τον λόγον της σης αληθείας.

Και ων έκαστος κατά διάνοιαν έχει, και πάντων και πασών.

ΧΟΡΟΣ: Και πάντων και πασών.

ΙΕΡΕΥΣ

Μνήσθητι, Κύριε, της κώμης ταύτης, εν η παροικούμεν και πάσης πόλεως και χώρας και των πίστει οικούντων εν αυταίς. Μνήσθητι, Κύριε, πλεόντων, οδοιπορούντων, νοσούντων, καμνόντων, αιχμαλώτων και της σωτηρίας αυτών. Μνήσθητι, Κύριε, των καρποφορούντων και καλλιεργούντων εν ταις αγίαις σου Εκκλησίαις και μεμνημένων και πενήτων και επί πάντας ημάς τα ελέη σου εξαπόστειλον.

Και δος ημίν εν ενί στόματι και μια καρδία, δοξάζειν και ανυμνείν το πάντιμον και μεγαλοπρεπές όνομά σου, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Και στραφείς προς τον λαόν, ευλογών αυτόν λέγων

ΙΕΡΕΥΣ

Και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, μετά πάντων υμών

ΧΟΡΟΣ: Και μετά του πνεύματός σου. 

ΙΕΡΕΥΣ

Πάντων των αγίων μνημονεύσαντες, έτι και έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση]

Υπέρ των προσκομισθέντων και αγιασθέντων τιμίων δώρων, του Κυρίου δεηθώμεν.

Όπως ο φιλάνθρωπος Θεός ημών, ο προσδεξάμενος αυτά εις το άγιον και υπερουράνιον και νοερόν αυτού θυσιαστήριον εις οσμήν ευωδίας πνευματικής, αντικαταπέμψη ημίν την θείαν Χάριν και την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος δεηθώμεν.

Υπέρ του ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης, του Κυρίου δεηθώμεν.

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς, ο Θεός, τη ση χάριτι.

Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον, παρά του Κυρίου, αιτησώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Παράσχου Κύριε  [και μετά από κάθε αίτηση]

Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Συγγνώμην και άφεσιν των αμαρτιών και των πλημμελημάτων ημών, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα.

Tον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι, παρά του Κυρίου αιτησώμεθα

Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά, και καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος του Χριστού αιτησώμεθα.

Την ενότητα της πίστεως και την κοινωνίαν του Αγίου Πνεύματος αιτησάμενοι, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

Σοι παρακατατιθέμεθα την ζωήν ημών άπασαν και την ελπίδα, Δέσποτα φιλάνθρωπε, και παρακαλούμέν σε και δεόμεθα και ικετεύομεν, καταξίωσον ημάς μεταλαβείν των επουρανίων σου και φρικτών μυστηρίων ταύτης της ιεράς και πνευματικής τραπέζης, μετά καθαρού συνειδότος, εις άφεσιν αμαρτιών, εις συγχώρησιν πλημμελημάτων, εις Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν, εις Βασιλείας ουρανών κληρονομίαν, εις παρρησίαν την προς σε, μη εις κρίμα η εις κατάκριμα.

Και καταξίωσον ημάς, Δέσποτα, μετά παρρησίας, ακατακρίτως, τολμάν επικαλείσθαι σε τον επουράνιον Θεόν Πατέρα, και λέγειν.

Και ο Ιερεύς, ο Χορός και όλος ο Λαός λέγων την Κυριακήν Προσευχήν.

Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομα σου, ελθέτω η Βασιλεία σου, γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επί της γης. Τον άρτον ημών τον επιούσιον δός ημίν σήμερον, και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών. Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού.

ΙΕΡΕΥΣ

Ότι σου έστιν η Βασιλεία και η δύναμις και η δόξα, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν. 

Ο Ιερεύς ευλογών τον λαόν

ΙΕΡΕΥΣ: Ειρήνη πάσι.

ΧΟΡΟΣ: Και τω πνεύματί σου.

ΙΕΡΕΥΣ: Tας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν.

ΧΟΡΟΣ: Σοι, Κύριε.

ΙΕΡΕΥΣ

Ευχαριστούμέν σοι, Βασιλεύ αόρατε, ο τη αμετρήτω σου δυνάμει τα πάντα δημιουργήσας και τω πλήθει του ελέους σου εξ ουκ όντων εις το είναι παραγαγών τα σύμπαντα. Αυτός Δέσποτα, ουρανόθεν έπιδε επί τους υποκεκλικότας τας εαυτών κεφαλάς. Ου γαρ έκλιναν σαρκί και αίματι, αλλά σοι, τω φοβερώ Θεώ. Συ ουν, Δέσποτα, τα προκείμενα πάσιν ημίν εις αγαθόν εξομάλισον, κατά την εκάστου ιδίαν χρείαν, τοις πλέουσι σύμπλευσον, τοις οδοιπορούσι συνόδευσον, τους νοσούντας ίασαι, ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων ημών.

 

Χάριτι και οικτιρμοίς και φιλανθρωπία του μονογενούς σου Υιού, μεθ’ ου ευλογητός ει, συν τω παναγίω και αγαθώ και ζωοποιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Ο Ιερεύς, κλινόμενος την κεφαλή, λέγει την ευχήν ταύτην.

Πρόσχες, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, εξ αγίου κατοικητηρίου σου, και από θρόνου δόξης της Βασιλείας σου, και ελθέ εις το αγιάσαι ημάς, ο άνω τω Πατρί συγκαθήμενος και ώδε ημίν αοράτως συνών. Και καταξίωσον τη κραταιά σου χειρί μεταδούναι ημίν του αχράντου Σώματός σου και του τιμίου Αίματος και δι’ ημών παντί τω λαώ. 

Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ και ελέησον με. [3]

Πρόσχωμεν

Tα Άγια τοις Αγίοις.

ΧΟΡΟΣ

Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός. Αμήν. 

Και καθ’ ων χρόνων ο Ιερεύς ετοιμάζει τα Άγια Δώρα, ο Χορός ψάλλει το Κοινωνικόν.

Αινείτε τον Κύριον εκ τωv ουρανώv, Αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις. Αλληλούϊα. 

Ο Ιερεύς, μετά προσοχής και ευλαβείας, μελίζων, λέγει

Μελίζεται και διαμερίζεται ο Αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος, και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εσθιόμενος, και μηδέποτε δαπανώμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων.

Μελίσας τον εις χείρας αυτού καθηγιασμένον Άρτον εις τεμάχια τέσσαρα, εναποθέτει αυτά εν τω αγίω Δισκαρίω, ούτως

 

Ο Ιερεύς λαβών την μερίδα του Αμνού, την έχουσαν χαρακτήρας ΙΣ, ποιεί με αυτήν σταυρόν επάνω του Ποτηρίου λέγων

Πλήρωμα ποτηρίου πίστεως, Πνεύματος Αγίου. Αμήν.

Και ούτως εμβάλλει αυτήν εις το άγιον Ποτήριον. Και λαβών το Ζέον και ευλογεί αυτό λέγοντας

Ευλογημένη η ζέσις των Αγίων σου, Κύριε, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Και εγχέει εις το άγιον Ποτήριον το ζέον όσο χρειάζεται λέγοντας  

Ζέσις πίστεως, πλήρης Πνεύματος Αγίου. Αμήν.

Και υποκλίνας την κεφαλήν, αναγινώσκει ευλαβώς τας Ευχάς της Θείας Μεταλήψεως.

Πιστεύω, Κύριε, και ομολογώ ότι συ ει αληθώς ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ο ελθών εις τον κόσμον αμαρτωλούς σώσαι, ων πρώτος ειμί εγώ. Έτι πιστεύω, ότι τούτο αυτό εστί το αχράντον Σώμα σου και τούτο αυτό εστί το τίμιον Αίμα σου. Δέομαι ουν σου, ελέησόν με και συγχώρησον μοι τα παραπτώματά μου, τα εκούσια και τα ακούσια, τα εν λόγω, τα εν έργω, τα εν γνώσει και αγνοία, και αξίωσόν με ακατακρίτως μετασχείν των αχράντων σου μυστηρίων, εις άφεσιν αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν.

Ιδού βαδίζω προς Θείαν Κοινωνίαν,

Πλαστουργέ, μη φλέξης με τη μετουσία,

Πυρ γαρ υπάρχεις τους αναξίους φλέγον.

Αλλ’ ουν κάθαρον εκ πάσης με κηλίδος.

Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου.

Θεουργόν Αίμα φρίξον, άνθρωπε βλέπων,

Άνθραξ γαρ εστί τους αναξίους φλέγων,

Θεού το Σώμα, και θεοί με, και τρέφει,

Θεοί το πνεύμα, τον δε νουν τρέφει ξένως.

Έθελξας πόθω με Χριστέ, και ηλλοίωσας τω θείω έρωτι, αλλά κατάφλεξον πυρί αϋλω τας αμαρτίας μου, και εμπλησθήναι της εν σοι τρυφής καταξίωσον, ίνα τας δύο σκιρτών μεγαλύνω, Αγαθέ, παρουσίας σου.

Εν ταις λαμπρότησι των αγίων σου, πως εισελεύσομαι ο ανάξιος; Εάν γαρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ο χιτών με ελέγχει. Ότι ουκ έστι του γάμου, και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων, καθάρισον, Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου, και σώσον με, ως φιλάνθρωπος.

Δέσποτα φιλάνθρωπε, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός μου, μη εις κρίμα μοι γένοιτο τα Άγια ταύτα, δια το ανάξιον είναι με, αλλ’ εις κάθαρσιν και αγιασμόν ψυχής τε και σώματος, και εις αρραβώνα μελλούσης ζωής και βασιλείας. Εμοί δε το προσκολλάσθαι τω Θεώ αγαθόν εστί, τίθεσθαι εν τω Κυρίω την ελπίδα της σωτηρίας μου.

Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου.

Και κάνοντας τρις μετάνοιες λέγει

O Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ, και ελέησον με. [3]

Και πλησιάσας εις τα Άγια μετά φόβου και τρόμου, λαμβάνει έν μέρος εκ του αγίου Σώματος [ΙΣ] και λέγει

Ιδού προσέρχομαι Χριστώ τω αθανάτω βασιλεί και Θεώ ημών. Μεταδίδοταί μοι […..] τω αναξίω Πρεσβυτέρω, το τίμιον και πανάγιον Σώμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν.

Και ούτω μεταλαμβάνει του εν χερσίν αυτού αγίου Σώματος μετά φόβου και πάσης ευλαβείας, λέγων Αμήν. Και λαμβάνει την Μούσαν, σπογγίζει το χέρι του. Είτα λαμβάνει το μάκτρον και καλώς επιστηρίξας υπό τον πώγωνα αυτού, λαμβάνει συν το μάκτρον το άγιον Ποτήριον και λέγει

Έτι μεταδίδοταί μοι […..], τω αναξίω Πρεσβυτέρω, το τίμιον και πανάγιον Αίμα του Κυρίου και Θεού, και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, εις άφεσίν μου αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον.

Και μεταλαμβάνει τρίτον εξ αυτού αποσπογγίσας δια του μάκτρου τα χείλη του και το άγιο Ποτήριον λέγων

Τούτο ήψατο των χειλέων μου, και αφελεί Κύριος πάσας τας ανομίας μου και τας αμαρτίας μου περικαθαριεί. 

Είτα λαμβάνει το άγιον Δισκάριον και με προσοχή βάλλει τα τμήματα του Αγίου Σώματος, όπερ μελίζει εις μικρά τεμάχια, εις το Άγιον Ποτήριον λέγων    

Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον, Κύριον Ιησούν, τον μόνον αναμάρτητον. Τον Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνούμεν και την αγίαν σου ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν, συ γαρ ει Θεός ημών, εκτός σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν. Δεύτε πάντες οι πιστοί προσκυνήσωμεν την του Χριστού αγίαν ανάστασιν, ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω, δια παντός ευλογούντες τον Κύριον, υμνούμεν την ανάστασιν αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι’ ημάς, θανάτω θάνατον ώλεσεν. 

Φωτίζου, φωτίζου, η νέα Ιερουσαλήμ, η γαρ δόξα Κυρίου επί σε ανέτειλε. Χόρευε νυν, και αγάλλου Σιών, συ δε αγνή, τέρπου Θεοτόκε, εν τη εγέρσει του τόκου σου. 

Ω θείας, ω φίλης, ω γλυκυτάτης σου φωνής, μεθ’ ημών αψευδώς γαρ, επηγγείλω έσεσθαι, μέχρι τερμάτων αιώνος Χριστέ, ην οι πιστοί, άγκυραν ελπίδος, κατέχοντες αγαλλόμεθα. 

 Ω Πάσχα το μέγα, και ιερώτατον Χριστέ, ω σοφία και Λόγε, του Θεού και δύναμις, δίδου ημίν εκτυπώτερον σου μετασχείν, εν τη ανεσπέρω ημέρα της βασιλείας σου.

Και εισκομίζει εν τω αγίω Ποτήριον άπαντα τας μερίδας [ήτοι τας μερίδας της Θεοτόκου, των Αγίων και των ψυχών] λέγων 

Απόπλυνον, Κύριε, τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω αίματί σου τω αγίω πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων σου των Αγίων. Αμήν

Και επαίρει το άγιον Ποτήριον και την Λαβίδα, εξέρχεται δια της Ωραίας Πύλης και λέγει

Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε.

Και γίνεται η μετάληψις στους βουλομένους μεταλαβείν. Μεταδίδοντας την Θεία Κοινωνία, ο Ιερεύς λέγει στο καθένα

Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού [δεινός] το Σώμα και Αίμα του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιων. Αμήν.

Εν δε τω κοινωνείν τους πιστούς ο Χορός ψάλλει

ΧΟΡΟΣ

Σώμα Χριστού μεταλάβετε, πηγής αθανάτου γεύσασθε. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα. Αλληλούϊα.

Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημα σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο Ληστής ομολογώ σοι. Μνήσθητι μου Κύριε, εν τη βασιλεία σου. 

 Και μετά το κοινωνήσαι πάντας τους βουλόμενους, ο Ιερεύς ευλογεί τον λαόν λέγοντας

Σώσον, ο Θεός, τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου. 

ΧΟΡΟΣ

Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες, αύτη γαρ ημάς έσωσεν.

Και ο Ιερεύς επιστρέφει το άγιον Ποτήριον εις την αγίαν Τράπεζα, λαμβάνει το θυμιατήριον και θυμιά τρις τα Άγια λέγων τρις

ΙΕΡΕΥΣ

Υψώθητι επί τους ουρανούς ο Θεός και επί πάσαν την γην η δόξα σου.

 Και λαβών το Δισκάριον και το Ποτήριον λέγει χαμηλοφώνως

Ευλογητός ο Θεός ημών,

Και στραφείς προς τον λαόν λέγει εκφώνως

 Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

Και αποτίθησιν αυτά επί της ιεράς Προθέσεως.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Πληρωθήτω το στόμα ημών αινέσεως σου, Κύριε, όπως υμνήσωμεν την δόξαν σου, ότι ηξίωσας ημάς μετασχείν των αγίων, αρχάντων, αθανάτων και ζωοποιών μυστηρίον σου. Στήριξον ημάς εν τω σω αγιασμώ, όλην την ημέραν μελετάν την δικαιοσύνην σου. Αλληλούϊα.[3]

 

ΙΕΡΕΥΣ

Ορθοί, μεταλαβόντες των θείων, αγίων, αχράντων, αθανάτων, επουρανίων και ζωοποιών, φρικτών του Χριστού μυστηρίων, αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω.

ΧΟΡΟΣ

Κύριε ελέησον. [και μετά από κάθε αίτηση]

Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς ο Θεός, τη ση χάριτι.

Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον αιτησάμενοι, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα.

ΧΟΡΟΣ: Σοι Κύριε.

Ευχαριστούμεν σοι, Δέσποτα φιλάνθρωπε, ευεργέτα των ψυχών ημών, ότι και τη παρούση ημέρα κατηξίωσας ημάς των επουρανίων σου και αθανάτων μυστηρίων. Ορθοτόμησον ημών την οδόν, στήριξον πάντας ημάς εν τω φόβω σου, φρούρησον ημών την ζωήν, ασφάλισαι ημών τα διαβήματα, ευχαίς και ικεσίαις της ενδόξου Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, και πάντων των αγίων σου.

Ότι συ ει ο αγιασμός ημών, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν. -

ΙΕΡΕΥΣ: Εν ειρήνη προέλθωμεν.

Του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον. [3] Πάτερ Άγιε, ευλόγησον.

ΙΕΡΕΥΣ

Ο ευλογών τους ευλογούντάς σε, Κύριε και αγιάζων τους επί σοι πεποιθότας, σώσον τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου. Το πλήρωμα της Εκκλησίας σου φύλαξον, αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του οίκου σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει και μη εγκαταλίπης ημάς τούς ελπίζοντας επί σε. Ειρήνην τω κόσμω σου δώρησαι, ταις Εκκλησίαις σου, τοις ιερεύσι, τοις άρχουσιν ημών, τω στρατώ και παντί τω λαώ σου. Ότι πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον άνωθέν εστι καταβαίνον εκ σου του Πατρός των φώτων, και σοι την δόξαν και ευχαριστίαν και προσκύνησιν αναπέμπομεν τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν. 

Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και έως του αιώνος. [3]

Είτα εισέρχεται ο Ιερεύς εις την αγίαν Πρόθεσιν και αναγινώσκει την ευχήν ταύτην

Το πλήρωμα του Νόμου και των Προφητών, αυτός υπάρχων, Χριστέ ο Θεός ημών, ο πληρώσας πάσαν την πατρικήν οικονομίαν, πλήρωσον χαράς και ευφροσύνης τας καρδίας ημών πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Του Κυρίου δεηθώμεν.

ΧΟΡΟΣ: Κύριε ελέησον.

Ο Ιερεύς εξερχόμενος ευλογεί τον λαόν λέγων

Ευλογία Κυρίου και έλεος Αυτού έλθοι εφ’ ημάς, τη αυτού θεία χάριτι και φιλανθρωπία πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

ΙΕΡΕΥΣ: Δόξα σοι  ο Θεός ημών, δόξα σοι.

ΧΟΡΟΣ

Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι, και νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Κύριε, ελέησον.[3] Πάτερ Άγιε ευλόγησον.

ΙΕΡΕΥΣ

[Ο Αναστάς εκ νεκρών] Χριστός ο αληθινός Θεός ημών, ταις πρεσβείαις της παναχράντου και παναμώμου αγίας αυτού μητρός, δυνάμει του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, προστασίαις των τιμίων επουρανίων δυνάμεων ασωμάτων, ικεσίαις του τιμίου, ενδόξου, προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, των αγίων, ενδόξων και πανευφήμων Αποστόλων, του αγίου ενδόξου και πανευφήμου Αποστόλου Βαρνάβα - ιδρυτού και προστάτου της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου,  του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου, των αγίων ενδόξων και καλλινίκων Μαρτύρων, του αγίου ενδόξου Μεγαλομάτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, των οσίων και θεοφόρων Πατέρων ημών, των αγίων και δικαίων θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, [του αγίου της ημέρας] ου και την μνήμην επιτελούμεν, και πάντων των Αγίων, ελεήσαι και σώσαι ημάς, ως αγαθός και φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός.

ΧΟΡΟΣ

Στερεώσαι Κύριος ο Θεός την αγίαν και αμώμητον πίστιν των ευσεβών και ορθοδόξων Χριστιανών, συν τη αγία Εκκλησία και κώμη ταύτη εις αιώνας αιώνων. Αμήν.

Αιωνία η μνήμη των μακαρίων και αοιδίμων κτητόρων της αγίας Εκκλησίας ταύτης και πάντων των ορθοδόξων.

ΙΕΡΕΥΣ

Η Αγία Τριάς διαφυλάξει τον λαόν Αυτής εν ειρήνη, πάντοτε, νυν και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Τον ευλογούντα και αγιάζοντα ημάς, Κύριε φύλαττε εις πολλά έτη.

ΙΕΡΕΥΣ

Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ελέησον και σώσον ημάς.

ΧΟΡΟΣ: Αμήν.

Προσφερομένου δε του Αντιδώρου εις ένα έκαστον πιστόν Ο Ιερεύς λέγει

 

Ευλογία Κυρίου και έλεος αυτού έλθει επί σε.

Εις τον τελευταίον λαβόντα επιλέγει

Τη αυτού θεία χάριτι και φιλανθρωπία πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Πηγή: http://www.christopherklitou.com/the_divine_liturgy_greek_english_people.htm