Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος διήρκεσε 3 1/ 2 έτη, (και κατά τον Γελάσιο, όπως αναφέρει ο Φώτθος) 6 1/ 2 έτη, και απετελείτο από 256 Πατέρες.]
Επι είκοσι περίπου ημέρες η Α' εν Νικαία Ιερά Οικουμενική Σύνοδος ασχολήθηκε με τα σπουδαιότατα θρησκευτικά ζητήματα και έλυσεν μέσα σε αυτό το σύντομο διάστημα, εκτός από άλλα δευτερεύοντα και το δυσχερέστατο ζήτημα, της αίρεσης του Αρείου, που προπροσφάτως είχε διαταράξει την Εκκλησία. Η Σύνοδος, καθιέρωσε την αρχήν του ομοουσίου του Πατρός και του Υιού, την οποία παραδέχτηκε -από τότε και μετά- η Ορθόδοξη Πίστη, με το "γνωστόν τοις πάσι" θείον και ιερόν Σύμβολον, όπου ο Υιός του Θεού και Λόγος, Θεός αληθινός ανακηρύσσεται ομοούσιος τω Πατρί, ήτοι της αυτής, και ουχί ομοίας, φύσεως και ουσίας τω Πατρί, επομένως έχει την αυτήν δόξαν και εξουσίαν και κυριότητα και αϊδιότητα και πάντα τα λοιπά θεοπρεπή της θείας φύσεως ιδιώματα.Το Σύμβολο της Ορθόδοξης Πίστεως διατυπώθηκε, από την Α΄Οικουμενική Σύνοδο, ως εξής:
«Πιστεύομεν εις ένα Θεόν Πατέρα Παντοκράτορα, πάντων ορατών και αοράτων Ποιητήν.
Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν τον Υιόν του Θεού τον γεννηθέντα εκ του Πατρός μονογενή, τουτέστιν εκ της ουσίας του Πατρός, Θεόν εκ Θεού, φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού, γεννηθέντα ου ποιηθέντα, ομοούσιον τω Πατρί, δι' ου τα πάντα εγένετο τα εν τω Ουρανώ και τα εν τη Γη, τον δι' ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα, και σταυρωθέντα και ενανθρωπήσαντα, παθόντα, και αναστάντα τη τρίτη ημέρα και ανελθόντα εις τους Ουρανούς, και καθεζόμενον εν δεξιά του Πατρός και πάλιν ερχόμενον κρίναι ζώντας και νεκρούς
και εις το Πνεύμα το Άγιον
Τους δε λέγοντας ότι ην ποτε, ότε ουκ ην, και πριν γεννηθήναι ουκ ην, και ότι εξ ουκ όντων εγένετο η εξ ετέρας υποστάσεως η ουσίας φάσκοντας είναι, η τρεπτόν η αλλοιωτόν τον Υιόν του Θεού, τούτους αναθεματίζει η Καθολική και Aποστολική Εκκλησία»
Αυτό το Σύμβολον ο μεν Ιεροσολύμων Θεόδωρος το ονόμασεν "πίστεως ορθήν ομολογίαν". Ο δε Ρώμης Δάμασος "τείχος υπεναντίον των όπλων του διαβόλου". Και για όλη την Εκκλησία αποτελεί τη χαρακτηριστική "σημαία των Ορθοδόξων", που τους ξεχωρίζει από τους ψευδαδέλφους και κακοδόξους.
H λέξη "Σύμβολον ελήφθη κατά μεταφοράν εκ των στρατιωτικών όρων διότι σύμβολον παρ' αυτοίς καλείται το μυστικόν σύνθημα το διακρίνον τους στρατιώτας των παρεμβολών των εχθρικών στρατευμάτων".
"Η Σύνοδος αύτη επελήφθη και του ζητήματος περί του διορισμού της ημέρας και του χρόνου της εορτής του Πάσχα, τον οποίον σήμερον κρατεί απαράλλακτον η Ανατολική Εκκλησία (Αποστλ. Κν. Ζ', και τον Α' της εν' Αντιοχεία και Συντγμ. Ράλλη και Ποτλή Τόμ. 2ος Σελ, 10), συνέταξε δε και 20 Ιερούς Κανόνας".
Τα πρακτικά όμως της Ιεράς ταύτης Συνόδου δεν σώζονται ούτε Ελληνιστί ούτε Λατινιστί. "Τα σήμερον σωζόμενα είναι εκείνα, άτινα συνέγραψεν ο Παμφίλου Ευσέβιος, Σωκράτης ο Σωζόμενος, ο Θεοδώρητος, ο Ιερώνυμος, και οι άλλοι, ιδίως δε όσα ο Γελάσιος ο Κυζικηνός -ο ύστερον και Επίσκοπος Καισαρείας και Παλαιστίνης γενόμενος- συνέγραψεν επί Ζήνωνος τω 476".
"Την του Γελασίου συγγραφήν ο μεν Νικήτας ο Χωνιάτης ονομάζει πρακτικά, ο δε Φώτιος Ιστορικόν μάλλον ή πρακτικόν της Συγγραφής του Γελασίου μνημονεύει και ο Ιωάννης ο Kυπαρισσιώτης (Δοσιθέου δωδεκάβιβλ. Σελ. 108)".
Αποτέλεσμα της A' Οικουμενικής Συνόδου, ήταν η οριστική λύση του ακανθώδους θρησκευτικού προβλήματος, που διχοτόμησε την Εκκλησία σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα και διατάραξε τη ζωή στην Πολιτεία.
Με την απόφαση της Συνόδου αυτής, η Ορθοδοξία δέχθηκε το "Ιερόν Σύμβολον της Πίστεως", και οι αντιδοξούντες εξουδετερώθηκαν θρησκευτικά και δογματικά. Και όλα αυτά χάρη στη στάση του Κωνσταντίνου. Ο Βασιλιάς απέδειξε οτι έχει "αμετάθετον την απόφασιν να υποστηρίξη μέχρις εσχάτων τα υπό της Iεράς Συνόδου θεσπισθέντα και διά της βασιλικής αυτού χειρός επικυρωθέντα", αφού εξέδωκε διατάγματα για την απαγόρευση παρόμοιων ενεργειών και θεωριών σε βάρος της Ορθόδοξης Πίστης.
[Σχόλιο: Αυτός ήταν τότε ο τρόπος για να ρυθμίζονται τα πράγματα . Σήμερα θα ήταν αλλιώς. Αλλά σήμερα δεν θα λύνονταν οι έριδες, απλώς θα ξεφτίζονταν οι αξίες μέσω της πολεμικής και της προπαγάνδας των εναντίων, και θα καταρρακώνονταν οι αλήθειες μέσω της ηθικής και φυσικής δίωξης των πιστών].
H πρώτη εν Nικαία Οικουμενική Σύνοδος με το να αποκηρύξει την διδακαλία του Αρείου έσωσε τον Χριστιανισμό από προφανέστατη διαστροφή. Αυτή είναι η μεγίστη ωφέλεια. Αν δεν είχε αποκηρυχθεί ως κακόδοξη και αιρετική, η διδασκαλία αυτή που φαινομενικά ήταν ορθολογιστική, γρήγορα θα μπορούσε να καταστεί η επίσημη διδασκαλία της Eκκλησίας. Αυτό, παρά λίγο να συμβεί , επί της βασιλείας του Ουάλεντος (οπαδού του Αρείου). Αλλά, η Α' Οικουμενική Σύνοδος στάθηκε με τις αποφάσεις της προπύργιο κατά των Αρειανικών προσβολών, και διαφύλαξε τον χώρο της αληθείας της εν Χριστώ Πίστεως.
Στον Σωτήρα Χριστό οφείλουμε την αληθινή γνώση του Θεού, και στην Α' Οικουμενική Σύνοδο οφείλουμε την υποστήριξη της γνώσης αυτής.
H συγκρότησις της Α' Οικουμ. Συνόδου ήταν Θεόσταλτη απόφαση, για να διαφυλαχθεί τέλειο το έργο της Σωτηρίας, και λειτούργησε ως ασφαλής θεματοφύλακας που θα το παραδώση στις επερχόμενες γενεές. Πάντως εκ θείου Πνεύματος εκινήθησαν οι θείοι Πατέρες που ανέλαβαν τον αγώνα κατά του Αρείου, κι ο Μέγας Κωνσταντίνος -και Άγιος Αυτοκράτωρ- κατά θείαν έμπνευση συγκρότησε την Αγία Οικουμ. Σύνοδο. Το Πνεύμα το θείον ήταν εκείνο που έδωσε στους Άγιους Πατέρες στόμα και σοφία, στην οποία δεν μπόρεσαν ν' αντισταθούν ούτε να προβάλουν αντιρρήσεις οι αντιμαχόμενοι αιρετικοί. Αυτό εδίδαξε τους Πατέρες "αποφθέγγεσθαι περί του Ενανθρωπήσαντος Θεού και σέβειν Θεόν εν Τριάδι την αληθή και σωτήριον φιλοσοφίαν".
[Παρατίθενται αποσπάσματα, από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου «Αι οικουμενικαί σύνοδοι της του Χριστού Εκκλησίας, εκδοθέν το πρώτον το 1892), αυτούσια για λόγους προσοχής στο δογματικό μέρος ή διασκευασμένα στην καθομιλουμένη για ευκολία και αμεσότητα].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου