Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2015

Η Καθαρά Δευτέρα: κουβέντες της γιαγιάς


 

Σαν ήμουνα μικρό-μικρό παιδάκι, θυμάμαι, τις ετοιμασίες που κάνανε στο σπίτι, η μαμά και η γιαγιά, τούτες τις μέρες. Ετοιμασίες καθαροδευτεριάτικες, κι όχι πανηγυριώτικες.

Τα γονικά μου, ήσαν κι οι δυό τους, αντικαρναβαλικοί. Όχι εκπεφρασμένοι εχθροί, μα αδιάφοροι, de facto. Κι έτσι δεν υπήρχανε μασκαράδες και μασκαράτες. Τα αποκριάτικα αστεία, και οι μεταμφιέσεις, προκαλούσαν και σε μένα μια αμηχανία, γιατί ήμουνα ξένη σε μια τέτοια "γιορτή". Όμως, και από χαρακτήρα, δεν μου ταίριαζαν τα θορυβώδη πειράγματα, οι άσεμνες χειρονομίες και οι αθυροστομίες.

Η μάνα μου, που ήταν κινητό λαογραφικό ημερολόγιο, ήξερε τα πάντα για τις λαϊκές και τις εποχικές γιορτές, τις φιέστες των αγροτικών δραστηριοτήτων και των θρησκευτικών γιορτών. Όμως, τίποτα δεν μας είπε για τις αποκριάτικες γιορτές, εκεί που -μικρά- μας κρατούσε στο τζάκι της, ούτε μας έβαλε στο κλίμα του αποκριάτικου ξεφαντώματος, με χορούς, μεταμφιέσεις και ελευθεροστομίες. Μπορεί από τα συνεχόμενα πένθη που πέρασε να μην είχε διάθεση για ξεφαντώματα. Μπορεί κι όχι για τούτον, μα γι' άλλον λόγον, που δεν ξέρω.

Θυμάμαι πως τούτες τις μέρες τρώγαμε λαχταριστά νηστήσιμα καλούδια κι όλοι χαιρόμαστε ιδιαίτερα, γιατί συνήθως βρισκόμαστε στην εξοχή. Στα χωράφια μας. Τέτοια εποχή -συνήθως ενωρίς την άνοιξη- είχαν αρχίσει ν' ανθίζουν πανέμορφες οι ανεμώνες. Τί χρώμα σκεφτόσουν, και δεν τό 'βρισκες! Κόκκινο, άσπρο, μώβ, λιλά, πορτοκαλί, ρόζ! Πανέμορφα, σαν προσωπάκια χαράς, στρωμένα στο καταπράσινο λιβάδι, μας περιμένανε για να μας γελάσουν, για να χαρούνε μαζί μας.

Συνήθως, τούτη η μέρα, ήταν μια ανοιξιάτικη γιορτή, μια έξοδος στην ύπαιθρο, πιο πολύ για να χαρούμε τη φύση, με την παρέα μας. Αξέχαστα θυμάμαι, επανειλημμένες τέτοιες καθαροδευτεριάτικες βόλτες με την καλή μας φίλη τη Βούλα, και τις δυο αγγελόμορφες μικρούλες κόρες της. Θυμάμαι να μαζεύουμε λουλούδια, και να λουζόμαστε στον ανοιξιάτικο ήλιο. Θυμάμαι να πηγαίνουμε στην ακροθαλασσιά και να βρέχουμε τα πόδια στο κρύο νερό. Θυμάμαι, ο αέρας να φυσάει και να σηκώνει σαν σκόνη το ρηχό νερό και να το σπάει πάνω στα χαλίκια σε χιλιάδες μικρές σταγόνες και φυσαλίδες!

Θυμάμαι, τ' απόγευμα να παίρνουμε το δρόμο του γυρισμού. Θυμάμαι χαρταετούς, να πετάνε στα ύψη, σε μεγάλη απόσταση από το χωριό, για το φόβο των ηλεκτρικών καλωδίων, να σχίζουν τον αέρα, και να ανεβαίνουν-να ανεβαίνουν...

Καμμιά φορά μάλιστα, η δύναμη του αετού από 'κεί ψηλά, ήτανε πολύ πιο μεγάλη από το πείσμα του μικρού που κρατούσε το σκοινί και τον καθοδηγούσε, ή τον ταρακουνούσε, και τον έκανε να σφαδάζει στου αέρα τις ριπές. Και τότε, συνέβαινε, και χράπ! ο χαρταετός ξέφευγε, μ' ένα σπασμωδικό πλατάγισμα στον αέρα, και τότε ο μικρός έμενε ν' απορεί για τούτη την ξαφνική αποστασία, την ξαφνική εγκατάλειψη. Και μάθαινε, πως τα όνειρα, όνειρα είναι και πετάνε, και πως μπορεί και να χαθούνε!

Από παιδάκι έμαθα, πως από τούτη τη μέρα, αρχίζουμε εγκράτεια στις τροφές, σε μια προσπάθεια, να συνηθίσουμε στον περιορισμό των γήινων παθών μας και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. (Όχι βέβαια, μόνο για όσο διαρκεί η σαρακοστή!)

Η μάνα κι η γιαγιά μου, μας μαλώνανε σαν βλέπανε να μιλάμε άσχημα, να είμαστε αχόρταγοι και λιχουδιάρηδες, να είμαστε επικριτικοί και να θυμώνουμε, ή να είμαστε ανυπάκουοι. Μας το λέγανε καθαρά, ότι ο άνθρωπος πρέπει να 'χει καλωσύνη, αγάπη και μέτρο. Καλωσύνη στην ψυχή του, αγάπη για τον αδύνατο και για τον άλλο άνθρωπο, και μέτρο στις πεθυμιές και τα θέλω του.

Αργότερα, ανάμεσα στα «γράμματα» που έμαθα, είναι, πως τη μέρα τούτη, τηρούμε μνήμη της απώλειας του παραδείσου, ή, αλλιώς, της εξορίας του ανθρώπου από την τρυφή του Παραδείσου.

Τώρα πια, που ο Χριστός, μας δίδαξε τον δρόμο τον αγαθό, ας σταματήσουμε τα πονηρά έργα κι άς εργαστούμε όλοι, φανερά, με επιείκεια και καθαρά. Ας μην κυριαρχεί η ικανοποίηση των προσωπικών μας προτιμήσεων κι ας μην κατακρίνουμε τους άλλους. Ο καθένας έχει τον δικό του τον τρόπον και την ευθύνη. Όλων των ανθρώπων τα έργα ελέγχονται, κι ο μόνος αρμόδιος για όλα είναι ο Θεός, κι όχι ο καθένας από εμάς.

Ο υιός του Θεού του ζώντος, ο ενανθρωπήσας Χριστός, είναι φανερό ότι ζεί ανάμεσά μας. Κι εκείνος που πρώτος, το είδε, το ένιωσε, και το πίστεψε, έλαβε τη διαβεβαίωση του Χριστού μας: Στην πίστη σου θα οικοδομήσω την Εκκλησία μου, κι αθάνατη αυτή θα μείνει στους αιώνες!

**************************************
Επιστολή Παύλου, προς Ρωμαίους (κεφ. ιγ, εδ. 11 – κεφ. ιδ, εδ. 4)

11 Καὶ τοῦτο, εἰδότες τὸν καιρόν, ὅτι ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι· νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. 12 ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. 13 ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίτας καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, 14 ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. κεφ. ιδ: 1 Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. 2 ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. 3 ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. 4 σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.

Κατά Ματθαίον (κεφ. ιστ, εδ. 14-21) 

 
14 οἱ δὲ εἶπον· Οἱ μὲν Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλίαν, ἕτεροι δὲ Ἰερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν. 15 λέγει αὐτοῖς· Ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι; 16 ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. 17 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ' ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 18 κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. 19 καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 20 τότε διεστείλατο τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα μηδενὶ εἴπωσιν ὅτι αὐτός ἐστιν Ἰησοῦς ὁ Χριστός. 21 Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς δεικνύειν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι δεῖ αὐτὸν ἀπελθεῖν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ πολλὰ παθεῖν ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἀρχιερέων καὶ γραμματέων καὶ ἀποκτανθῆναι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆναι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου