Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2019

Το παιχνίδι της γελοιοποίησης των άλλων, αν δεν είναι ανηθικότητα, είναι πνευματική στειρότης


 

Τούτες τις μέρες που συζητιέται η "μεγάλη επιτυχία" της αριστεράς να πραγματοποιήσει τα όνειρα και τις δεσμεύσεις της προς την γειτονική χώρα, και να της λύσει ένα χρονίζον γι' αυτήν πρόβλημά της, και να δημιουργήσει στην πατρίδα μας καλώς προβλεπόμενα επί πλέον προβλήματα, γίνεται μια συστηματική προσπάθεια των ΜΜΕ -με τα φυσικά και τα αφύσικα όργανά τους- να γελοιοποιήσουν όσους πολίτες αντιδρούν και διαμαρτύρονται για αυτά τα σχέδια. Τους είπαν ακροδεξιούς, φανατικούς, γραφικούς, αμόρφωτους....

Πόσους από αυτούς, άραγε, γνωρίζει προσωπικά ο κάθε αυτόκλητος γελοιοποιός;

Η γελοιοποίηση,  κάποιου ή κάποιων, για τις πολιτικές τους απόψεις, εξ όσων γνωρίζω, δεν είναι έργο της δημοσιογραφίας. Είναι έργο στρατευμένου (ακόμη και) δημοσιογράφου σε μια πολιτική  -κρατούσα  ή επίδοξη- πολιτική εξουσία. Ή είναι έργο μικρόψυχου ανθρώπου που γίνεται από ματαιοδοξία ή εχθρότητα και φόβο.
  • Από ματαιοδοξία για να φανεί ο γελοιοποιός σπουδαίος, έξυπνος, ικανός, και -γενικώς- υπεράνω (του γελοιοποιούμενου)! 
  • Κι από εχθρότητα και φόβο, είτε γιατί θίγονται τα συμφέροντά του, και συνεπώς, με τον τρόπο αυτόν προσπαθεί να κατατροπώσει τους εχθρούς του, είτε γιατί μέσα στην μικρόνοιά του, φαντάζεται πως ενεργεί οργανωτικά και προφυλακτικά για τους στόχους του, χωρίς να μπορεί να διανοηθεί πως δεν είμαστε πάντα οι καταλληλότεροι προστάτες των επιδιώξεών μας, εξαιτίας -κυρίως- της εμμονική και εμπαθούς υποστήριξης των "θέλω" μας, δηλ. των τυφλών παθών μας.

Αντίθετα,  ο εμπαιγμός (ακόμη και η γελοιοποίηση) κάποιου προσώπου, κάποιων πεποιθήσεων, πρακτικών ή ενεργειών, όταν γίνεται από έναν σατιρικό, ο τελευταίος, ως καλλιτέχνης, θεωρεί ότι αυτή η αντιμετώπιση είναι η κατάλληλη, και την χρησιμοποιεί με σκοπό συχνά την αποτροπή της αξιο-ελεγχόμενης συμπεριφοράς ή την βελτίωση του σατιριζόμενου προσώπου ή αντικειμένου. Γιατί, η τέχνη, αν δεν έχει μια λειτουργία, που υπερβαίνει το άτομο, χρησιμοποιείται συχνότατα εναντίον του ανθρώπου, και τότε δεν είναι αληθινή τέχνη, αλλά τέχνημα, όχημα δηλ. για άλλους, απώτερους και μάλλον σκοτεινούς σκοπούς....

Η σάτιρα, είναι λογοτεχνικό είδος, και ως τέτοιο αποσκοπεί στην καλλιέργεια του κοινού που συμμετέχει, είτε ως ακροατής, είτε ως μελετητής, είτε -ακόμη και- ως σατιριζόμενος. Και, ασφαλώς, έχει τα μέσα της αυτή η τεχνική του λόγου: είτε την υπερβολή, είτε την ειρωνεία, την παρωδία κλπ. Ακόμη και την κατ' αναλογία μεταφορά της, σε καταστάσεις όπου με ενάργεια αναδεικνύεται η αρνητικότητα των σατιριζόμενων αντικειμένων.

Ο ρόλος αυτός της σάτιρας, έχει αρχαία την καταγωγή. Γι' αυτό στην πατρίδα μας, η σάτιρα, εντάχθηκε στο Θέατρο, το οποίο αποτελούσε τον κατ' εξοχήν παιδαγωγό της κοινωνίας. Πιστεύεται μάλιστα, πως η Αθηναϊκή κοινωνία αναπτύχθηκε εξαιρετικά, γιατί σημαντικό ρόλο σ' αυτό διαδραμάτισε και η σάτιρα του Αριστοφάνη, που στηλίτευε όχι μόνο ατομικές συμπεριφορές, αλλά και κακές κρατούσες κοινωνικές τάσεις και τηρούμενες πρακτικές.

Στις μέρες μας, η έκπτωση του δημοσιογράφου από το καθήκον του να κυνηγάει και να αναδεικνύει την είδηση, τα σημαντικά γεγονότα όπου γης, τα παράξενα φυσικά φαινόμενα, τις πολιτικές εξελίξεις, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, τις θεομηνίες και τις καταστροφές, τις επιστημονικές ανακαλύψεις, την μόδα, την οικονομία, τις κοινωνικές αναταραχές, και τόσα άλλα, και η ενασχόλησή του με το να  γελοιοποιεί τους προσωπικά άγνωστους στον ίδιο  αντιπάλους της κρατούσης εξουσίας, είναι πνευματική κατάντια, και ευτελισμός της αξιοπρέπειας, που αρμόζει στον κάθε επαγγελματία, όπως και στον δημοσιογράφο. Είναι πνευματική ανικανότητα για μια δημιουργική εργασία.

Αλλά, βλέπετε, καμμιά δουλειά δεν είναι ντροπή. Κάτι πρέπει να κάνει ο καθένας για να βγάλει το ψωμί του. Απλώς, θα πρέπει να είναι καθαρό, για να μπορεί να το φάει, και να μην δηλητηριαστεί.

Επίσης, κάτι πρέπει να κάνει και ο κάθε τυχόν αργόσχολος γελοιοποιός, που δεν έχει κάποιον για να μοιραστεί τις ανησυχίες του, τις κακίες του, τις ανικανότητες και την ανηθικότητά του, για να τον βοηθάει να τις υπερβαίνει, μήπως και γίνει καλύτερος άνθρωπος, ωραιότερη ψυχή. Με δημιουργικό έργο και παρουσία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου