Η αγία αυτή ημέρα είναι ξεχωριστή, διότι παρά το κατανυκτικό κλίμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, εορτάζει λαμπρά η Ορθοδοξία μας, η αληθινή Εκκλησία του Χριστού. Ποιούμε ανάμνηση του κορυφαίου γεγονότος της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, της αναστηλώσεως των ιερών εικόνων, το οποίο επισυνέβη το 843 μ.Χ. στο Βυζάντιο, χάρις στην αποφασιστική συμβολή της βασιλίσσης και μετέπειτα αγίας Θεοδώρας, συζύγου του αυτοκράτορα Θεοφίλου (840 - 843 μ.Χ.).
Αναφερόμαστε στη μεγάλη εικονομαχική έριδα, η οποία συντάραξε κυριολεκτικά την Εκκλησία μας για περισσότερα από εκατό χρόνια. Το 726 μ.Χ. ο αυτοκράτωρ Λέων ο Γ' ο Ίσαυρος (717 - 741 μ.Χ.) αποφάσισε να επιφέρει στο κράτος ριζικές μεταρρυθμίσεις. Μια από αυτές ήταν η απαγόρευση προσκύνησης των ιερών εικόνων, επειδή, παίρνοντας αφορμή από ορισμένα ακραία φαινόμενα εικονολατρείας, πίστευε πως η χριστιανική πίστη παρέκκλινε στην ειδωλολατρεία. Στην ουσία όμως εξέφραζε δικές του ανεικονικές απόψεις, οι οποίες ήταν βαθύτατα επηρεασμένες από την ανεικονική ιουδαϊκή και ισλαμική πίστη. Η αναταραχή ήταν αφάνταστη. Η αυτοκρατορία χωρίστηκε σε δύο φοβερά αντιμαχόμενες ομάδες, τους εικονομάχους και τους εικονολάτρες. Οι διώξεις φοβερές. Μεγάλες πατερικές μορφές ανάλαβαν να υπερασπίσουν την ορθόδοξη πίστη. Στα 787 μ.Χ. συγκλήθηκε η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος, η οποία διατύπωσε με ακρίβεια την οφειλόμενη τιμή στις ιερές εικόνες. Σε αυτή επίσης διευκρινίστηκαν και άλλα σημεία της χριστιανικής πίστεως, έτσι ώστε να έχουμε πλήρη αποκρυστάλλωση του ορθοδόξου δόγματος και να ομιλούμε για θρίαμβο της Ορθοδοξίας μας.
Αντιγράφω από τον Συναξαριστή: Η εικόνα στην Ορθοδοξία μας δεν αποτελεί αντικείμενο λατρείας, αλλά λειτουργεί αποκλειστικά ως μέσον τιμής του εικονιζόμενου προσώπου. Ακόμα και ο Χριστός μπορεί να εικονισθεί, διότι έγινε άνθρωπος. Μάλιστα όποιος αρνείται τον εικονισμό του Χριστού αρνείται ουσιαστικά την ανθρώπινη φύση Του!
Οι μεγάλοι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας, που αναδείχθηκαν μέσα από τη λαίλαπα της εικονομαχίας, διατύπωσαν το ορθόδοξο δόγμα με προσοχή και ευλάβεια.
Η προσκύνηση της ιερής εικόνας του Χριστού και των άλλων ιερών προσώπων του Χριστιανισμού δεν είναι ειδωλολατρεία, όπως κατηγορούνταν από τους εικονομάχους, διότι η τιμή δεν απευθύνεται στην ύλη, αλλά στο εικονιζόμενο πρόσωπο, καθότι «η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει» (Μ.Βασίλειος P . G . 32,149) και «Προσκυνούμεν δε ταις εικόσιν ου τη ύλη προσφέροντες την προσκύνησιν, αλλά δι΄αυτών τοις εν αυταίς εικονιζομένοις» (Ι. Δαμασκ. P . G .94 1356). Η ευλογία και η χάρη που λαμβάνει ο πιστός από την προσκύνηση των ιερών εικόνων δίνεται από το ζωντανό ιερό πρόσωπο και όχι από την ύλη της εικόνας.
Η εικόνα έχει τεράστια ποιμαντική χρησιμότητα. Μια εικόνα, σύμφωνα με γλωσσική έκφραση, αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις. Αυτό σημαίνει ότι μέσω της εκκλησιαστικής εικονογραφίας οι πιστοί βοηθούνται να αναχθούν στις υψηλές πνευματικές θεωρίες και στο θείον.
Οι Πατέρες όρισαν να εορτάζεται ο θρίαμβος του ορθοδόξου δόγματος την Πρώτη Κυριακή των Νηστειών για να δείξει στους πιστούς, πως ο πνευματικός μας αγώνας θα πρέπει να συνδυάζεται με την ορθή πίστη για να είναι πραγματικά αποτελεσματικός.
Η σωτηρία είναι συνώνυμη με την αλήθεια, ενώ αντίθετα, η πλάνη και το ψεύδος οδηγούν σε αδιέξοδα και εν τέλει στην απώλεια.
Την ημέρα αυτή, εξερχόμενος από το Ιερό, ο ιερέας συνοδεύεται από τους πιστούς με τις εικόνες τους ανά χείρας και διαβάζει αποσπάσματα από το Συνοδικόν της Ορθοδοξίας, σε μια εξόχως σημαίνουσα τελετή μνήμης της «αποκατάστασης των εικόνων», όπως λέγεται, ή -επί το ορθότερον- η διασάφηση «και η σημασία της προσκύνησης των εικονιζομένων στις εικόνες αγίων».
Eπανειλημμένως, τούτη τη μέρα, ψάλλουμε το Ἀπολυτίκιον:
Την άχραντον εικόνα σου προσκυνούμεν αγαθέ,
Αιτούμενοι συγχώρεσιν των πταισμάτων ημών
βουλήσει γαρ ηυδόκησας ανελθείν εν τω Σταυρώ
ίνα ρύση ους έπλασες εκ της δουλείας του εχθρού
όθεν ευχαρίστως βοώμεν
χαράς επλήρωσας τα πάντα ο Σωτήρ ημών
ο παραγενόμενος εις το σώσαι τον κόσμον!
που αποδίδεται ως εξής:
Την αμόλυντη μορφή σου προσκυνούμε Αγαθέ Κύριε,
ζητώντας άφεση των αμαρτημάτων μας
Γιατί Σύ εκουσίως αποφάσισες να σταυρωθείς
και ν` απαλλάξεις τα πλάσματά σου από την τυραννία των δαιμόνων
κι εμείς γι' αυτό αναφωνούμε ευτυχισμένοι:
Σωτήρα μας, τα πάντα εγέμισες χαρά,
Σύ που ήρθες κοντά μας για να σώσης τον κόσμο.
Σημείωση: Το «Συνοδικὸν τῆς ̓Ορθοδοξίας» εἶναι οἱ ἀποφάσεις τῆς ΖʹΟἰκουμενικῆς Συνόδου, ποὺ ἀναφέρονται στὴν προσκύνηση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων. ̔Η ἀνάγνωσή τους τὴν Κυριακὴ τῆς ̓Ορθοδοξίας ἔδωσε τὸν τίτλο «Συνοδικὸν τῆς ̓Ορθοδοξίας». Αργότερα στὸ «Συνοδικὸν τῆς ̓Ορθοδοξίας» προσετέθη καὶ ὁ ῞Ορος Πίστεως τῶν ̔Ησυχαστικῶν Συνόδων τοῦ 14ου αἰῶνος. ῎Ετσι, τὸ «Συνοδικὸν τῆς ̓Ορθοδοξίας» περιλαμβάνει τὶς ἀποφάσεις τόσο τῆς Ζʹ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅσο καὶ τῶν Συνόδων τοῦ 14ου αἰῶνος, οἱ ὁποῖες ἔχουν ὅλα ἐκείνα τὰ στοιχεῖα πού ἀπαιτοῦνται γιὰ νὰ χαρακτηρίζωνται καὶ νὰ θεωροῦνται ὡς Θʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος.
(πηγή).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου