Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2015

27 Ιανουαρίου: Μνήμη Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου


 

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (που έγινε το έτος 438).

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος άσκησε με καταπληκτικό θάρρος δριμύτατο έλεγχο και κριτική στην αυτοκράτειρα Ευδοξία για τον τρυφηλό της βίο και τη ματαιοδοξία της, τις παρανομίες και τις αδικίες της, γι' αυτό και εξορίστηκε κατ' επανάληψη. Υπέκυψε, μάλιστα, κατά τις μετακινήσεις του από εξορία σε εξορία, και ετάφη στα Κόμανα της Καππαδοκίας.

Ο Χρυσόστομος εκοιμήθη την 14 Σεπτεμβρίου του έτους 407, αλλά η μνήμη του, από το έτος 628 και μετά, μεταφέρθηκε την 13 Νοεμβρίου, επειδή από τότε -τη μέρα αυτή- εορτάζουμε την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.

Μετά το θάνατο της Ευδοξίας, επί αυτοκράτορος του Βυζαντίου (που ήταν ο γιός της) Θεοδοσίου Β' του Μικρού, έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου. Την ανακομιδή των λειψάνων εζήτησε ο Αρχιεπίσκοπος Κωσταντινουπόλεως Πρόκλος, ο οποίος και έπεισε τον αυτοκράτορα για τούτο. Το λείψανο έγινε δεκτό με μεγάλες τιμές στην Κωνσταντινούπολη, ενώ πολλά ήταν τα θαυμαστά γεγονότα που συνόδεψαν την ανακομιδή, σύμφωνα με τον Συναξαριστή. Τελικά, το λείψανο του Αγίου αποθησαυρίστηκε στο Ναό των Αγίων Αποστόλων.

Υπήρξε πολυγραφότατος σε βαθμό που 18 -από τους 161- τόμους της Ελληνικής Πατρολογίας του Migne, περιέχουν τα άπαντα του Χρυσοστόμου (Πραγματείες, Ομιλίες, Λόγους και Επιστολές).

Ανάμεσα στο πλήθος των θεμάτων με τα οποία καταπιάστηκε ο Άγιος, ξεχωρίζουν δυο μεγάλες αλήθειες της Χριστιανικής διδασκαλίας. Η αρετή της αφιλαργυρίας και εκείνη της ταπεινοφροσύνης. Γι' αυτές τις αρετές εκτενώς αναφέρεται στις ομιλίες του, οι οποίες αποτελούν -μέχρι σήμερα- μεγάλο οπλοστάσιο ιδεών και μεθοδολογίας για τη διαπαιδαγώγηση στην Αρετή.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έχει τεράστια πνευματική προσφορά, αφού το έργο του, με την ποιητικότητα και την εκφραστικότητά του, έχει παγκόσμια απήχηση.

Όλα τούτα τα θεία χαρίσματα του Αγίου αποτυπώνονται στο Απολυτίκιο και στα διάφορα Κοντάκια που η Εκκλησία μας, δια των εμπνευσμένων Υμνωδών της, αναμέλπει στη μνήμη του, αποκαλώντας τον: Στόμα Θεού, Αξιάγαστο, Καθηγητή, Ιεραρχικώτατο, Θεηγόρο, Θείο Χρυσόστομο, κ.ά.. Ανάμεσα στα πολλά Κοντάκια, ένα -ενδεικτικά- έχει ως εξής: «Τα χρυσότατα της καθαράς σου γλώττης έπη/ως θησαύρισμα εκ ψυχικών ταμείων φέρων,/ την οικουμένην κατεπλούτισας, Χρυσόστομε/ποικίλλων αυτήν αντί σμαράγδων ταις γνώμαις/και θέλγων ημάς εις βασιλείας πόθον των ουρανών/ Ιεραρχικώτατε/ αλλά τω Κυρίω υπέρ ημών αδιαλείπτως ικέτευε».

Το προσωπικό παράδειγμα του Χρυσοστόμου, που είναι η ενάρετη ζωή και η τοποθέτηση -με προσωπικό και επώδυνο κόστος- απέναντι στην “αμαρτία”, φωτίζει τη ζωή του. Και αυτό ακριβώς είναι η διδασκαλία του Χριστού. Γιατί ενώ η επιλογή της ενάρετης ζωής είναι ένας προσωπικός δρόμος, η διαπαιδαγώγηση στην αρετή είναι ένας οδυνηρός δρόμος.

Στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της ημέρας, καθρεφτίζεται η σημασία που έχει η απόλυτη καθαρότητα της καρδιάς. Αυτήν, που είχε και διαρκώς αναζητούσε, και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Όποιος εμφορείται από σκέψεις δυσπιστίας, προκατάληψης και αμφιβολίας, μπορεί να μη βλέπει ακόμη και τα προφανή. Αυτό πραγματικά έγινε και στην περίπτωση της θεραπείας του τυφλού: Ο Χριστός με έναν τρόπο, που για Εκείνον, ήταν εύκολα δυνατό, θεράπευσε τον τυφλό στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Ωστόσο, οι διώκτες και κατήγοροί του, δυσπιστούσαν στο θαύμα τούτο. Κι όμως, ο Χριστός, μ' έναν απλό τρόπο, με επάλειψη πηλού, θεράπευσε την τυφλότητα. Αν κι οι διώκτες του, αντί για καχυποψία και άρνηση, είχαν στην καρδιά τους αγάπη, θα έβλεπαν το θαύμα.

Αυτός είναι ο τρόπος για να βλέπουμε τα πράγματα: με αγάπη. Ίσως έτσι, βλέπουμε καλύτερα, κι ίσως προσελκύσουμε κι άλλους σε τούτο τον τρόπο του θεάσθαι τον κόσμο. Και τότε, ίσως να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο.

**********************************
Σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα από το:


Κατά Ιωάννην (κεφ. ι, εδ. 9-16)

9 ἄλλοι ἔλεγον ὅτι οὗτός ἐστιν· ἄλλοι δὲ ὅτι ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν. ἐκεῖνος ἔλεγεν ὅτι ἐγώ εἰμι. 10 ἔλεγον οὖν αὐτῷ· πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί; 11 ἀπεκρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπεν· ἄνθρωπος λεγόμενος ᾿Ιησοῦς πηλὸν ἐποίησε καὶ ἐπέχρισέ μου τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι· ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψάμενος ἀνέβλεψα. 12 εἶπον οὖν αὐτῷ· ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος; λέγει· οὐκ οἶδα. 13 ῎Αγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους, τόν ποτε τυφλόν. 14 ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμούς. 15 πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· πηλὸν ἐπέθηκέ μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω. 16 ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές· οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι ἔλεγον· πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα σημεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς.



Σημείωση: Σε τούτες τις γραμμές, αρωγός στάθηκε, το «Ορθοδοξίας Θησαύρισμα» του καθηγητή κ. Θ. Ζήση, εκδ. «ΑΣΤΗΡ», 1998.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου