Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2015

(V) Πολυτονικό εναντίον μονοτονικού. Ένας «κήπος» με επιχειρήματα, αντεπιχειρήματα και...μονοτονικές μικρότητες!

Image result for εικόνες τονοι και πνεύματα
(...) Οἱ μονοτονιστὲς ἰσχυρίζονται ὅτι ἔχουν μὲ τὸ μέρος τους τὴν "ἀντικειμενικὴ" ἐπιστήμη, τοὺς γλωσσολόγους καὶ τοὺς καθηγητές φιλολογίας. Νομίζουν ὅτι αὐτὸ εἶναι σοβαρὸ ἐπιχείρημα. Πρέπει νὰ δοῦν πάλι ὅτι στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αι. ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν τοτεινῶν "εἰδημόνων" (γλωσσολόγων, φιλολόγων, ἀκαδημαϊκῶν) ὑποστήριζε τὴν καθαρεύουσα, ἐνῶ τὴ δημοτικὴ ὑποστήριζε μιὰ μειοψηφία φιλολόγων καὶ οἱ ποιητές.

Τί ἀποδεικνύουν αὐτά; Ὅτι οἱ μονοτονιστὲς εἶναι ὑπέρμαχοι τῆς κατεστημένης "ἐπιστήμης" ὅποτε τοὺς συμφέρει, διαφορετικὰ πρέπει νὰ ἀποδέχονται ὅ,τι ἡ κρατούσα ἄποψη ἰσχυρίζεται. 
Ἄλλο πρᾶγμα ποὺ ἀποδεικνύεται εἶναι ὅτι οἱ ποιητές, τοὺς ὁποίους χλευάζουν σήμερα ὡς ρομαντικοὺς οἱ μονοτονιστές, ὥστε νὰ ἀπορρίψουν ἀσυζητητὶ τὰ ἐπιχειρήματά τους ὡς ὑποκειμενικὰ, ἦταν ἡ σημαία τοῦ δημοτικισμοῦ. Σήμερα πάλι εἶναι αὐτοί, οἱ ποιητές, ποὺ γράφουν καὶ στηρίζουν περισσότερο ἀπὸ ὅλους τὸ πολυτονικό.

Συνεπῶς, ὅποτε συμφέρει τοὺς μονοτονιστὲς οἱ λογοτέχνες εἶναι καλοί, προοδευτικοὶ κ.λπ., ἐνῶ ὅποτε δὲν τοὺς συμφέρει, εἶναι ρομαντικοί, λιγάκι χαζούληδες κ.λπ. Ἀντιφάσεις ἐπὶ ἀντιφάσεων.

Τέλος, ἐπειδὴ οἱ λογοτέχνες ἦταν καὶ δημοτικιστὲς καὶ πολυτονιστές, ἀποδεικνύεται ἀβάσιμο γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τὸ ἐπιχείρημα "πολυτονικὸ = καθαρεύουσα" καὶ ὅτι "οἱ πολυτονιστὲς κατὰ βάθος ἐπιθυμοῦν τὴν ἐπαναφορὰ τῆς καθαρεύουσας".


Άλλο που ισχυρίζονται οι μονοτονιστές είναι ὅτι τὸ πολυτονικὸ θὰ ἐκλείψει, κι ὅτι το μονοτονικὸ εἶναι ἀναπόφευκτο καὶ ἀκλόνητο, ὅτι θὰ θάψουν τοὺς πολυτονιστὲς βάζοντας πολυτονικὴ ἐπιτύμβια πλάκα κ.λπ., νομίζουμε ὅτι ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο θὰ συμβεῖ.


'Ομως, τὸ πολυτονικὸ θὰ ἐπιβιώνει καὶ θὰ κερδίζει ὅλο καὶ περισσότερο ἔδαφος μεταξὺ τῶν λογοτεχνῶν. Γιατί τὰ τελευταῖα χρόνια ἔχει αὐξηθεῖ κατὰ πολὺ ὁ ἀριθμὸς τῶν βιβλίων, τῶν ἐκδοτικῶν οἴκων καὶ τῶν περιοδικῶν ποὺ χρησιμοποιοῦν τὸ πολυτονικό, καὶ δὲν εἶναι τὸ τελευταῖο διόλου ἀποκλειστικὴ ὑπόθεση τῆς Ἐκκλησίας ἢ τῶν ἀκροδεξιῶν, ὅπως θὰ ἤθελαν πολὺ οἱ κακομοίρηδες μονοτονιστές.

Ἀσφαλῶς οἱ μονοτονιστὲς νομίζουν πώς, ἐπειδὴ οἱ πολλοὶ γράφουν μὲ μονοτονικό, ἡ ὑπόθεση ἔκλεισε. Ὅμως οἱ πολλοί, ποὺ δὲν ξέρουν οὔτε μιὰ αἴτηση νὰ κάνουν, ποὺ δὲν ξέρουν οὔτε πῶς τὸ ὄνομά τους γράφεται σωστά (στὸ μονοτονικό, ἐννοεῖται!), καὶ οἱ ὁποῖοι μόνο στὶς περιπτώσεις αὐτὲς γράφουν κάτι, ἂν λοιπὸν ὅλοι αὐτοὶ χρησιμοποιοῦν τὸ μονοτονικό, δὲν ἔχει καμμία σημασία, διότι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν πρόκειται νὰ ἀφήσουν τίποτε, ὅταν πεθάνουν καὶ ξεχαστοῦν, στὴν ἑλληνικὴ λογοτεχνία ἢ τὶς ἐπιστῆμες.

Ἡ βαρύτητα τῆς ἐπιλογῆς τους εἶναι - ὄχι λόγω ἐλιτιστικῆς διάθεσής μας - ἀσήμαντη στὸ γραπτὸ ἑλληνικὸ λόγο. Ἔχει τὴν ἴδια σημασία γιὰ τὴν ἐξέλιξη τῆς γραφῆς καὶ γιὰ τὴν ἑλληνικὴ λογοτεχνία ὅση εἶχε τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ περισσότεροι στὸ Μεσαίωνα καὶ τὴν Ἀρχαιότητα ἦταν ἀγράμματοι, δὲν ὑπῆρχαν γιὰ τὸν κόσμο τῆς γραφῆς. 

Ὅτι τὶς 10-20 σελίδες, ὅλες κι ὅλες κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς τους, θὰ τὶς γράψουν αὐτοὶ στὸ μονοτονικό, δὲ συνιστᾶ γιὰ κανένα λόγο αἰτία θριαμβολογιῶν γιὰ τοὺς μονοτονιστές. Τὰ ἴδια ἰσχύουν καὶ γιὰ τὶς ἐφημερίδες. Κανεὶς δὲ θὰ διαβάζει μετὰ ἀπὸ 40 χρόνια μιὰ σημερινὴ ἐφημερίδα. Θὰ διαβάζει ὅμως, ἴσως, ἕνα μυθιστόρημα ἢ μιὰ ποιητικὴ συλλογὴ ποὺ ἐκδόθηκε σήμερα στὸ πολυτονικό.

Στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ τὸ μέλλον τῆς ἑλληνικῆς θεωρεῖτο ἡ καθαρεύουσα, ὅπως ἔλεγε ὁ Χατζιδάκις. Οἱ μονοτονιστὲς μὲ τὴ σαχλὴ θριαμβολογία τους ἐπαναλαμβάνουν τὰ ἴδια λάθη παρουσιάζοντας τὶς πολιτικὲς ἀπόψεις καὶ τὰ μεσοπολεμικὰ ἰδεολογήματά τους (γιὰ γραφή = ἁπλὴ ἠχητικὴ ἀναπαράσταση τοῦ προφορικοῦ λόγου, γιὰ πολύπλοκη ὀρθογραφία = συντηρητισμό, κ.ἄ τέτοια εὑρισκόμενα σὲ σταλινικὲς μπροσοῦρες τῆς ἐποχῆς) ὡς τὸ Μέλλον καὶ ὡς τὸ "ζουμὶ" τῆς Ἐπιστήμης.

Χαρακτηριστικὸ τῆς ἀφελοῦς θριαμβολογίας τους εἶναι ὅτι δηλώνουν πώς, ἐπειδὴ τὸ πολυτονικὸ εἶναι δύσκολο, οἱ πολυτονιστὲς θὰ ἀναγκάζονται νὰ γράφουν μονοτονικῶς καὶ ἔπειτα νὰ πολυτονίζουν. Τουλάχιστον στὴ δική μου περίπτωση αὐτὸ δὲ συμβαίνει. Μάλιστα ἡ, λόγω δυσκολίας (ἡ ὁποία εἶναι σχετική: ἂν ὅλοι γράφουν πολυτονικά, τότε ἡ μικρότερη ταχύτητα γραφῆς, ὡς σχετικὴ πάντα, δὲ θὰ ξενίζει κανέναν), βραδύτητα στὴ δακτυλογράφηση ἐμπεριέχει ἕνα πλεονέκτημα: αὐτὸ τῆς ἔκλειψης τῆς πολυλογίας.

Άλλο θέμα που θέτουν οἱ μονοτονιστὲς είναι οι ἄπειροι κανόνες τοῦ πολυτονικοῦ, οἱ ὁποῖοι ἀλληλοσυγκρούονται. Δὲ θὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὸ γεγονὸς καθεαυτὸ τῆς δυσκολίας ἐκμάθησης τῶν κανόνων, γιατὶ οἱ κανόνες εὔκολα μαθαίνονται, ὅπως τὰ μυριάδες ὀνόματα τραγουδιστῶν, ποδοσφαιριστῶν κ.ἄ. 

Θὰ κάνουμε λόγο γιὰ τοὺς ἀλληλοσυγκρουόμενους κανόνες. Αὐτὸ δὲν εἶναι σοβαρὸ ἐπιχείρημα ἐναντίον τοῦ πολυτονικοῦ, γιατὶ πρὶν τὴν κατάργησή του ὑπῆρχαν ἢ διδάσκονταν συγκεκριμένοι, ὁρισμένοι κανόνες, δίχως φυσικὰ νὰ λείπουν οἱ πολυτονιστὲς ποὺ χρησιμοποιοῦσαν διάφορες παραλλαγὲς τῶν κανόνων αὐτῶν. Ἀλλὰ τί λέει αὐτὸ κατἀ τοὺ πολυτονικοῦ; Ὅτι δὲν ὑπάρχει ἑνιαῖο πολυτονικό, ἄρα δὲν ὑπάρχει σοβαρὴ ἀντιπρόταση στοὺς μονοτονικοὺς κανόνες; Μὰ καὶ τὸ μονοτονικὸ πρὶν τὴν ἐπιβολή του ὁ καθένας τὸ ἔγραφε ὅπως νόμιζε ἢ ὅπως τοῦ κατέβαινε: ἄλλος βάζοντας τόνους σὲ κάθε λέξη, ἄλλος υἱοθετῶντας τὸ σημερινὸ μονοτονικὸ κ.ο.κ. 

Κατὰ τὴν ἐπιβολὴ τοῦ μονοτονικοῦ (1982) μερικοὶ μονοτονιστὲς ὑποστήριζαν τὴ διατήρηση τοῦ τόνου καὶ στὶς μονοσύλλαβες λέξεις, ἄλλοι μονοτονιστὲς τὴν ἀπάλειψη τοῦ τόνου στὶς μονοσύλλαβες λέξεις, ἐνῶ ὑπῆρξαν καὶ ἄλλοι οἱ ὁποῖοι ὑποστήριζαν ὅτι τὰ συμφραζόμενα ἐξασφαλίζουν τὸ νόημα καὶ δὲν χρειάζεται καθόλου τόνος.

Στὸ σοβιετικό, ποντιακὸ μονοτονικὸ σύστημα ἡ λήγουσα δὲν τονιζόταν. Ποιοὺς ἑνιαίους κανόνες μονοτονικοῦ λοιπὸν εἶχαν κατὰ νοῦ οἱ μονοτονιστές; Γιὰ ποιὰ ἁπλότητα τοῦ μονοτονικοῦ κάνουν λόγο οἱ σημερινοὶ μονοτονιστές; Καθένας εἶχε καὶ διαφορετικοὺς κανόνες. Ὅταν ἐπιβλήθηκε τὸ μονοτονικό, ὅσοι ἔγραφαν σὲ αὐτὸ μὲ διαφορετικὸ τρόπο ἀπὸ τὸν σημερινὸ υἱοθέτησαν τὸν σημερινὸ τρόπο μονοτονικοῦ τονισμοῦ.

Κανεὶς πολυτονιστὴς δὲν κατέθεσε τὸ βλακῶδες ἐπιχείρημα "πόσα μονοτονικὰ συστήματα ὑπάρχουν;", διότι αὐτὸ ἦταν δευτερεῦον καὶ ἀνούσιο. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ὕπαρξη πολλῶν πολυτονικῶν κανόνων, λοιπόν. Ὅπως κανονιστικὰ ἐπιβλήθηκε τὸ "δυὸ συλλαβές, τόνος", ἔτσι καὶ στὸ πολυτονικὸ μπορεῖ νὰ ἰσχύει λ.χ. ἡ γραμματικὴ τοῦ Τριανταφυλλίδη.
Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου