Η γνώση της γλώσσας είναι ένα στοιχείo από εκείνα που θα τα χαρακτηρίζαμε αναγκαία (sine qua non) για τη διατύπωση των σκέψεων και των προβληματισμών μας, των συναισθημάτων και των ονείρων μας. Ακόμη και των προτάσεών μας για λύση ζεόντων προβλημάτων ή των προβλέψεων για επερχόμενα δεινά, από επιπολαιότητα, αμέλεια, αδιαφορία ή κακή πρόθεση, και αβελτηρία περί την έγκαιρη μέριμνα και επιμέλεια των υποθέσεών μας.
Το σημείωμα τούτο γράφεται γιατί έτυχε να συναντήσω έναν «αίολο» προβληματισμό. Ο γνώστης της γλώσσας θα έγραφε «έωλος» προβληματισμός.
Η εποχή της ηλεκτρονικής γραφής, βλέπετε, και κυρίως της «διόρθωσης ημαρτημένων» (δηλαδή της διόρθωσης των τυπογραφικών λαθών από άγνοια ή παραδρομή), έχει και παρενέργειες! Γιατί ο ηλεκτρονικός διορθωτής, δεν είναι "όσο εκπαιδευμένος απαιτείται", για να έχει την πλήρη κατάρτιση επί της Ελληνικής γλώσσας. Μία από τις παρενέργειες αυτές είναι και ο «αίολος» προβληματισμός.
Μια έρευνα, πέραν της αυτονόητης αίσθησης, επί του θέματος, καταδεικνύει ότι η τοποθέτηση «αίολος προβληματισμός» είναι τουλάχιστον αδόκιμη, ακόμη κι αν δεχτούμε το «κατά συνεκδοχήν» γνωστό σχήμα λόγου. Γιατί; Μα διότι θα έχουμε απαλείψει λέξεις με εννοιολογικό ρόλο στο σχηματισμό του ουσιαστικού νοήματος.
Αίολος, στην ελληνική μυθολογία είναι ο γνωστός μας Θεός των Ανέμων. Με γιούς του όλους τους άγριους και δυνατούς ανέμους, και κόρες του τις ήπιες αύρες.
Από το όνομα του Θεού Αιόλου, κατά το Μπαμπινιώτη, έγινε κι η κοινή λέξη «αίολος». Μεγάλη κουβέντα γίνεται γι' αυτό και παραπομπές ικανοποιητικής τεκμηρίωσης θα βρείτε εδώ https://sarantakos.wordpress.com/2011/12/16/eolos/ όπου θα βρείτε κι άλλες παραπομπές.
Αιόλος όμως, κι όχι αίολος, είναι η αρχαία λέξη-επίθετο που απαντάται στα παλαιά κείμενα (βλ. δοθείσα παραπομπή).
Και τούτο είναι εν μέρει λογικό και συνεπές προς την παραγωγή επιθέτων από ονόματα. (Τουλάχιστον έτσι μαθαίναμε στα παλιά τα χρόνια, βλ. Τζάρτζανος, Αρχαία Ελληνική Γραμματική, Μέρος Τρίτον, Ετυμολογικόν, Κεφ. Ι, Α.Παραγωγή, 3.παράγωγα επίθετα, β. Εξ ονομάτων παρ. 272.4. Με τας καταλήξεις (...) -λός (...).
Η λέξη που παράγεται έτσι, παίρνει έννοιες που υποδηλώνουν καταστάσεις που δημιουργούνται από τον άνεμο και την κίνησή του, τις συνέπειες ή τις ιδιότητές του (γρήγορος, ευκίνητος, ευμετάβλητος, που γυαλίζει-γυαλιστερός, που ποικίλει, που ξεγελάει κλπ).
Δηλαδή, οι λέξεις που παράγονται κατά τον τρόπο αυτόν έχουν την έννοια της αφθονίας και της πλησμονής με ό,τι υποδηλώνει το πρωτότυπο (απάτη-απατηλός, πάχος-παχυλός κλπ).
Στην περίπτωσή μας, όμως υπάρχει πρόβλημα: Η νέα λέξη είναι αιόλος (ανεξάρτητα από τον νεολογίζοντα Μπαμπινιώτη που λέει αίολος), κι όχι -το κατά τους κανόνες- αιολός! τί να συμβαίνει άραγε;
Μήπως, ο μη τονισμός της νέας λέξης στην λήγουσα (συλλαβή), σημαίνει και απώλεια ή αναίρεση της έννοιας του πρωτοτύπου;
Μήπως αυτή η ατόνιστη παραγωγική κατάληξη προσδίδει την έννοια όχι του πνέοντος κατά το ρεύμα/πνεύμα/δυνάμεις ή συνέπειες και ιδιότητες του ανέμου, αλλά του άσχετου από το συναφές «αερικό» περιεχόμενο; Μήπως είναι κάτι σαν το αγγλικό -less; Οι γνώσεις μας δε φτάνουν πάρα πέρα.
[Η αίσθησή μας όμως, μπορεί να τρέχει και να ερευνά, να ονειρεύεται και να ψυχανεμίζεται..]
Ως προς την αλλη λέξη, τη λέξη «Έωλος»:
Η νέα λέξη, η παραγόμενη από τη λέξη Έως (= αυγή, χάραμα, ξημέρωμα, και συνεκδοχικά: ανατολή, νέα ημέρα, νεότητα, φρεσκάδα, επικαιρότητα, ζεστασιά, μυρωδιά, και τόσα άλλα) και την παραγωγική κατάληξη -λός, (που και στην περίπτωση αυτή δεν τονίζεται στη λήγουσα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα παλαιά κείμενα) έχει την έννοια, σύμφωνα με την παραπάνω εκφρασθείσα άποψή μας, εκείνου που πια δεν είναι φρέσκος, δεν είναι νέος, δεν είναι καινούργιος, δεν είναι ζεστός, δεν έχει άρωμα, δεν είναι επίκαιρος, είναι πολυκαιρισμένος, έχει βρωμίσει, έχει μαραθεί, είναι ξαναειπωμένος, ξαναειδωμένος, είναι μπαγιάτικος κλπ.
Συνοπτικά θα λέγαμε:
Τί θα μπορούσε να είναι ή να σημαίνει ένας αιόλος (= γρήγορος, ευκίνητος, ευμετάβλητος προβληματισμός, ένας προβληματισμός, που θαμπώνει-ποικίλει-ξεγελάει) προβληματισμός; Μάλλον τίποτε από όλα όσα υπονοούνται εδώ δεν έχει κάποιο ουσιαστικό νόημα! Το οποιοδήποτε νόημα κείται πέραν των όρων «αίολος/αιόλος προβληματισμός», γιατί η φράση αυτή, νοηματοδοτείται επειδή προσωποποιεί την αίσθηση που προσδίδει η -όπως φυσάει ο άνεμος- εναλλαγή των σκέψεων επί των τιθέμενων ερωτημάτων, διλημμάτων, ζητουμένων κλπ. και άρα μια τέτοια χρήση είναι αδόκιμη.
Ενώ ένας έωλος προβληματισμός, είναι ένας χιλιοειπωμένος, ανεπίκαιρος, αδύναμος προβληματισμός που αστοχεί, δεν ευοδώνεται, δεν αποδίδει. Είναι ένας προβληματισμός στείρος.
Και ένα έωλο επιχείρημα είναι ένα χωρίς δύναμη, χωρίς ουσία και σημασία, ένα άκαρπο, τελικά, επιχείρημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου